Türkiye’den telefonlar geliyor: “Aman ha! Yarın Mescidi Aksa’ya gitme. Cuma namazından sonra büyük olaylar olacak!” Türkiye’den kalabalık bir topluluk Kudüs’te. Bizim rehberin etrafında 300 kişilik bir kalabalık oluşmuş durumda. Kudüs’ün ABD tarafından İsrail’in başkenti olarak tanındığı gün bunca Türkiyeli nasıl toplandı, merak edilecek bir durum.
İsrail’den iki gün içinde vize almak mümkün olmadığına göre, bu topluluk nasıl burada? 9 Aralık 1917, Osmanlı İmparatorluğu’nun Kudüs’ü İngilizlere teslim ettiği gün.
Kopuşun 100. yıldönümüne tanıklık etmek isteyenler, aylar öncesinden hazırlıklarını yapmışlar. Türkiye’nin değişik şehirlerinden ve yarısını kadınların oluşturduğu kafileler Kudüs’e toplanmışlar. İlk gün Kudüs’e girerken trafik tıkandı. “Protesto yapan göstericiler dağılıyor” dediler.
Mescidi Aksa
Cuma sabahı, suriçi Kudüs’ü turlamak amacıyla yola çıktık. Türkiye’den telefonlar devam ediyor. Belli ki buradan bir gerginlik havası yansıyor.
Müslüman mahallesinden başladık. Dükkanlar yeni açılıyordu. Esnaf sempati gösteriyor. “Türkiye number 1, Arap zero” şeklinde sloganlar atıyorlar.
Ermeni, Hıristiyan ve Yahudi mahallelerinden de geçtikten sonra, “Ağlama Duvarı”na geldik. Ardından 140 dönümlük bir araziye oturmuş Mescidi Aksa’dayız.
Cuma namazı burada kılınacak. Kıble Camisi erkeklerin, Kubbetül Sahra camisi kadınların. Güneşli bir Kudüs. İnsanlar surlarla çevrili bu bölgeye değişik kapılardan giriyorlar. Kapıları silahlı İsrail askerleri kontrol ediyorlar. Giriş ise Ürdünlüler’de. Beklenenin aksine sakin bir ortam var.
Mescidi Aksa’nın merdivenlerine, duvar diplerine oturmuş güneşleyen sakin Filistinliler görüyorum. Dünyanın değişik ülkelerinden örneğin Çin’den Hindistan’dan, Endonezya’dan gelen Müslümanlar da dikkat çekiyor. En kalabalık yabancı grubu Türkiye’den gelenlerin oluşturduğunu rahatlıkla söyelebilirim.
Kıble Camii’nin imamı heyecanlı konuşmalar yapıyor. Kalabalık giderek artıyor. Ancak öfkeli yüzler görülmüyor. Sessizlik egemen. Etrafta heyecan yaratmak için konuşmalar yapan bazı tiplere ise ilgi gösteren olmuyor.
5 bin civarında bir topluluktan söz edebiliriz. Namaz bitti, yine sakin bir hava var. İnsanlar dağılıyor. İşte bu anda 500 civarında bir kitle (aralarında epeyce Türkiye’den gelenler de var) sloganlar atmaya başladı. 10-15 dakika süren bu gösteri de sona erdi.
İsrail egemenliğinin güçlü hissedildiği Kudüs’teki Filistinliler, belli ki yorgun ve sokaklara dökülmeye pek eğilimli değil. Batı Şeria’daki Filistinliler kapılar kapalı olduğu için gelemediler. Yarın biz onlara gideceğiz. O zaman daha ayrıntılı bir analiz yapabilirz.