Suriye^de rejim değişti; hem de beklenmedik bir sırada. Biz dahil birçokları Beşar Assad’la el sıkışmaya çalışırken. Anlaşılan birçok ülke istihbaratı gelişmeleri iyi izlememiş. Belki İsrail hariç.
Yeni lider Colani geçmişinden dolayı tereddütle karşılandı İsrail’in eski Başkanı Begin ve Güney Afrika lideri Mandela için de terörist denmişti. Her ikisi de sonradan Nobel ödülünü almıştı !
Başkan Colani konusundaki tereddütler yavaş yavaş kayboluyor. Arap dünyasındaki tereddütler büyük ölçüde giderilmiş gibi. Colani Avrupa’dan da davet almaya başladı.
Suriye’nin işi zor. Yaptırımlar kalkmış değil. Ekonomik durum felaket. Mülteciler meselesi halledilmiş değil. Ülke yıkık dökük durumda. Üstelik, ,ülkenin mezhep sorunları var :Sunni-Alevi ve Müslüman olmayan azınlıklar. Ve de Kuzey Suriye’deki Kürt Grubu. Colani tek bir meşru ordu kurmaya çalışıyor.
Ve yeni lider lendisini karalayan sahte videolarla uğraşmak zorunda.
Yeni Suriye Yönetimi Golan Tepelerine tekrar hakim olmak isteyecektir.
Başta Körfez ülkeleri ve bölgedeki Arap rejimleri İran ve Hizbullah’ın uzak tutulmasını istiyor . Colani’ye karşı tereddütlerini gideren en önemli unsur bu olsa gerek. Müslüman kardeşlere benzeyen bir rejimi istemiyorlar.
Avrupa ülkeleri yeni Suriye rejiminin Suriye’nin bütün toplumlarını kapsamasını ve kadın haklarının tanınmasını istiyor.
Trump Suriye’deki askerlerini çekip ISID’a karşı mücadele eden Kürt grubunu “satacak” mı belli değil.
Rusya Esad zamanında kendisine verilen tesisleri muhafaza edebilecek mi belli değil. Tabii başta Tartus deniz üssünü.. Herhalde ABD Tartus’un kalkmasını isteyecektir.
İsrail Kuzey Suriye’deki Kürt varlığının devamından yana. İsrail bu konuda ABD üzerinde ne ölçüde etkili olabilecek belli değil. ABD’nin de İsrail’in Hizbullah depolarının bombaladığı bahanesi ile yeni Suriye rejimini hırpalamasına izin vermemeli.
Tabii Türkiye Kuzey Suriye’de Kürt varlığının otonom olmasını istemiyor. Bunlar halli zaman alan sorunlar. Biz yarım asırdan fazla “Kürt” sorununu çözmüş değiliz.
Suriye’de yeni bir devlet değil ama rejim kurmak hiç de kolay değil. Yeni bir anayasa yapılacak ve sonra seçimler… Büyük iç konulara ek olarak dış sorunlar da var. Görüleceği gibi, iç ve dış sorunlar çetrefilli…
İşin içine Trump karışırsa içinden çıkılmaz bir durum ortaya çıkar ! Paris’de yapılan Suriye toplantısından çıkan bildiriyi Amerika’nın imzalamaması dikkat çekiciydi.
Colani hükümetine bölge ülkelerinin ne ölçüde yardımcı olacağı önem kazanıyor. Yeni rejimin işinin kolay olmadığı görülüyor.