Türkiye’de, yönetme ve siyaset yapma kültürü, “ötekileştirme” ve “yok etme” üzerine kuruludur. Geçenlerde iktidara yakın bir gazetenin manşete çıkardığı bir haber şöyleydi: "2019 Ana muhalefetin sonu olacak."
Birileri, ciddi ciddi, “muhalefetsiz bir yönetim” mi hedefliyor? Mesela Suudi Arabistan’da ne ana muhalefet var, ne de baba muhalefet. Gazete de yok, gazeteci de…Fikir özgürlüğü, basın özgürlüğü, hak getire.
Muhalefet de sorunlu
Evet, Türkiye’de, muhalefet etme biçimi de sorunlu. İktidarı, düşmandan daha düşman sayan bir dil ağır basıyor. Üstelik, bu öfke dolu dilin, gerçekten sert bir muhalif bilinç içerdiğini söylemek de imkansız. Bunun yanında, “Ekonomi batsa, darbe olsa, kaos olsa, ülke raydan çıksa da kurtulsak” şeklinde özetlenebilecek bir ruh halinin yaygınlığı da dikkat çekiyor.
Muhalefet sözcüleri; evrensel hukuk, basın ve ifade özgürlüğü konusunda, dünya ölçütlerine vurgu yapıyorlar. Buna sözümüz yok. Ama geçmişte AB’ye uyum yasalarına en büyük direnci gösteren, bu muhalefetti. İktidar, Batı’dan gelen eleştirilere, milliyetçi-muhafazakar tepkiler gösterdiğinde, “biz daha milliyetçiyiz” yarışına giren de hâlâ bu muhalefet.
Muhalefete söylenebilecek çok söz var. “Muhalefetsiz” bir siyasi ortam arzusunu gizlemeyen iktidar çevreleri ise daha sorunlu.
İyi muhalefet kötü muhalefet
“Ülkede muhalefet boşluğu var” diye şikayet ederken, öte yandan, şu anki muhalefete bile tahammülsüzlük göstermek de, ayrı bir çelişki.
“Dünyanın sağa kaydığı”, “milliyetçiliğin tırmandığı”, “yönetimlerin otoriterleştiği” gibi analizler artıyor. Bir süredir, Avrupa ve ABD’de, bu konular, ana tartışma gündemini oluşturuyor.
Türkiye’deki tabloyu, böyle bir arkaplana göre değerlendirmek mümkün. Ama, “Fransa’da da OHAL var!", “Bakın neler yapıyorlar!" gibi söylemlerle, ülkemizdeki gerilemeyi mazur göstermek isteyenlerin de olduğunu görüyoruz.
Osman Kavala, 1 yıldır, “sorgusuz sualsiz” yatıyor. Eren Erdem milletvekilliğinin sona erdiği gün, yazıp, söyledikleri nedeniyle tutuklandı. HDP’nin neredeyse bütün üst yönetimi tutuklu.
Bu tablonun gölgesinde “ana muhalefet de susacak” diye bir beklenti içine girmek, bunu bir gereklilik olarak görmek yerine, daha özgür bir Türkiye hayali peşinde koşmak… Söylemesi kolay, yapması zor.