İsrail parlamentosu, Başbakan Benjamin Netanyahu’nun yargı reformu paketini onayladı.
Parlamento, hükümetin tartışmalı yargı düzenlemesinde Yüksek Mahkeme’nin yetkilerini kısıtlayacak yasa tasarısının 2’nci ve 3’üncü oylaması için parlamento çevresinde dünden bu yana devam eden protestolar eşliğinde toplandı. Mecliste yasa tasarısı görüşmelerinin tamamlanmasının ardından oylamaya geçildi. Muhalefet vekilleri, yasa tasarısını boykot etmek için Meclis Genel Kurulu’nu terk etti. Meclis söz konusu maddeyi 64 lehte oy ile kabul etti.
Meclisteki 56 muhalefet milletvekili oylamaya katılmazken, İsrail Meclisi’ndeki oylamanın ardından gün boyunca başta Parlamento binasının çevresinde olmak üzere ülke genelinde protestoların devam etmesi bekleniyor.
İsrail polisi şu ana kadar gösterilerde 19 kişinin gözaltına alındığını açıkladı.
Yüksek Mahkeme’nin hükümetin aldığı kararları ‘kamu çıkarına hizmet etmediği, çıkar çatışması doğurduğu’ gibi gerekçelerle ‘mantık dışı olduğunu’ belirterek bozma yetkisini ortadan kaldırmayı öngören yasa, kamuoyunda ‘akla yatkınlık’ yasa tasarısı biçiminde tartışılıyordu. Yasa tasarısı mecliste görüşülürken Netanyahu koalisyonu ve muhalefet arasındaki uzlaşı müzakerelerinin sürdüğü ancak sonuç alınamadığı bildirilmişti.
Ne olmuştu?
İsrail Adalet Bakanı Yariv Levin’in 5 Ocak 2023’te duyurduğu ‘yargı reformu’ Yüksek Mahkeme’nin yetkilerini sınırlandırma ve iktidarın yargı atamalarında söz sahibi olması gibi değişiklikler içeriyor. Başbakan Netanyahu, 27 Mart’ta, ülke çapında giderek artan kitlesel protestolara ve grevlere neden olan yargı düzenlemesini ertelediğini açıklamış ancak 2023-2024 bütçesinin mayıs sonunda meclisten geçmesinin ardından yargı düzenlemesini tekrar gündeme getireceklerini duyurmuştu.
Hükümet, muhalefetle müzakerelerin tıkanmasının ardından yakın zamanda yargı düzenlemesi için yeniden düğmeye basmıştı. Netanyahu hükümeti, yargı düzenlemesi kapsamında Yüksek Mahkeme’nin hükümet üzerindeki denetimini kaldıracak yasa tasarısının 11 Temmuz’da birinci oylamadan geçmesinin ardından 2’nci ve 3’üncü oylama için 24 Temmuz Pazartesi günü meclise getirileceğini açıklamıştı.
Hükümetin ‘yargı reformuna’ karşı çıkan, aralarında savaş pilotları, denizaltı subayları ve diğer elit birliklerin yer aldığı on bin kadar orduda görevli İsrailli, gönüllü yedek askerlik görevini bırakacaklarını açıklamıştı. İsrail basını, Savunma Bakanı Gallant’ın, orduda yedek askerlerden gelen tepki üzerine Yüksek Mahkeme’nin hükümet üzerindeki denetimini kaldıracak yasa tasarısının ertelenmesi için çalıştığını öne sürmüştü.
ABD Başkanı Joe Biden, İsrail Başbakanı Netanyahu’ya yasa tasarısının İsrail Meclisi’nde oylanmasının durdurulması çağrısında bulunmuştu. İsrail’de siyaset, ordu, güvenlik, ekonomi ve yargıda üst düzey görev yapmış isimler, hükümetin yargı düzenlemesine karşı olduklarını açıklamıştı. Netanyahu hükümetinin yargı düzenlemesine karşı protesto hareketi, yaklaşık 7 aydır gösterilerine devam ediyor.