CHP’nin 8 Kasım 2016 tarihli 6755 sayılı Kanun’un bazı maddelerinin iptali istemiyle Anayasa Mahkemesi’ne yaptığı başvurunun kararı Resmi Gazete’de yayımlandı.
Başvuruyu esastan sonuçlandıran Yüksek Mahkeme, iptali istenen bazı maddeleri oy çokluğuyla Anayasaya aykırı buldu.
Kanunun, “milli güvenliğe tehdit oluşturduğu tespit edilen yapı, oluşum veya gruplara ya da terör örgütlerine aidiyeti veya iltisakı ya da bunlarla irtibatı olan özel radyo ve televizyon kuruluşları ile gazete ve dergilerin, yayınevi ve dağıtım kanallarının ilgili bakan tarafından oluşturulacak komisyonun teklifi üzerine ilgili bakanın onayı ile kapatılmasını ve bunların her türlü mal varlığının Hazineye devrini” düzenleyen kuralın iptaline karar verildi.
“OHAL süresini aşacak biçimde uygulanmaya imkân veriyor”
Resmi Gazete’de yayımlanan kararın gerekçesinde; maddenin, “olağanüstü halin ilanına neden olan tehdit veya tehlikelerin bertaraf edilmesine yönelik olmasına rağmen olağanüstü hal süresini aşacak biçimde uygulanmaya imkân verdiği” ifadeleri yer aldı.
“İfade ve basın özgürlüğüne sınırlamalar getiriyor”
Anayasa Mahkemesi’nin gerekçesinde, dava konusu düzenlemenin, özel radyo ve televizyon kuruluşları ile gazete ve dergilerin, yayınevi ve dağıtım kanallarının belirli şartlar altında kapatılmasını öngörmek suretiyle “ifade ve basın özgürlüğüne sınırlamalar getirdiği” kaydedildi.
Maddede geçen “aidiyet, iltisak, irtibat” kavramlarının hukuki niteliğinin ve objektif anlamının yargı içtihatlarıyla belirlenebileceği vurgulanan gerekçede, bu kavramların, içinde bulunulan döneme göre farklı yorumlanabilmesinin mümkün olduğuna işaret edildi.
Gerekçede, Anayasa’nın 28. maddesinin son fıkrasındaki “Türkiye’de yayımlanan süreli yayınlar, devletin ülkesi ve milletiyle bölünmez bütünlüğüne, cumhuriyetin temel ilkelerine, milli güvenliğe ve genel ahlaka aykırılıktan mahkûm olma halinde, mahkeme kararıyla geçici olarak kapatılabilir” hükmü hatırlatıldı ve süreli yayınların mahkeme kararı olmaksızın kapatılamayacağı vurgulandı.
Prof. Dr. Osman Can’ın yorumu
Marmara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Osman Can, Anayasa Mahkemesi’nin bu kararını Serbestiyet’e değerlendirdi. Can, şu ifadeleri kullandı:
“Anayasa Mahkemesi OHAL dönemiyle ilgili düzenlemenin, OHAL sonrasında geçerli olamayacağını belirtiyor. İptalin gerekçesi temelde bu.
“Dolayısıyla IMC benzeri kanallar, gazeteler, dergiler vs yeniden açılabilecek. Ancak tazminat meselesinden söz etmek için, kapatma kararının OHAL döneminde dahi hukuka aykırı olduğuna hükmetmek gerekiyor ki, AYM bu konuda bir şey demiyor.”