Alper Görmüş
‘Kahpe dış güçler’in muhalefet söylemi olduğu yıllar
Bakmayın şimdi çağdaş-seküler kesimlerin, her musibetin altında bir ‘dış güç’ arayan iktidar propagandasıyla dalga geçmelerine… “Bizi bölmek ve parçalamak isteyen dış güçler” söylemi bir zamanlar onların tekelindeydi… Kendin ettin kendin buldun: Şimdi gülünç bulduğun her taşın altında ‘dış güç’ arama mugalatasının, “bunlar da nasıl inanıyor iktidarın bu yalanlarına” diye küçümsediğin insanlar üzerinde bu kadar etkili olmasında senin payın yok mu sanıyorsun?
ANALİZ | 1,5 yıl önce yakalanan 4,9 ton kokain için Türkiye ve Kolombiya arasında bir türlü irtibat kurulamıyor!
İnternet çağında akıl almaz bir ‘iletişimsizlik’ hikâyesi: Haziran 2020’de Kolombiya’da ele geçirilen 4 ton 928 kilo kokainin soruşturması bir türlü açılamıyor. Sebebi, iki ülke narkotikçilerinin arasında bir türlü sağlıklı bir bağlantının kurulamaması. İnternet çağında bunun nedeninin ‘iletişim sorunları’ olduğunu kimse söyleyemez. Belli ki mutfakta birileri var fakat onlar yemeği pişirmek için orada bulunan aşçılar değil; tam tersine onlar yemeğin pişmesini engellemek için oradalar.
‘Tuzak’ 50+1 midir yoksa bizzat Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemi mi?
50+1’in AK Parti’ye kurulmuş bir tuzak olduğundan söz ediliyor… İyi de, başkanlık sistemine geçmeye karar vermiş bir siyasi yapı 50+1’i kabul etmeyerek bu sistemin meşruiyetini savunabilir miydi? Nitekim o günlerde hiç duymadık böyle bir tartışmayı. Bugün bile, sistemin mimarlarından Mehmet Uçum, vazgeçilirse sistemin meşruiyetinin kalmayacağını söylüyor. Yani: Tuzak varsa, başkanlık sistemindeki seçilememe riskini görüp, tartışmayı önce soğutan sonra ortadan kaldıran AK Parti’ye “buyurun, engel olmayacağız” denmesinde vardır.
ANALİZ | ‘Üst akıl’ 2001’de MB’ye neden “Halkbank’a para vermeyin” demişti?
Ecevit döneminde ekonomiden sorumlu bakan olan Masum Türker CNNTürk’te katıldığı tartışma programında, 20 yıl bekledikten sonra 2001’deki büyük ekonomik krizin, IMF ikinci başkanı Fischer’in Merkez Bankası’na “Halkbank’a para vermeyin” dediği için çıktığını söyledi. İktidar yanlıları fırsatı kaçırmadı: “Nerede diye soruyordunuz, alın size üst akıl…”
ANALİZ | Deniz üstünde yürüyen başbakana ‘inanmayan’ o gazeteciler, Erdoğan’ın faiz teorisine ‘inanan’ bu gazeteciler
Tablomuz şöyledir: Cumhurbaşkanı Erdoğan ortaya atmasaydı kimsenin aklına bile gelmeyecek “faiz sebep enflasyon sonuç” teorisi şimdi ‘ana akım’ medyada yere göğe sığdırılamıyor. Dünyadaki hiçbir iktisatçının savunmadığı bir teori bu… Benzersizliğini “milli” olmasından aldığı, o nedenle de değersizleştirilmeye çalışıldığı söyleniyor. Ne var ki, bizim Cumhurbaşkanımızın “milli” yöneticiler olarak gösterdiği başka hiçbir ülke yöneticisi de savunmuyor bu teoriyi.
Cemaat’i 15 Temmuz’a ‘sürükleyen’, AK Parti’yi 50+1 ‘tuzağına düşüren’ bir aktör mü vardı?
Gazeteci Ahmet Dönmez’in “Cemaat içeriden 15 Temmuz’a adım adım nasıl sürüklendi” yazı dizisiyle, AK Parti içinden gelen “50+1 tuzaktı, bizi bu tuzağa sürüklediler” sızlanmaları, eski iktidar ortaklarının bugünden bakıldığında hayli tuhaf görünen hamlelerini (Cemaat için darbe teşebbüsü, AK Parti için Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemi ve 50+1) biraz daha anlaşılır kılıyor. Ortada bir sürüklenme, tuzağa düşürme varsa “sürükleyen”, “tuzağa düşüren” özne kim olabilir?
AİHM’ye göre devletten bilgi sızdırmak bazı durumlarda memurların ifade hürriyeti
AİHM, devletin bazı meşru sırlarının olabileceğini kabul ediyor ve bunlara erişimleri olan memurlara da devletin bu hassasiyetine karşı saygılı olma yükümlülüğü getiriyor. Fakat Mahkeme bu noktada çok önemli bir istisna koyuyor: “Kamu çıkarı” ya da “genel çıkar…” AİHM, bu nitelikteki bilgi ve belgelerin sızdırılmasının memurların “ifade hürriyeti”nin sınırları içinde olduğunu kayda geçiriyor.
AİHM’nin, bilgi sızdıran devlet çalışanları hakkındaki çok önemli kararını hatırlamanın tam zamanı
Devlet bürokrasisi içinden yeni ve büyük sızıntıların beklendiği bu dönemde, bizzat öznesi olduğum bir AİHM davasının hükmünü burada hatırlatmak istiyorum. Nokta dergisinin 14 Nisan 2007’de askeri mahkeme kararıyla basılıp aranması hakkındaki benim ve beş Nokta çalışanının açtığı dava, 19 Ocak 2016’da Türkiye Cumhuriyeti Devleti’nin mahkûmiyetiyle sonuçlandı. AİHM’nin bu kararı, devlet alanından bilgi sızdıran kamu görevlilerinin (whistle-blowers) korunması hakkında önemli vurgular içeriyor.
‘İç politika’sına OK dediği sürece ‘emperyalizm’ ulusalcılar için de OK
2002’den sonraki 13-14 yıl boyunca, laik kesimdeki -CHP’nin ana gövdesinin de desteğini alan- sert Amerikan karşıtlığını bugün neden göremiyoruz? Cevap açık: Çünkü ABD artık bu kesimin iç politik hedeflerinin karşısında değil; Erdoğan iktidarını desteklemiyor, tam tersine bu iktidarla büyük bir gerilim yaşıyor. Yani ‘emperyalizm’e karşı tavrı asıl belirleyen şey, herhangi bir siyasi akımın iç politik hedeflerine ‘emperyalizm’in ne dediği; o hedeflere OK dediğinde, o siyasi akımın anti-emperyalizmi bitiyor.
Eylemleri, “göründüğü gibi olmamalı, işin içinde başka iş olmalı”yla savunulabilen iktidar olmak
İktidarın (Erdoğan’ın) birçok hamlesi o kadar kabul edilemez ve akıl dışı ki, samimi taraftarları ancak bunları birilerinin iktidarı zora düşürmeyi hedefleyen provokatif hamleleri sayarak huzur bulabiliyor. Fakat iktidarın hamlelerine sahip çıkması, adeta “onlara kimse başka sahipler, provokatörler tayin etmesin, onlar öz be öz benim hamlelerimdir” demesiyle de yıkılıyorlar.
İktidar basınında Amerika yine OK
Türkiye’deki bütün temel siyasi akımlar (muhafazakârlar, milliyetçiler, ulusalcılar, Kürtler) ‘emperyalizm’i ‘mutlak kötü’ olarak tarif etmede ve bunu iç siyasette bir malzeme olarak kullanmada birleşiyorlar, fakat ‘emperyalizm’ herhangi biriyle ortak hareket etmeye meyledince (hatta bazen ‘bir parmak bal’ bile yeterli olabiliyor) onunla işbirliğinde hiçbir beis görmüyorlar. İktidar basınının bugünkü (1 Kasım) hali bunu bir kez daha gösterdi.
“Muhafazakâr bir lider desteği olmaksızın kurulamayacak Türkiye”lerden birine bir adım daha…
On büyükelçiye karşı takınılan tavır gösteriyor ki, bu günler, ‘Muhafazakâr bir lider desteği olmaksızın kurulamayacak Türkiye’lerden biri olan ‘ittihatçı Türkiye’ hayali kuranların bayram günleri… Onsuz hiçbir şeyin yapılamadığı günümüz Türkiyesinin muhafazakâr liderine gelince… Onun büyük problemi ve çaresizliği de şurada: Evet, destek vermediği hiçbir siyasi proje başarıya ulaşamaz, fakat bu onu o siyasi projenin asli sahibi yapmaz, tam tersine asıl sahibi güçlendirmekten başka bir işe yaramaz.
“Yaşasın, babamın cezaevinde olduğu kesinleşti😊”
Türkiye bir zamanlar, kaybedilen evlatlarının mezarlarını buldukları için sevinen babaların ülkesiydi, şimdi sevinme sırası babalarının cezaevinde olduğunu öğrenen çocuklarda… Babasının cezaevinde ve sağ olduğunu öğrenip sevinen çocukların hikâyesi 2017’de başladı. Fakat ülke kendi hikâyesini kendi medyasından öğrenemedi.
ANALİZ | İktidar basınında yaratıcılık yarışı: Ekonomik zorlukların sorumluluğu iktidarın sırtından nasıl alınır?
“Kötü giden her şeyden iktidarı esirgemenin bir yolunu buluyorlar; bunlar yakında ekonomik zorlukların sorumluluğunu da iktidarın sırtından almak için bir şeyler yapacaktır…” Yukarıda okuduğunuz şey, sosyal medyada bir süredir şaka ve espri konusu olarak dile getiriliyordu ama artık -bir süredir- gerçek.
‘Kahrolsun yetmez ama evet’çilerin dünkü ve bugünkü YAE’leri
‘Yetmez ama evet’i defterden silerek siyaset yapılamaz. Sildiklerini zannederler ama bugün olduğu gibi kendi ‘yüksek’ siyasi hedefleriyle ve hayalleriyle hiç ilgisi olmayan siyasi partilerle ittifakı savunurken ‘yetmez ama evet’çilik yaptıklarının farkında bile olmazlar. Nitekim 2010’daki referandumda ‘yetmez ama evet’ (YAE) diyenlere kan kusturanlar sonrasında defalarca YAE dediler -fakat hiçbirini telaffuz etmediler. Birkaçını hatırlayalım…
ANALİZ | Tamer Karadağlı yeni dönemin Serdar Ortaç’lığına aday gibi…
Tamer Karadağlı’dan Nihal Yalçın’a: “Bir video çekmiş, ‘Son kez tweet atacak olsan ne yazarsın’, ‘Selahattin Demirtaş’a özgürlük.’ E Selahattin Demirtaş ne dedi? ‘Abdullah Öcalan’ın heykelini dikeceğiz’ dedi. Yani hanımefendi bunu mu savunuyor? Pervin Buldan ona sahip çıkıyor, Canan Kaftancıoğlu ona sahip çıkıyor…” Gel de 22 yıl önce Ahmet Kaya’ya bir ödül gecesinde fırlatılan çatal-bıçakları hatırlama… Ortada henüz çatal-bıçak yok ama sesleri duyuluyor gibi…
ANALİZ | Cevabının ‘hayır’ olacağı bilinen bir talebin akla getirdiği sorular ve senaryolar
Türkiye’nin F-16 hamlesi: Ortada, cevabının ‘hayır’ olacağı bilinen bir talep var ve bu da akla “İktidar neden ‘hayır’ cevabı alacağını bildiği bir talepte bulunuyor” sorusunu getiriyor. Soruyu şöyle de sorabiliriz: İktidar, alacağı ‘hayır’ cevabı üzerine nasıl bir plan yapmış olabilir?
Onlarla değildiler ama onlardandılar
Bu yazının başlığı, 2003’te Irak’ı işgale giden ABD ordusuna ‘embedded’ gazeteci olarak katılan Cüneyt Özdemir’in o tarihte çektiği görüntülerin üzerine 2021 değerlendirmelerini döşeyerek ürettiği ve birkaç gün önce yayımladığı belgeselin adına nazire: “Onlarlaydım ama onlardan değildim…” Bu yazının konusu ise, savaşı Türkiye’den izleyen Türk gazeteciler; yani “onlarla olmayan ama onlardan olanlar…”
ANALİZ | Hayır, Bahçeli kebapçıları suçlamadı; işsizliği HDP ile açıkladı
Devlet Bahçeli’nin metin yazıcılarının metafor kullanma hevesinin yol açtığı kazaların en komiklerinden birini önceki gün idrak ettik: MHP Genel Başkanı “bölücü kebapçılar” derken aşikâr ki HDP’yi, HDP’lileri kast ediyordu. Fakat bu, garip bir biçimde hiç kimse tarafından anlaşılmadı ve espriler birbirini izledi.
ANALİZ | İktidar basınına göre Pandora’nın kutusundan Shakira çıktı, Claudia Schiffer çıktı
İktidar gazeteleri dünya basınının bir numaralı haberi Pandora Belgeleri’ni sevmedi. İkisi hariç, birinci sayfalarda haber hiç yoktu. O ikisine göre de Pandora’nın kutusundan Shakira gibi, Elton John gibi, Claudia Schiffer gibi “ünlüler” çıkmıştı.
Sadece içte değil dışta da gücün ve güçlünün yanındalar
Fatih Çekirge’nin Amerikaları: Yirmi yıl önce ‘düellocu’, mert; bugün hain, emperyalist… Bu karşılaştırmayı yirmi yıl arayla sergilenen iki farklı tutum arasındaki çelişkiyi göstermek için yapmıyorum. Çelişki yok. İki Amerika ve bir Çekirge var. Birinci Amerika güç sahibi olduğu için Çekirge Amerikancı, ikinci Amerika artık güçlü olmadığı için Çekirge anti-Amerikan…
ANALİZ |Bülent Ersoy’un samimi, güçlü adalet duygusu
Kıbrıs’ta bazı doktorlar ve bazı otel sahipleri Bülent Ersoy ve arkadaşlarına bariz bir haksızlık yapmış. O da sosyal medya hesabından haykırmış: “Hak aramak nasıl olurmuş, göreceğiz, görüşeceğiz…” Ben mesajında bahsettiği hastaneciler, otelciler ya da Kıbrıslı yargı yetkilileri olsam, doğrusu çok korkardım. Kıbrıs’ı zor günler bekliyor.
ANALİZ | Halk TV uygulamasının akla getirdiği: Televizyonlar bu defa topluca ‘Kemal Reis’e bağlanacaksa…
Son aylarda, muhtemel bir Millet İttifakı iktidarında Halk TV’nin AHaber’leşebileceğine dair can sıkıcı bir karine belirdi: Halk TV, içeriğine ve önemine bakmaksızın Kemal Kılıçdaroğlu’nun bütün açıklamalarına canlı olarak bağlanmayı ve o anda yayında kim varsa onun sözünü kesmeyi itiyat haline getirdi.
Kutuplaşmanın, siyasi husumetten daha derin fenalıkları hakkında
Kutuplaşmanın toplumda yol açtığı ahlâki bozulmanın veçhelerinden biri: Çıkar gütme saikiyle kutup değiştirenlere karşı gösterilen (gösterilmeyen) tepkiler. (…) Hangisi size daha rahatsız edici geliyor: Fatih Çekirge ve Şebnem Bursalı’nın Emine Erdoğan’ın kitabı için kaleme aldıkları “övgü övgü övgü” yazıları mı, yoksa Emine Erdoğan’ın bir zamanlar kıyafeti nedeniyle ona dünyayı dar edenlerin safında yer alan bu ikiliyi bağrına basması mı?
Kendisi giden Merkel ve bizim ‘ölene kadar lider’ siyasetçilerimiz
Çocukluk hayalini gerçekleştirebilmek için yalnız ülkesinin değil, bütün bir Avrupa’nın liderliğini gönül rızasıyla, sevinçle bırakan bir lideri, iktidarlarını bir türlü bırakamayan ve bu nedenle son dönemlerinde istiskale varan muamelelere maruz kalan Türk siyasetçilerle kıyaslamak can sıkıcı, hüzün verici bir uğraş ama bu yazıda bunu yapmaya çalışacağım.
ANALİZ | Pahalılıktan bile hükümete ‘bravo’ çıkartan iktidar yandaşlığı düzeyi
Yıllardır süren, son aylarda ise geniş kesimlerin bir numaralı sorunu haline gelen bir toplumsal olay karşısında iktidar unsurlarının ve iktidar medyasının sessizliğe gömülüp ancak tepedeki bir kişinin “farkındayız” demesinden sonra olayı gündeme taşıması gerek iktidarın yapısı ve gerekse iktidarın medyası için çok şey söylüyor. Böylece bir kez daha anladık ki, iktidar için sıkıntılı bir konu varsa, tepedeki tek adam o konuyu gündeme getirmezse kimse gündeme getiremez.
Babacan’a tepkiler (2): Kafalardaki sabit fikri destekleyecek fırsattan yararlanma telaşı
Bütün mesele “bunların hepsi aynı, hiçbiri hiçbir zaman değişmez”ci özcü kafasından kaynaklanıyor. Bir özcüye göre, değişmiş, farklılaşmış biri ya takiye yapıyordur ya da samimidir ama sadece kendini değiştirdiğini, farklılaştığını zannediyordur; er ya da geç eski pozisyonuna avdet edecektir. Babacan meselesi: Öncekilerden biraz farklı tek bir konuşma, laik-seküler kesimin sayıları hiç de az olmadığı anlaşılan “bunlar asla değişmez”ci varyantına bekledikleri malzemeyi verdi ve olanlar oldu.
Seküler kesimdeki hatadan öğrenmişlik görüntüsü bir serap mı?
DEVA Partisi Genel Başkanı Ali Babacan’ın, iktidar gücünü ele geçirenlerin eski iktidarın temsilcisi olduğu toplumsal kesimlere hayatı dar ettiği “nöbetleşe zorbalık” zincirini kıracaklarını söylemesi; bu çerçevede toplumun dindar muhafazakâr kesimlerine karşı şimdiden uç vermeye başlayan alerjiye dikkat çekmesi, seküler çevrelerde büyük tepki topladı. Bu tepkinin anlamı ne, neye delalet ediyor?
ANALİZ | Bu tarifle her haber ‘yalan’ olur!
AK Parti’nin hazırlamakta olduğu ve TBMM açılır açılmaz yasalaştıracağı anlaşılan sosyal medya yasasının en kritik noktası olan “yalan haber”in taslakta nasıl tanımlanacağı, BBC Türkçe’den Ayşe Sayın’ın ‘AKP kaynakları’na dayandırdığı haberiyle (1 Eylül) biraz daha netlik kazandı. ‘Kaynaklar’ın taslakta yer alacak ‘yalan haber’ tarifi doğruysa, ürkütücü bir netlik bu.
ANALİZ | Susup geçmesini beklemek en doğru taktik haline gelmişse…
AK Parti yönetimi, bir dizi tecrübeden sonra zorlandıkları konularda “ademe terk etme” taktiğini benimsemeye başladı. Öğrenilmesi biraz zaman almış olsa da, bu kendi açılarından doğru bir taktikti. Şimdi, Erdoğan Bayraktar’ın açıklamalarından sonra da aynı “doğru” taktiği uygulayacakları anlaşılıyor. Fakat şu da var: Bu “doğru” taktiğe elinizden başka bir şey gelmediği için sığınıyorsanız, oturup derin derin düşünmeniz gerekmez mi?