Doğal felaketlerin yarattığı deprem, açlık, sel ve kuraklık felaketleri gibi olaylarla dünya ve özellikle Avrupa ülkeleri yardım konusunda bir ölçüde ama bir ölçüde baş etmeye çalışıyor; yeterli mi değil tabii. Üstelik, bu gibi konularda öncelik eden Trump’ın Amerika’sı insanı yardımları kesti. Bu yolla Amerika’yı büyütecek !
ABD’nin ulusal borcu zaten 36 trilyon dolar. Ve de artıyor. ABD’nin insani yardım miktarı bu miktarın yanında çerez.
Trump’ın yeni ithalat vergileri dünya ticaretini daha da daraltacak.
Bu yükün altından nasıl kalkılacak! Yıkılan yerleri yeniden inşa için büyük miktarlar söz konusu. Muhafazakar tahminlerle Ukrayna için 500 milyar dolar, Gazze için 110 milyar dolar , Myanmar depremi için10 milyar dolar ve Sudan için de 10 milyar dolar gerek deniyor kaba hesapla. Buna değişik ülkelerdeki gıda felaketleri, sel yardımları dahil değil ! Suriye’den bahis dahi etmedim. Bu rakamlar şimdilik….Çin, Güney Kore, Ekvator ve Türkiye’deki orman yangınları ve depremin 145 milyar dolarlık zarara neden olduğu hesap ediliyor.
Bu yükün altından devletler ve bu alandaki Sivil Toplum Örgütleri nasıl kalkacak ! Sonunda ,orta sınıf bundan zararlı çıkacak gibi.
Bu tür felaketlerin göçlere ve mülteci akımlarına yol açtığını unutmamak gerek.. Bu da sosyolojik ve siyasal sorunlara ve mali sıkışmalara yol açıyor.
Bunların dışında uluslararası ticareti arttırmak için yeni ulaştırma ve alt yapı masrafları var.
Yukarıda tahmin edilen rakamlara ne IMF ne de Dünya Bankası derde deva olabilir. Trump Gazze teklifini tekrarlar mı! Dikkat Trump : gene de sanki Gazze’nin dümdüz edilmesini bekliyor.
Ortada artan savunma harcamaları da var…
Gözler petrol doları zengini Körfez ülkelerine çevrilecek . Onlar ne ölçüde insani yardıma yatkın belli değil. Aranan para yeni vergilerle orta sınıfı boğacak. Yer altı madenlerden gelecek gelir bu rakamların ancak ufak bir kısmını karşılar.
Tabii işin içine Amerika girerse durum değişir ! Gazze’de ne olur bilinmez !
Meselenin bir de siyasal boyutu var. Demokratik ülkeler yardım yapacaklardır. Bu da ister istemez sosyal devletten bir miktar uzaklaşmak demek. Halklar zaten mevcut sosyal devleti yetersiz bulurken insani yardım hükümetleri daha da zora sokacak. Sosyal devletten fazla uzaklaşmamak için belki de Fransa’da düşünülen büyük şirketlerden iklim değişikliği için alınacak vergilerin bir kısmını felaketler ve insani yardımlara ayırmak gerekecek.
Ya susuzluk. Sonunda deniz suyunu arıtmaya mı gidilecek!
Geçmişten de görüldüğü üzere , bu gibi durumlar sağ partilere ve otokrat liderlere yol açıyor. Hitler böyle çıktı ortaya. Avrupa’daki otokratik eğilimler de böyle. Dünya iyiye gitmiyor. Daha çalkantılı bir döneme gireceğiz gibi. İklim değişikliği sanki iyice arka planda kalacak. İnsanoğlu kendi felaketini hazırlıyor.
Bunları gören Elon Musk gibi milyarderler acaba uzayda yeni bir yer mi arıyorlar. Dünya çok acayip liderler gördü. Ama Trump gibisi ilk defa….Bırakın fikir değiştirmesini, gün içinde dahi oluyor. Üstelik, yetkililerden aynı gün içinde farklı sesler çıkıyor.