“Bugün önemli bir konuğumuz var: Yunanistan Başbakanı geliyor. Daha önce her iki tarafla da zorlu sorunlara girileceğini söylediler. Benim aklıma gelen iki şey var.
Evvela, bu ekolojik nedenlerle ilan edilen Deniz Park. Şimdi, İyon denizi bizi ilgilendirmiyor. Ancak, Ege’de bir deniz parkı ekolojik nedenlerle ilan edilecekse, buna Türkiye’yi katmamak olmaz. Bu yüzden, Yunanistan, Türkiye’deki bu konuları, şüpheleri gidermek zorunda.
Gelelim Gazze’ye.
Netanyahu, kendisiyle birlikte birçok dünya ülkesini ve devlet adamını aşağıya çekti. Netanyahu’nun amacı iktidarda kalmak; bu yüzden ateşkes tekliflerini torpiliyor. Biden, seçimler dolayısıyla Trump ile Netanyahu arasında sıkışmış vaziyette. Amerika’ın eleştirileri artıyor. Doğru. Ancak, bunlar oldukça utangaç eleştiriler. Çıkan rapora baktığınızda, “galiba yapmış olabilir veya yapabilir” gibi ifadeler var. Bunlar ciddi şeyler değil. Ve soykırım konusunda Netanyahu artık bunu göze almış.
Mısır, Güney Afrika’nın talebine katıldı. Mısır, Türkiye gibi önemli, çünkü Mısır aynı zamanda Arap dünyasının kalbidir. Adalet Divanı artık işi uzatmadan kararını vermeli. Karar niye önemli? Benim kanaatime göre soykırım çıkacak. Soykırım çıktığı an İsrail’e hiçbir ülke silah veremez. Aksi takdirde soykırıma ortak olur.
Soykırım sözleşmesi konusunda bilinmeyen bir husus var: Sözleşme devletleri, milletleri itham etmez, şahısları itham eder.
Yani İsrail konusunda bakanlar kurulu muhtemelen açıklama yapacaktır. Ama kamuoyunda isimler kaybolur, devlet kalır. Şimdi, Ruanda’daki katliama soykırım dediğimizde, Ruanda’daki devlet adamlarının hangilerinin suçlandığını biliyor muyuz? Bilmiyoruz. Ruanda’yı bilmiyoruz. Myanmar’ı bilmiyoruz. Dolayısıyla, bu Adalet Divanı’nın kararı son derece önemli. Artık Divan, bir an önce karar vermeli çünkü insanlar ölüyor.
Filistin’in üyeliği: Amerika ve İsrail’e mesaj vermek istiyorsa Güvenlik Konseyi’ne Filistin’in üyeliği geldiğinde hiç olmazsa çekimser kalmalıydı. Eğer iki devlet formülünden yanaysa, ki başka çaresi yok, o zaman Filistin’in Birleşmiş Milletler’e tam üyeliğinin onaylanması lazım.
Amerika’nın geçen seferki “Efendim ateşkese zarar verir, İsrail’le görüşmek lazım” izahatı artık geçerli değil. Zaten İsrail’in Birleşmiş Milletler’deki temsilcisi tam bir şaklaban.
Filistin’le birlikte aslında üniversitelerin durumunu konuşmak lazım. Üniversiteler özellikle Amerika’da yayılıyor, Avrupa’ya da, Latin Amerika’ya da… Baskı altındalar. Kendisine bağış yapan şirketlerin baskısı altında.
Harvard Üniversitesi 50 milyar dolarlık bağış alıyor. Şimdi şirketler, bu talebe protestolarını durdurun diyor. Netanyahu ve İsrail Amerikan üniversitelerini de aşağıya çekti. Şimdi, Oxford’a gitme imkanınız varken Amerika’da bir üniversiteye mi gidersiniz, yoksa Oxford’a mı gidersiniz?
Yani bu Gazze’deki savaş birçok şeyi değiştirdi. Ve kimin devlet adamı, kimin olmadığı ortaya çıkmaya başladı. Parlayan tek yıldız var, Birleşmiş Milletler Genel Sekreteri.
Ukrayna’ya geçelim.
Ukrayna zorda. Zorluğun iki sebebi var bence: Birincisi, askere alım konusunda zorlanıyor. Ukrayna çünkü büyük ölçüde boşaldı. İkincisi, silah akışı. Gecikerek veriliyor hem. Amerika Abraham tanklarını vermem dedi, sonra verdi. Patriotları vermem dedi, sonra verdi. Roketleri veriyor, Rus topraklarına girmesin diyor. Şimdi bu kadar kısıtlama olmaz. Eğer kısıtlayacaksanız İsrail’i kısıtlayın bakalım. Esas olan o.
Önemli bir ziyaret oldu. Beş yıl aradan sonra Çin Devlet Başkanı Avrupa’ya geldi. Eskiden en önemli ortak Almanya’ydı. Şimdi o önem Fransa’ya geçiyor gibi görünüyor. Çünkü Avrupalıların Çin’le ticaret konusunda Amerikalılarla hemfikir olmadığı yavaş yavaş ortaya çıkıyor.
Nitekim Macaristan, Çin’in elektrikli araçlar ve pillerini üretecek şirketin Macaristan’da kurulmasını ve üretimin neticelerinin de Avrupa Birliği’nde satılmasını kabul etti.
Yani bu şu demek: Macaristan’da yapılan bir şey Avrupa Birliği’nde yapılmış oluyor ve dolayısıyla Çin bu kendisine getirilmek istenen kısıtlamaları kırmış oluyor.
Avrupa’dan iyi bir haber çıktı, her şey sağ yönelimdeyken Katalonya’daki bölgesel seçimlerde solcular ayrılıkçıları yendi. Bu İspanya bakımından iyi bir gelişme.
Yine iklimle bitirmek zorundayım.
Afganistan, Endonezya, Kenya. On binlerce insan yerinden edildi, evinden edildi. Ve aç durumdalar. Ama iklim konusunu sadece birkaç kişi, aktivist ele alıyor. Çünkü göze çarpan olaylar İsrail ve Ukrayna-Rusya savaşı. Tatsız…