CHP lideri Özgür Özel, 31 Mart 2024 yerel seçiminden sonra CHP kulislerinin ana gündem maddesi olan cumhurbaşkanı adayının kim olacağına ilişkin tartışmalarda yeni bir sürecin kapısını araladı.
Özel, partinin adaylık için en çok konuşulan iki ismi, İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanı Ekrem İmamoğlu ve Ankara Büyükşehir Belediye Başkanı Mansur Yavaş’la mutabakat halinde bir karar aldığını, bu kararın da adayın önseçimle belirlemek olduğunu duyurdu.
Özel’in “Yeni bir süreci başlatıyoruz” sözleriyle CHP TBMM grup toplantısında duyurduğu cumhurbaşkanlığı adayını önseçimle belirleme süreci parti için ilk ve yeni bir deneyim olacak.
CHP; Türkiye genelinde 1 milyon 600 bin üyenin katılımıyla yapmayı planladığı bu deneyim için tüm örgütlerini harekete geçirdi.
Türkiye’nin önümüzdeki cumhurbaşkanlığı seçiminin Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemi’nde (CHS) yapılacak 3. seçim olacağına dikkat çeken partinin kıdemli isimleri, bu sistemde cumhurbaşkanı adaylarının aslında önseçimle belirlenmesinin “yasal ve geçerli” olmadığına dikkat çekiyor.
Sistemin öngörüsüne göre cumhurbaşkanı adayları TBMM’de temsil edilen parti grupları tarafından belirleniyor. Bir parti tarafından aday gösterilmeyen isimler de, aday olmak istedikleri taktirde 100 bin imza toplamak koşuluyla aday olabiliyorlar.
“Önseçim değil, eğilim yoklaması”
CHP’nin kıdemli isimleri mevcut sistem ve yasal öngörüleri doğrultusunda CHP’nin cumhurbaşkanı adayını belirlemek için yapacağı önseçimin aslında partide bir eğilim yoklaması olarak görülmesi gerektiğini söylüyor ve ekliyor:
“Hakim denetiminde, gözetiminde yapılmayan önseçim, eğilim yoklamasıdır. Üyeler arasında bir eğilim yoklaması yapılır. En çok oy alan isim de prensipte parti meclis grubu tarafından oylanır. Sonuçta cumhurbaşkanı adayını partinin meclis grubu belirler.”
İmamoğlu da, Yavaş da aday
Özgür Özel’in açıklamasından hemen sonra CHP kulislerinde İmamoğlu’nun da, Yavaş’ın da aday adayı olarak üyelere sorulup sorulmayacağı gündem oldu.
Her iki ismin de adaylık için bugüne kadar kamuoyu önünde yaptığı açıklamaların dikkate alınmasını, bu durumda iki ismin de aday adayı olarak üyelere sorulmasının mümkün olduğunu anlatan CHP kurmayları, “Şimdiden aday İmamoğlu ya da Yavaş demek mümkün değil. Üyelerin yapacakları seçim, parti meclis grubunun alacağı kararda belirleyici olur” diyor.
CHP kurmayları önseçim için üyelerin oylamasına sunulacak aday listesinde İmamoğlu ve Yavaş’tan başka isimlerin de olabileceğinin hatta son dakikada kimi isimlerin listeden çekilebileceğinin de dikkate alınması gerektiğini söylüyor.
CHP kulislerinde “Yavaş önseçime girmez” tahmininde bulunanların olması CHP’de önseçim sürecinin parti için değişik bir deneyimi beraberinde getireceğine işaret ediyor.
Aday adayı olmak isteyen isimler CHP Genel Merkezi’ne bildirimde bulunacak.
Mart’ta önseçim
Özgür Özel’e yakın isimler önseçimin Mart’ta olabileceğini öngörüyor. Hazırlıklar uzarsa da, Nisan’da önseçimin tamamlanması da gündeme gelebilir.
Önseçimin partinin güçlendirilen elektronik oylama sistemi ile dijital ortamda yapılabileceği kadar uygun görülmediği taktirde teşkilatlarda kurulacak sandıklar aracılığıyla da tamamlanabileceği düşünülüyor.
Önseçim için önümüzdeki hafta bir seçim takvimini üyelere duyurmayı planlayan CHP’de, seçim gününe kadar üye olan herkes cumhurbaşkanı adayı için oy kullanabilecek.
2017’de yapılan Anayasa değişikliği sonrasında Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan, 24 Haziran 2018’de Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemi’ne göre seçilen ilk cumhurbaşkanı olmuştu.