Komedyen Doğu Demirkol, katıldığı bir Youtube yayınında 27 Mayıs 1960 darbesinden sonraki Yassıada yargılamalarında idama mahkum edilen ilk kişi olarak bilinen Ahmet Çiftçi’nin dedesi olduğunu anlattı.
Annesinin Doğu dizisindeki gibi muhafazakar, babasının ise solcu olduğunu anlatan Demirkol, programcının “Baban zamanın annenin inancını manipüle edebilseydi sen şimdi makine mühendisi, bilgisayar mühendisi olur muydun yoksa yine komedyen mi olurdun” sorusuna cevap verirken ise bilinmeyen dedesini anlattı:
“Annem zaten ben küçükken açıktı. Denize bikiniyle giren bir insandı. Kapandığı günü de hatırlıyorum; bir gün geldim annem kapanmış. Kadın gerçekten acılar yaşamış. ‘Kapalı insan eğitimsizdir’ gibi algılar oturmuş hepimizin kafasında. Öyle bir algı oturtulmuş. Annemin söylediği şey şu, annemi kapalı görünce ‘okul çıkışında beni almaya gelme’ demişim. Annem de sosyalist, antikapitalist kafalarında gençkez. Esas benim annemin babası kapalı. “’Uçurumdaki Türkiye için tek yol İslam’ diye kitabı var. Gazeteci-yazar, idam mahkumu. Adnan Menderes için. Dedem Ahmet Çiftçi Yassıada’daki ilk idam mahkumu. Ben tanıyamadım.”
27 Mayıs sonrası idama mahkum edildi
Demirkol’un dedesi Ahmet Çiftçi, 27 Mayıs darbesine karşı cesur direnişiyle bilinen bir yazar.
Çiftçi, darbeden sonra Demokrat Parti’nin devamı olarak 11 Şubat 1961’de kurulan Adalet Partisi’nin (AP) İstanbul Zeytinburnu ilçe teşkilatında görev aldı. AP’nin kurulmasından kısa bir süre sonra Çiftçi, vatandaşlara, darbeyi yapan Milli Birlik Komitesi’ne karşı eyleme geçme çağrısı yaptığı suçlamasıyla tutuklandı.
Çiftçi’nin 3 numaralı Askeri Mahkeme’de yargılanmaya başlandığını duyuran bir haber.
Ağustos 1961’de idam cezasına mahkum edildi. Gazeteci Ahmet Emin Yalman’ın 27 Mayıs darbesinden sonra çıkarttığı Hürvatan gazetesi, Ahmet Çiftçi’nin idama mahkum edildiğini 5 Ağustos 1961 tarihli sayısında manşetten duyurdu.
Aynı gün Hürriyet de “Ahmet Çiftçi idama mahkum oldu” başlığıyla çıktı.
İdam cezası bir ay sonra bozuldu
Gazetelerde Çiftçi hakkında idam cezasının bir ay sonra bozulduğu haberleri çıktı.
6 Eylül 1961 tarihli Vatan gazetesinin birinci sayfasında Ahmet Çiftçi’nin idam kararının bozulduğunu duyuran bir haber yayımlandı.
Sezai Karakoç: “Mahkemede halkı 27 Mayıs’a karşı harekete çağırdığını söyleyerek korkusuzluğuyla herkesi şaşırttı”
Şair Sezai Karakoç, dönemle ilgili hatıralarını anlattığı bir yazısında Çiftçi’den bahsetmişti. Çiftçi’nin mahkemede hakkındaki 27 Mayıs’a karşı halkı eyleme çağırdığı suçlamasını kabul ederek cesaretiyle herkesi şaşırttığını belirten Karakoç, Çiftçi’nin doktorlar sayesinde idamdan kurtulduğunu anlatmıştı.
Karakoç, Çiftçi’yle ilgili şunları yazmıştı:
“27 Mayıs hareketinde memlekette kimseden bir ses çıkmamıştı. Sadece gazetelerde Ahmet Çiftçi isminde birinin kamyon arkalarına halkı başkaldırmaya çağıran bir kâğıt yapıştırdığı haberi çıktı. Ahmet Çiftçi, idam isteğiyle yargılandı.
Mahkemede açıkça halkı 27 Mayıs’a karşı harekete çağırdığını söyleyerek korkusuzluğuyla herkesi şaşırttı. Babası oğlunu kurtarmak için ‘Oğlum 9 yaşındayken düştü. Başındaki yarık izi bunun delilidir. O günden sonra böyle korkusuz oldu’ diyor. Ahmet Çiftçi bunu da kabul etmiyor, ‘Babam, bana acıdığı için yalan söylüyor’ diyor.
Adli tıpta cesur bir hanım, diğer tabipler, neticede idamdan kurtardılar Ahmet Çiftçiyi. Sonradan arkadaş olduk kendisiyle. Hapisteyken her yüksek rütbeli subayın İstanbul’a gelir gelmez kendisini çağırtıp görmek istediklerini söylemişti. Hapishanede kendisini tokatlayan bir subayı ağlattığını anlatırdı.
Geçen yıllar genç denecek yaşta vefat eden Ahmet Çiftçi arkadaşımız şen, temiz kalpli, cesur, dindar bir arkadaştı. Kendisine Allah’tan rahmet dilerim…”
AP’yi zora soktuğu için ihraç edildi
Çiftçi’nin ülkenin yönetiminde elinde tutan Milli Birlik Komitesi’ni hedef alan açıklamaları, AP yöneticilerini zora soktu.
AP yöneticileri, basına, Çiftçi’nin çıkışlarının partiyle hiçbir ilgisini olmadığını duyuran açıklamalar yaptılar. Bu süreçte partiyi zor duruma düşürdüğü için Çiftçi de ihraç edildi.
15 Temmuz gazisi: “Ahmet Çiftçi’nin kızıyım”
15 Temmuz darbe girişiminde, 15 Temmuz Şehitleri Köprüsü’nde, darbecilere direnirken açılan ateşle yaralanan gazi Kübra Hatice Çiftçi de o tarihlerde verdiği bir mülakatta kendisinin Ahmet Çiftçi’nin kızı olduğunu söylemişti.
Hatice Çiftçi’nin kardeşi Abdullah Çiftçi de şunları söylemişti:
“60 ihtilalinin ilk idam mahkumu Ahmet Çiftçi. Cuntacılara karşı ilk tepki gösteren ve beyanname hazırlayan ilk ve tektir o zaman. Çıkıyor bir beyanname hazırlıyor. ‘Bu halka karşı yapılmış bir harekettir, cuntacılara direnilmelidir. Adnan Menderes idam edilmemeli’ diye. Bu idam mahkumiyeti 60 yılının ilk idam mahkumiyeti olduğu gibi Türkiye Cumhuriyeti’nde de idama ilk mahkum olan gazetecidir. Ablam da en nihayetinde onun kızı, genetik mirası olduğu için hızlı bir şekilde köprüye cuntacılara karşı tepki göstermek için çıktı. Bir bakıma darbeyi önlemiş oldular.”
Çiftçi’nin kitabı: “(İnsanlık düşmanı) Komünizm’in maskesi Sosyalizm’dir”
Çiftçi’nin “Uçurumdaki Türkiye için tek yol İslam”, “Komünizm, Sosyalizm ve İslam”, “(İnsanlık düşmanı) Komünizm’in maskesi Sosyalizm’dir” adlı kitapları var.
