Trafikte bir “Waymo” var. Bildiğimiz “vay mo!” değil, otonom araç şirketi. Yani içinde direksiyon var ama tutan yok. Gaz var ama panikleyen yok. Sinirlenen, kornaya abanıp camdan küfür savuran da yok. Çünkü direksiyonda insan yok.
Waymo, ABD’nin Phoenix, San Francisco ve Los Angeles gibi karmaşık trafik sahnelerinde veri toplamış. Sonuçlar öyle böyle değil:
- Kavşak kazalarında %96 daha az yaralanma.
- Yayalar için %92 daha az tehlike.
- Bisikletlilerde ve motosikletlilerde %82 daha az yaralanma.
Yani şöyle düşünün: İnsanlar olarak yüzyıllardır tekerleği icat ettik, motoru koyduk, ehliyeti cebimize, siniri de trafikteki her korna sesine sakladık. Sonra geldik 21. yüzyıla ve öğrendik ki, biz aslında pek de iyi birer sürücü değilmişiz. En azından yapay zekâya göre.
Şirket diyor ki: Eğer bizim robotaksileri ülke geneline yayarsak, yılda 35.000 ölüm engellenebilir. Dile kolay. Bu rakam, neredeyse her gün düşen bir uçak faciasına denk.
O zaman soru şu: Direksiyonu makinaya teslim etmeye hazır mıyız?
Yoksa “ben kimseye güvenmem, otonoma da gerek yok, ben zaten yılların şoförüyüm” deyip egomuzla bir sonraki kavşağa mı dalacağız?
Gelecek yavaş yavaş değil, hız sınırını aşarak geliyor.
Ve bu kez, kaza yapmadan.
Waymo, ABD genelinde yılda 35 bin trafik ölümünün otonom araçlarla önlenebileceğini öngörüyor. Bu sayı, ABD Ulaştırma Bakanlığı’na bağlı NHTSA (National Highway Traffic Safety Administration) verilerine dayanıyor. Örneğin, 2022 yılında ABD’de 42 bin 795 kişi trafik kazalarında hayatını kaybetti. (Kaynak: NHTSA 2022 Fatality Data)
Waymo’nun test verileri, insan sürücülere kıyasla ciddi oranda daha az kaza ve yaralanma olduğunu gösterdiği için, bu oran ülke geneline uygulandığında, ölümlerin yaklaşık %80-85 oranında azaltılabileceği tahmin ediliyor. Bu da yaklaşık 35 bin can anlamına geliyor.
Karşılaştırma açısından: Ortalama 150 yolcu taşıyan bir yolcu uçağının her gün düşmesi, yılda 54 bin 750 can kaybına neden olurdu. Bu da Waymo’nun öngördüğü trafik ölümleriyle neredeyse aynı seviyede.
Başka bir deyişle: Her gün bir uçak düşüyor ama kimse kalkıp pilotu suçlamıyor, çünkü pilot insan.