Uluslararası Araştırmacı Gazeteciler Konsorsiyumu (ICIJ) dünya çapında ulaşılan 12 milyona yakın dosyadaki verilere dayanarak dünya liderlerine, siyasetçilere ve ünlülere ait gizli finansal bilgileri kamuoyuyla paylaşmaya başladı.
Toplamda 35 eski ve mevcut devlet adamı ve 300’den fazla kamu görevlisine dair bilgilerin bulunduğu 12 milyon belge, dijital ortamda 2,94 terabaytlık bir yer kaplıyor.
Pandora Belgeleri’nde Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev ve ailesinin gayrimenkul işlemleriyle ilgili birçok ayrıntı ortaya çıktı. Örneğin Aliyev’in Londra’da 11 yaşındaki oğlu için 33 milyon sterline bir daire aldığı bilgisi yer alıyor. Ayrıca Aliyev ailesi ve yakınlarının toplamda 500 milyon dolarlık emlak anlaşmalarıyla bağlantıları olduğu bildiriliyor.
ICIJ’den Fergus Shiel, “Bu zamana kadar bu ölçekte bir ifşa olmamıştı; bu, off-shore şirketlerinin insanların kirli nakitlerini saklamasına veya vergiden kaçırmasına yardımcı olmak için neler sunabileceğini gösteriyor” dedi.
Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev’in kızı Arzu ve Leyla Aliyeva ile oğlu Heydar Aliyev’in üzerine kayıtlı şaşırtıcı boyutta lüks mülkiyet yatırımı bulunduğu ortaya çıktı. ICIJ Aliyev’in çocuklarının 2006-2018 yılları arasında Biritish Virgin Adaları’nda 44 şirketin hissedarı olduğunu yazdı.
Aliyev, Britanya kraliyetinin emlak fonuna mülk satmış, 31 milyon sterlin kâr etmiş
Ayrıca Aliyev’lerin Londra’daki mülklerinden birini Kraliçe’nin Hazine tarafından yönetilen emlak imparatorluğu Crown Estate’e satışından 31 milyon sterlin kâr elde ettiği görülüyor. BBC’nin yayımladığı habere göre bu ifşaat İngiltere hükümeti için utanç verici olabilir.
Kayıtlarda çocukların sahip olduğu beş şirketin 2006-2009 yılları arasında Londra’nın en pahalı semtlerinde 110 milyon sterlinden yüksek değere sahip mülk satın aldığı ve daha sonra bunların satışından çok büyük kâr ettiği belirtiliyor.
Belgelere göre Azerbaycan cumhurbaşkanının en küçük çocuğu Heydar Aliyev’in henüz 11 yaşındayken, adına Londra’nın en elit semtlerinden Mayfair’de 33 milyon sterlinlik bir ev alındı. Bundan yedi ay sonra Aliyev’in ortanca kızı Arzu Aliyev’in sahibi olduğu şirket bir aşağı sokakta işyeri binası satın aldı ve 9 yıl sonraki satıştan 40 milyon dolardan fazla kâr elde etti.
2009’da en büyük çocuğu Leyla Aliyev Londra’nın ünlü alışveriş caddesi Oxford Circus civarında milyonlarca dolar değerinde bir bina satın aldı. Bina, Aliyev ailesi ve arkadaşlarının açtığı bir dizi işyeri için kullanıldı.
2013’te çocuklar, denizaşırı şirketlerdeki hisselerini anne tarafından dedeleri Arif Paşayev’e aktardı. Holdingler daha sonra İngiltere’ye bağlı gizlilik cenneti Isle of Man’de yer alan bir şirketler dizisine aktarıldı.
Paşayev ve iki yakın ortağı 2006-2017 yılları arasında Londra ve yakınlarında 500 milyon dolardan fazla değere sahip mülk satın aldı.
Aliyev ailesi üyelerinden hiçbirinin ICIJ’nin yorum talebine yanıt vermediği belirtiliyor.
Ürdün Kralı’nın mülk imparatorluğu: 100 milyon dolarlık evler
Sızan mali belgeler, Ürdün Kralı Abdullah’ın İngiltere ve ABD’de 100 milyon dolardan fazla değerde bir mülk imparatorluğunu gizlice nasıl oluşturduğunu da ortaya seriyor.
Kral Abdullah’ın 1999’da iktidara gelmesinden bu yana 15 ev satın almak için kullandığı İngiliz Virgin Adaları’ndaki ve diğer vergi cennetlerindeki off-shore şirketlerden oluşan bir ağ tespit edildi.
Malibu, Londra ve Ascot’taki mülklerin toplam değeri 50 milyon sterlin.
Kral Abdullah’ın avukatları, tüm mülklerin kralın kişisel servetiyle satın alındığını ve mülklerin Ürdün vatandaşlarının yararına projeleri finanse etmek için kullanıldığını savundu.
Tony Blair de damga vergisi ödemeden mülk satın almış
Pandora Belgeleri’nde Tony Blaire ve eşi Cherie Blair’in servetlerini sakladıklarına dair bir ipucu yok.
Ancak İngiliz basınında çiftin yaptığı 6,45 milyon sterlinlik bir mülk alımında damga vergisi ödemedikleri dikkat çekti.
Eski Başbakan Tony Blair’in avukat eşi Cherie, Temmuz 2017’de Londra’nın merkezindeki Marylebone’daki binayı, sahibi olan off-shore şirketi üzerinden satın aldı.
Birleşik Krallık’ta bu şekilde mülk edinmek yasal ve damga vergisinin ödenmesi gerekmiyor. Ancak BBC Blair’in daha önce bu türden vergi boşluklarını eleştirdiğini hatırlatıyor.
Minik bir dünya turu: Başka kimler var?
Sızıntı ayrıca Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin’i Monako’daki gizli varlıklarla ilişkilendiriyor, Çekya Başbakanı Andrej Babis’in Fransa’nın güneyinde 12 milyon sterline iki villa satın alan bir off-shore yatırım şirketini mal varlığında göstermediğini ortaya koyuyor.
Dünya siyasetçileriyle ilgili başka sızıntılar da şöyle:
Kenya: Devlet Başkanı Uhuru Kenyatta ve ailesinden 6 kişi gizlice bir off-shore şirketler ağı kurmuş. Bu altı kişi, biri 30 milyon dolar değerinde varlığa sahip olan toplam 11 şirketle bağlantılı.
Pakistan: Başbakanı Imran Khan’ın kabinesindeki bakanlar ve aileleri de dahil olmak üzere yakın çevresinin gizlice milyonlarca dolarlık şirket ve tröstlere sahip olduğu ortaya çıktı.
Kıbrıs: Cumhurbaşkanı Nicos Anastasiyadis tarafından kurulan bir hukuk firması, bir dizi off-shore şirketinin gerçek sahibini -zimmete para geçirmekle suçlanan eski bir Rus politikacıyı – gizlemek için gölge vasi sağlamakla suçlanıyor. Ancak hukuk bürosu bunu reddediyor.
Ukrayna: Devlet Başkanı Vladimir Zelensky, 2019 seçimlerini kazanmadan hemen önce gizli bir off-shore şirketindeki hissesini devretmiş.
Ekvador: Eski bir bankacı olan Devlet Başkanı Guillermo Lasso, yakın aile üyelerine aylık ödemeler yapan Panamalı bir vakfın yerini ABD’de Güney Dakota’da bulunan bir tröst ile değiştirmiş.
