Hocam zihniyet çeşitleri neden yedi tane?
Bu sayı tamamen evrimsel süreç içinde ortaya çıkmış olan herhangi bir sayı. Başka bir sayı da olabilirdi fakat insan zihniyeti çeşitlerinin sayısı yedi. Bununla ilgili çok sayıda araştırma var. Herhangi bir durumda bu yedisinin dışında bir davranış kalıbına ya da onun arka planında bir zihniyete rastlamıyoruz. Aynen başka organizmalarda veya hayvanlarda olduğu gibi. Köpeğin de kedinin de belirli sayıda davranış kalıpları var. İnsandaki farklılık, bizim bunları bir anlamda bilinçdışı olarak teorize ediyor olmamız; bir kalıba ve bir bağlama oturtuyor olmamız.
Şempanzelerin de oportünist davranışlar sergilediğini söylüyorsunuz?
Evet, dişi şempanzeleri gözlemlediğimizde statülerini yükseltmek uğruna gruptaki erkek alfa şempanzelere yaltaklanma hallerini görüyoruz. Onun hoşuna giden şeyleri yaparken aşağıdaki şempanzelere karşı sert tavırlar gösteriyorlar. Ve bütün bunları niyetlerini gizlemeye çalışarak yapıyorlar.
Ataerkil zihniyetle otoriter zihniyet arasında ne fark var?
Mukayese etmek gerekirse, otoriterliğin tam tersine ataerkillik insanların kendisi hakkında ne düşündüğüne çok önem veren ve insan ilişkileri içinden güç devşirmeyi hedefleyen bir yaklaşım. Ama otoriter zihniyet insan ilişkilerinden ziyade fiziksel dünyayla bağ kurarak güç elde etmeyi tercih eden bir yaklaşım. İnsan nasıl bilgi edinir sorusu sorulduğunda iki zihniyet çeşidi aynı cevabı veriyor: Dışarıdaki gerçekliğin zihnimize yansıması suretiyle… Fakat ataerkillik manevi, otoriterlik maddi bir ilişki kurar gerçeklikle.
Adaptasyon özelliğimiz bize neden hep kolay olanı seçtiriyor?
Adaptasyonun temel ölçütlerinden biri bu. Hangi zihniyet kolaysa o zihniyete doğru kayarız. Bizim için önemli olan kendimizi idame ettirmek. Hızla, en az zararla ve en çok yararla bir grubun parçası olmak. Bu kadar. Bunu en kolay sağlayan neyse ona kayarız. Ve onu daha hızlı öğreniriz. Mesela otoriter bir kültürün içinde yaşıyorsak tabii hemen onu öğreniyoruz ve otoriterliğin yararlarını görüyoruz.
Aşı meselesine kuşkuyla yaklaşanlar var hocam, bu konuda ne düşünüyorsunuz? Aşı karşıtları hangi zihniyet çeşidine sahip?
Devamı ve daha fazlası YouTube kanalımızda…