Kesin zaman henüz kamuoyuna açıklanmasa da İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu’nun ABD’li yetkililere göre Perşembe (25 Temmuz) günü ABD Başkanı Joe Biden ile görüşmesi bekleniyor.
ABD Başkanı’nın Pazar günü Kasım ayında yeniden seçilmek için aday olmayacağını açıklamasından bu yana Biden ile görüşen ilk yabancı lider olacak. Gezisi sırasında ABD Başkan Yardımcısı Kamala Harris ile de görüşmesi bekleniyor ancak buluşmanın ne zaman olacağı belli değil.
Netanyahu’nun çarşamba günü ABD Kongresi’ne hitap etmesi planlanıyor. ABD medyasına göre İsrail Başbakanının saat 14:00’te (18:00 GMT) kongrede konuşması bekleniyor. Bu Netanyahu’nun ABD Kongresi’ne yaptığı dördüncü konuşma olacak – başka herhangi bir lider tarafından şimdiye kadarki en fazla konuşma. Eski İngiltere Başbakanı Winston Churchill, Kongre’ye üç kez hitap etti.
Biden, onlarca yıllık siyasi kariyeri boyunca İsrail’in sadık bir destekçisi olsa da Cumhuriyetçiler tarafından İsrail’i yeteri kadar yürekten desteklememekle suçlandı.
Temsilciler Meclisi Başkanı Mike Johnson, Netanyahu’yu Kongre’ye davet ettiği mektubunda, İsrail Başbakanı’nın “hükümetin demokrasiyi savunma, terörle mücadele ve bölgede adil ve kalıcı bir barış tesis etme vizyonunu” paylaşmak için bir platforma sahip olacağını söyledi.
Netanyahu ile aynı karede görünmek istemiyorlar
Netanyahu’nun yarın Kongre’de yapacağı konuşmaya Senato’nun fiili başkanı Kamala Harris ve geçici başkanı Patty Murray katılmama kararı aldı. Her iki siyasi de Netanyahu’nun arkasında oturmak istemedi.
Netanyahu’nun arkasında Senato’yu temsilen emekliye ayrılacak olan Maryland Senatörü Ben Cardin oturacak.
Netanyahu Trump’la da görüşecek
ABD basınına yansıyan haberlere göre, Netanyahu, ABD ziyareti sırasında eski başkan ve Cumhuriyetçilerin başkan adayı Donald Trump ile de bir görüşme yapmak istiyor.
Politico haber sitesinin haberine göre, konu hakkında bilgi sahibi iki kişi, Benjamin Netanyahu’nun Donald Trump ile ikili bir görüşme yapmayı talep ettiğini söyledi.
Netanyahu ve Biden’ın ekiplerinin, büyük olasılıkla Trump’ın malikanesi Mar-a-Lago’nun bulunduğu Florida eyaletinde gerçekleşmesi beklenen görüşme için temasa geçti Trump görüşme talebine olumlu cevap verdi.
ABD-İsrail gündeminde neler var?
Netanyahu’nun ziyareti, Biden’ın başkanlık yarışından çekilmesinin ardından ABD’nin siyasi kargaşadan geçtiği bir dönemde gerçekleşiyor.
Pazartesi günü uçağa binmeden önce Netanyahu, konuşmasında İsrail’in iki partililiği temasını vurgulayacağını ve İsrail’in “Amerikan halkının bir sonraki başkanı olarak kimi seçerse seçsin” Orta Doğu’da kilit bir ABD müttefiki olarak kalacağını söyledi.
“Bu savaş ve belirsizlik döneminde, İsrail’in düşmanlarının Amerika ve İsrail’in birlikte durduğunu bilmeleri önemlidir. Bugün, yarın ve her zaman” diyen Trump, gezisi sırasında Biden ile görüşeceğini ve İsrail’e verdiği destek için ona teşekkür edeceğini sözlerine ekledi.
Analistler, Netanyahu’nun kongre konuşmasını birkaç izleyici kitlesini göz önünde bulundurarak yapacağını söylüyor: Siyasi hayatta kalmasının anahtarı olan aşırı milliyetçi hükümet ortakları; Netanyahu’nun diplomatik ve askeri destek için güvendiği Biden yönetimi; ve eski Başkan Donald Trump’ın Cumhuriyetçi Partisi, Trump’ın Kasım ayında yeniden seçilmesi durumunda Netanyahu’ya ilişkilerde bir sıfırlama teklif edebilir.
Biden’ın çekilmesinden önce konuşan İsrail’deki Bar-Ilan Üniversitesi’nde ABD-İsrail ilişkileri uzmanı olan Eytan Gilboa, herhangi birini üzmekten kaçınmanın kolay olmayacağını öne sürdü. Gilboa, “Bu yolculukta birkaç kara mayını ve tuzak var” dedi.
Netanyahu’nun, Gazze savaşının daha geniş bir bölgesel çatışmaya dönüşme tehlikesinin giderek arttığı Orta Doğu’daki istikrarsız duruma İsrail ve ABD’nin tepkisini koordine etmeye odaklanması bekleniyor.
İsrail Başbakanı Benjamin Netanyahu, İsrail’in Tel Aviv kentindeki Kirya askeri üssünde bir basın toplantısı düzenledi
İsrail’de Netanyahu, Gazze’deki savaşı durduracak ve Hamas’ın elindeki 120 rehinenin – canlı ya da ölü – geri dönmesine izin verecek bir anlaşma için artan çağrılarla karşı karşıya.
İsrail ayrıca, 39.000’den fazla insanın öldürüldüğü Gazze’deki savaşı ve işgal altındaki Batı Şeria’daki İsrail yerleşim inşaatlarının genişletilmesi ve yerleşimcilerin Filistinlilere yönelik saldırıları nedeniyle artan küresel eleştirilerle karşı karşıya kaldı.
Uluslararası Adalet Divanı’nın Cuma günü yayınladığı, İsrail’in Filistin topraklarını işgalinin yasadışı olduğu yönündeki görüşü, Washington tarafından eleştirildi. Ancak Uluslararası Ceza Mahkemesi savcısının Netanyahu hakkında tutuklama emri çıkarılması kararı da dahil olmak üzere benzer gelişmeler yaşandı.
ABD hükümeti ve Kongre İsrail’i desteklerken, ABD’de Gazze savaşına yönelik kamuoyu desteği, Hamas savaşçılarının İsrail’e saldırdığı 7 Ekim’den bu yana azaldı.
ABD’de protestolar planlanıyor mu?
İsrail’in Gazze’deki savaşına ve Washington’un Orta Doğu’daki müttefikine verdiği desteğe karşı çıkan eylemciler, Çarşamba günü ABD Kongre Binası’nda protesto gösterileri planlıyor.
Saat 11:00’de (15:00 GMT), binlerce protestocunun Netanyahu’nun “savaş suçları” ve “insanlığa karşı suçlar” iddiasıyla tutuklanması çağrısında bulunmak için Washington DC’deki 3rd Street NW ve Pennsylvania Bulvarı’nda buluşması bekleniyor. Protestocular, Gazze’deki savaşa karşı “kırmızı çizgiyi” simgeleyen kırmızı bir bayrak taşıyarak ABD Kongre Binası’nın çevresinde yürüyecekler.
Protestolara aralarında ANSWER (“Savaşı Durdurmak ve Irkçılığı Sona Erdirmek için Şimdi Harekete Geç”in kısaltması), kadın liderliğindeki barış ve insan hakları grubu CodePink ve Filistin Amerikan Toplum Merkezi gibi Filistin yanlısı gruplar ve Barış için Yahudi Sesi de dahil olmak üzere Yahudi grupların bulunduğu bir grup koalisyonunun katılması bekleniyor.
CodePink, Reuters’e yaptığı açıklamada, organizatörlerin insan hakları savunucularının ülke çapında çok sayıda eyaletten Washington’a gelmesi için otobüsler ayarladığını söyledi.
Capitol Hill’in 122 ofisinden yaklaşık 230 isimsiz çalışanı, geçen hafta kamuoyuna açıklanan ve patronlarını Netanyahu’nun 24 Temmuz’da Kongre’ye yaptığı konuşmayı protesto etmeye ya da boykot etmeye çağıran bir mektubu imzaladı.
Bu arada, “dünyanın dört bir yanındaki İsrail vatandaşlarının” bir taban hareketi olan UnXeptable, Netanyahu’yu protesto etmek için DC’deki Upper Senato Park’ta bir miting düzenleyecek.
Saat 13:00’te (17:00GMT), Filistinliler, İsrailliler, Yahudiler, Araplar ve müttefiklerinden oluşan bir “Barış ve Adalet Bloğu”, ateşkes, esirlerin serbest bırakılması için bir anlaşma ve işgalin sona ermesi çağrısında bulunmak için ABD Kongre Binası yakınında bir araya gelecek.
Trump, Netanyahu’yu evinde ağırlayacağını açıkladı
Seçimlerde Cumhuriyetçilerin başkan adayı olan Donald Trump, Salı günü Truth Social hesabında yaptığı bir paylaşımda İsrail Başbakanı Netanyahu’yu Florida eyaletinde bulunan Mar-a-Lago malikanesinde ağırlayacağını belirtti.
“Perşembe günü Florida’nın Palm Beach kentindeki Mar-a-Lago’da Bibi Netanyahu’yu ağırlamayı sabırsızlıkla bekliyorum,” diyen Trump, Netanyahu’ya lakabıyla hitap etti.
“İlk dönemim boyunca bölgede barış ve istikrar sağladık, hatta tarihi İbrahim Anlaşmalarını imzaladık ve bunu yeniden sağlayacağız,” diyen Trump, İsrail ile Birleşik Arap Emirlikleri ve Bahreyn arasında 15 Eylül 2020’de imzalanan, Arap-İsrail normalleşmesine ilişkin ikili anlaşmalara göndermede bulundu.
“Geçtiğimiz haftalarda Zelenskiy ve diğer dünya liderleri ile yaptığım görüşmelerde de söylediğim gibi, güç yoluyla barış gündemim, bu korkunç, ölümcül savaşların ve şiddetli çatışmaların sona ermesi gerektiğini dünyaya gösterecek. Milyonlarca kişi ölüyor ve Kamala Harris’in bunu hiçbir şekilde durdurma gücü yok.”
Trump yaptığı bir başka paylaşımda, Netanyahu’nun talebi üzerine görüşmenin 26 Temmuz Cuma gününe alındığını belirtti.