Yeni seçim yasası, seçimlere ortak liste ile giren partilere mecliste daha güçlü temsil olanağı sağladığından, Cumhur İttifakı ile Millet İttifakı’nda “ortak liste”lere dönük uzlaşma arayışı sürüyor. Emek ve Özgürlük İttifakı’nda da listeler netleşiyor.
Uzlaşma sağlansın diye Cumhur İttifakı’nda da, Millet İttifakı’nda da liderler devreye girdi. Her iki ittifakın Yüksek Seçim Kurulu’na (YSK) 9 Nisan Pazar günü teslim edeceği milletvekili listelerinin sürprizlerle dolu olduğuna siyaset kulislerinde kesin gözüyle bakılıyor.
Her an her şeyin değişebildiği, partiler arasındaki trafik kadar partilerin kendi içindeki çalışmaların da yoğunlaştığı bu süreçte ortaya çıkan soruları cevaplamaya çalışalım:
Simülasyon sorunu yaşadılar ama… 1- Millet İttifakı’ndaki 6 parti seçime tek listeyle mi girecek?
Millet İttifakı’nda CHP, İyi Parti, DEVA, Saadet Partisi, Gelecek Partisi ve Demokrat Parti bulunuyor. İyi Parti, CHP dışındaki partilerle ortak liste çalışması yapmak istemediğinden ortak milletvekili çalışmasını sadece CHP ile yürüttü. Hem CHP’de hem de İyi Parti’de iki partinin hangi illerde ortak liste yapması durumunda daha çok vekil çıkaracağına dair simülasyon çalışmaları yapıldı. Her iki partiden de “Simülasyonlar birbirini tutmuyor” şikâyetleri, itirazları gelince ortak simülasyon çalışması da yapıldı. Sonuçta iki partinin en az 6 ilde ortak listeyle seçime girdiğinde en yüksek kazancın sağlanacağı hesaplandı. Hesaplamalar sürdükçe bu sayı 12’ye kadar yükseldi. Her iki parti kurmayları bu sayının 40’a kadar yükselebileceğini söylüyor.
CHP de, İyi Parti de seçimlere ittifak içinde katılmış sayılmak için en az 41 ilde kendi listeleriyle seçimde olacaklar. Ortak listede anlaşılan illerdeyse biri İyi Parti’den bir diğeri de CHP’den yapılacak listelerde her iki partinin vekil adayları yer alacak. Bu sistem “fermuar sistemi” olarak tanımlanmıyor. Yani seçmen çok sayıda CHP’li ismi İyi Parti listesinde, çok sayıda İyi Parti’liyi de CHP listesinde görebilecek.
İyi Parti’nin ‘fermuar’ listelerine sırasıyla temayül yoklamalarından çıkanlar ve genel başkan kontenjanından isimler girecek.
CHP en az 3 vekil vermek istiyor
2- Gelecek, Saadet, DEVA ve Demokrat Parti seçime CHP listelerinden mi girecek?
Gelecek, Saadet ve DEVA partilerinin Millet İttifakı içinde bir ittifakla seçime girmesi durumunda daha çok vekil çıkartacağı öngörüsüyle bir teklif oluşturan Saadet Partisi Temel Karamollaoğlu, o ittifakın Saadet Partisi logosuyla seçime girmesini istemişti. Karamollaoğlu’nun bu isteğine Gelecek yeşil ışık yaktı, DEVA ise “logomuzdan vazgeçmeyiz” yanıtı verdi. Uzlaşma arayışları sürerken, üç partinin iller bazında anlaşabileceği formülü ortaya atıldı. Bu formüle göre kimi illerde Saadet, kimi illerde DEVA, kimi illerde Gelecek Partisi logosu ve listeleriyle seçime girilebilirdi.
Bu formül üzerinde çalışılırken DEVA Partisi CHP’yle işbirliğinin daha kazançlı olacağına dair bir simülasyon geliştirdi. Bu simülasyonu diğer partilerle de görüşen CHP, her partiden olumlu geri dönüşler sağladı. Millet İttifakı içindeki 4 partinin CHP listelerinden seçime girmesine dönük çalışmalar sürüyor.
Bu çalışmalarda uzlaşmanın tam sağlanması durumunda DEVA, Gelecek, Saadet ve Demokrat Parti’nin CHP listelerinden 81 ilde seçime girmesi kadar; kimi illerde DEVA, Gelecek ve Saadet’in ayrı liste işbirliği yapabileceği de konuşuluyor. Ama her parti 81 ilde CHP listesinden girme formülüne daha yakın.
Bu partilerin CHP listelerinden seçimlere girmesi, yüzde 3’ü aşarak Hazine yardımı alma iddialarından da vazgeçmesi anlamına gelecek. CHP’nin bu partilerin en az 3 vekille parlamentoda olmalarını istediği biliniyor ancak bu sayı DEVA için 4’e çıkabileceği gibi Gelecek, Saadet ve Demokrat Parti için 2’ye düşebilir.
CHP’nin bu partilere 5’er vekil vermek için de ayrı bir simülasyon çalışması yaptığı biliniyor. Ancak bu çalışmanın hayata geçirilmesi CHP ile ittifak partilerinin oy oranının beklenenden daha fazla çıkmasına bağlı görülüyor.
Ser verip, sır vermeyenler: AK Parti ile MHP
3- AK Parti, MHP ile ortak liste yapabilecek mi?
Her ne kadar MHP lideri Devlet Bahçeli partisinin kendi amblemi ve listeleriyle seçime gireceğini söylese de, Erdoğan’ın Bahçeli’yi ortak liste konusunda ikna edeceğine kesin gözüyle bakılıyor. Bu durumda AK Parti ile MHP’nin tıpkı CHP-İyi Parti gibi birbirlerinin listelerinden farklı illerde ortak listeyle seçmenin karşısında olacağı söyleniyor.
AK Parti kurmayları “Mecliste çoğunluğu sağlamamız çok kritik” derken Bahçeli ile uzlaşmanın sağlanabileceği ihtimalini dışlamıyorlar. AK Parti’nin MHP, Yeniden Refah ve HÜDA PAR ile ayrı ortak listeler oluşturabileceği ihtimali de güncelliğini koruyor.
HDP’nin oy hesabı: Yüzde 12-13
4- TİP’in ortak listeden çıkması Emek ve Özgürlük İttifakı’na kaç vekil kaybettirecek?
TİP’in de içinde yer aldığı Emek ve Özgürlük İttifakı’nda da liste çalışmalarında sona geliniyor. Hakkındaki kapatma davası nedeniyle Yeşil Sol Parti listelerinden seçime girme kararı alan HDP’de eş genel başkanlar Pervin Buldan ile Mithat Sancar, HDP’deki görevlerinden ve partilerinden ayrılmadan Yeşil Sol Parti listelerinden aday olacak. Kapatma davası iddianamesinde kendileri için siyasi yasak istenen çok sayıda HDP’li Yeşil Sol Parti listelerinde aday gösterilmeyecek.
Kendi ifadeleriyle seçime “HDP’nin oyunu bölmeyecek şekilde” girme kararı alan Türkiye İşçi Partisi (TİP) 41 ilde kendi amblemi ve listesiyle seçmen karşısında olacak. TİP, HDP oyları “boşa gitmesin” diye 18 ilde vekil çıkarmayacak.
Yine de HDP’de TİP’in kendi listeleriyle seçime girme kararından ötürü en az 8 milletvekilinin kaybedileceği hesabı yapıldı. HDP, partinin oyunu yüzde 12-13 aralığında hesaplıyor. Bu da partinin 80 ya da 100 milletvekili ile parlamentoda olabileceği ihtimaline işaret ediyor.