İzlemek için:
Anlaşılan, Trump’ın Netanyahu’ya güveni biraz azalmış vaziyette. Nitekim Amerikalılar, Hamas’la doğrudan görüşmelere başladılar.
Görüşüyorlar. Biraz da ilerleme olduğu anlaşılıyor; hem Amerikan tarafından, hem de Hamas tarafından.
Bu arada, Hamas, tarafsız bir Filistin hükümetine uyacağını söyledi. Yine bu arada, başka bir söylenti daha var: Orta Doğu gezisinde Trump’ın Filistin devletini tanıyacağı söyleniyor.
Böyle bir şey olursa, bu Netanyahu için çok büyük bir darbe olur. Zaten görüşmeler İsrail’in dışında cereyan ediyor ve anlaşılan, Netanyahu’nun İsrail’in gerçekten barış istediği konusunda tereddütleri var.
Bu arada, Avrupalılarla ilgili de bir şey söylemek isterim.
Avrupalılar, Rusya’ya yaptırımlar uyguluyorlar, bağırıyorlar falan… İsrail’e de bağırıyorlar ama hiç yaptırım uygulamıyorlar. Halbuki ellerinde çok büyük bir yaptırım gücü var:
O da Avrupa Birliği ile İsrail arasındaki ticaret anlaşmasını askıya almak. Ama bunu yapmıyorlar. Bu kadar ileri gidemiyorlar.
Onun için, Avrupalıların Rusya konusundaki sert tutumu, İsrail konusunda sözden öteye gitmiyor. Birincisi bu. İkincisi, Ukrayna–Rusya görüşmeleri İstanbul’da yapılacak.
Hatırlayacaksınız, 2022’de de İstanbul’da yapılmıştı ve epey uzun sürmüştü. İki Amerikalı yazarın Foreign Affairsdergisinde söylediğine göre, o görüşmelerde epey ilerleme kaydedilmiş. Ancak, dışarıdan — özellikle Avrupa ve Amerika’dan — Zelenski’ye gelen telkinler yüzünden başarıya ulaşamamış.
Umarım bu sefer ulaşır. Çünkü barışa en çok Zelenski’nin ihtiyacı var. Bu süreç uzadıkça, Ukrayna daha çok zarar görüyor.
Geçtiğimiz hafta papa seçimi oldu. Çok süratli gerçekleşti. Birçokları, “Amerikalı papa” diyor.
Ama papa Amerikalı değil. Amerika doğumlu bir papa. Esasında papa, aynı zamanda Peru vatandaşı.
Anlaşılan, onun seçiminde Latin Amerikalı kardinallerin büyük rolü olmuş. Çünkü Güney Amerika’da, yeni papa Leon’un büyük bir saygınlığı varmış.
Hint, Pakistan meselesi. Harpcik diyelim buna.
Nihayet ateşkes oldu. Türkiye, Pakistan, Suudi Arabistan ve Amerika buna katkıda bulunmuşlar. Şunu söyleyeyim:
Ateşkes sağlandı ama Keşmir meselesi hâlâ çözülmedi. Çözülmedi ve çözülmesi de çok zor. Birkaç yıl sonra, yine bir terör faaliyeti dolayısıyla benzer durumlarla karşılaşabiliriz.
Şimdi, Türkiye “Pakistan haklı” dedi. Bu konuda benim tereddütüm var. Tereddütüm şu sebepten:
Bir defa, Keşmir’deki terör olayının arkasında bazı Pakistanlı güçlerin olduğu anlaşılıyor. Peki… Türkiye, aynı şekilde PKK’nın Irak’tan yaptığı saldırılar karşısında ne yaptı? Irak’ı bombaladı, asker soktu.
Evet, devletlerin tutumları arasında birebir bir istikrar olmayabilir. Ama bu kadar da tutarsız olmaması gerekir diye düşünüyorum.
Avrupa’da dikkat çeken bir başka gelişme ise, İngiltere ile Avrupa Birliği arasında birçok konuda yaşanan yakınlaşma. Evet, İngiltere Avrupa Birliği’nden ayrıldı.
Ama birçok alanda, özellikle de güvenlik konularında iş birliği yapıyorlar. Bu, bence Avrupa Birliği’nin yararına olduğu kadar, İngiltere’nin de yararına.
Trump, gümrük vergilerini yavaş yavaş düşürmeye, azaltmaya başladı.
Çin’le de görüşmeler yapılıyor. Çin’le yapılan görüşmelerde ilerleme sağlandığı, Amerikalılar tarafından belirtiliyor. Tabii, Amerika, İngiltere ile de bir anlaşma yaptı.
Yani, tarife meselesinin bumerang gibi Amerika’ya ters döndüğü görülüyor. Bu yüzden, yavaş yavaş bu konuda bir iyileşme ve anlaşmalar yapma ihtimali giderek artıyor. Evet, durum bu.
Hepinize saygılar sunuyorum efendim.