Eski Hazine Müsteşarı ve DEVA Partisi Ekonomi ve Finans Politikaları Başkanı İbrahim Çanakçı, T24’e yaptığı değerlendirmede “Cumhurbaşkanı’nın açıkladığı hususları, geçen yılın eylül ayında açıklanan orta vadeli programdan daha sonra açıklanan 2021 yılı Cumhurbaşkanlığı Programı’ndan ve 11. Kalkınma Planı’nda açıklanan hususlardan çok farklı, yeni bir husus görmedim” dedi.
Çanakçı’nın değerlendirmeleri şöyle:
“Ayrıca Cumhurbaşkanı’nın mevcut duruma ilişkin değerlendirmelerinin de resmin tam olarak doğru okunmadığının göstergesi olarak değerlendirdi. Bu hükümetin sizin benim anladığımız anlamda reform yapması mümkün değil. Çünkü bu hükümetle beraber Türkiye’nin hem yönetim sistemi değişti hem ekonomik model anlayışı değişti. Gelişmeleri model değişikliğinden bağımsız düşünemeyiz. Bunları düzeltmek aslında bu modelin ters düz edilmesi demek ama bu modelin ters düz edilmesi de mümkün değil. Çünkü bu model asında bir taraftan rant paylaşımına uzanan, bir taraftan siyasetin finansmanına uzanan boyutları var. Dolayısıyla bu hükümetin bu reformları yapması mümkün değil. Bir örnek verirsek, şeffaflık ve TÜİK’in ilişkili kurum haline getirilmesi konuşuluyor. Bakın daha dün işsizlik verileri açıklandı. Geniş tanımlı işsizlik oranları göstergelere eklendi. ‘İyi güzel dedik’ daha bunu söylemememizin üzerinden saatler geçmeden fiyat istatistikleri ile ilgili işgücü istatistikleri ile ilgili oluşturulmuş danışma kurulları lağvedildi. Hani bu ne perhiz bu ne lahana turşusu denilir ya tam onun gibi açıkçası”
Merkez Bankası’nın eski başekonomisti Bilkent Üniversitesi’nden Prof. Dr. Hakan Kara ise, Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın “İkide bir fiyat istikrarı diyorlar ya, biz onu artık bir kenara koyduk” ifadelerini değerlendirerek, “Fiyat istikrarını bir kenara koyuyorsak neden Fiyat İstikrarı Komitesi kuruldu? Komiteyi kurup bir kenara koyduk mu denmek isteniyor acaba?” ifadelerini kullandı.
Hakan Kara’nın paylaşımını alıntılayan Gelecek Partisi Yönetim Kurulu Üyesi ve eski Merkez Bankası Başkan Yardımcısı ekonomist İbrahim Turhan, “Hakan Bey, Hâlâ tutarlılık arıyor olmanızı büyük bir hayranlıkla izliyorum. Naçizane bir tecrübemi paylaşayım. 2016’dan beri, elimde olmadan rasyonel düşünmek konusunda ısrar ettiğim her durumda yaptığım tahminlerde yanıldım. Vazgeçin, göreceksiniz insan rahatlıyor…” dedi.
Erdoğan’ın açıkladığı reformların çok benzerlerini Ahmet Davutoğlu’nun başbakanlığı döneminde hazırladığını hatırlatan ekonomist Atilla Yeşilada, “O zaman neden Davutoğlu’nu kovdu?” diye sordu.
Atilla Yeşilada gibi Davutoğlu döneminde açıklanan 1350 maddelik reform paketini hatırlatan ekonomi yazarı Uğur Gürses, “2014-15’te de 1350 maddeli reformlar ilan edilmiş, 3-6-12 aylık hedefler konmuş. Ama sonra hiçbir hesap verilmemişti. Şu web sitesinden izlenecekti. Kapatılmış gitmiş çoktan… http://reformlar.gov.tr” ifadelerini kullandı.
Gürses’e göre paketteki en önemli adım TÜİK’in ilişkili kurum haline getirilmesi.
Ekonomi yazarı Çiğdem Toker twitter hesabından yaptığı paylaşımda Erdoğan’ın açıkladığı reform paketini “dostlar alışverişte görsün” ifadeleri ile yorumladı.
Sabancı Üniversitesi’nden Prof. Dr. Özgür Demirtaş, Erdoğan’ın 2023’de ilk 10 büyük ekonomi içine girme hedefi için: “2023 Yılında Türkiyenin ilk 10 ekonomi arasına girmesi Matematiksel olarak İMKANSIZ” dedi.
Vergi uzmanı Ozan Bingöl, açıklanan reform paketinde geçen “bütçe hakkı” söyleminin bundan 800 yıl önce imzalanan Magna Carta anlaşmasına dayandığını vurguladı.
CHP Genel Sekreteri İktisatçı Selin Sayek Böke, yaptığı paylaşımda Ziya Paşa’nın “Ayinesi iştir kişinin lafa bakılmaz!” özdeyişine yer verdi. Böke şu ifadeleri kullandı:
“Reform çare üretmek için değil algı yönetmek için açıklanıyor. Geçen hafta açıklanan “insan hakları reformu”nun sonucu ortada: Ritmik zıplayan kadınlara gözaltı, sokak saldırıları düzenleyenlere özgürlük! Ekonomi reformu da aynı…
“Detayına girmeye gerek yok, her şey apaçık ortada. Bütçe dışı fonları azalacak-mış ama paralel hazine Varlık Fonu yerli yerinde duruyor.
“Kamu ihale usülü liyakate dayalı olacak-mış ama daha dün TBMM’de geçmişte yapılan ihalenin koşullarını ihale sonrası değiştiren yasa çıktı.
“Kamu harcamaları kısılacak-mış ama Cumhurbaşkanlığı günde 10 milyon liradan fazla para harcamaya devam edecek. İstihdam temelinde büyüme sağlanacak-mış ama 10 milyon işsizin, umudunu yitirmiş milyonların reformlarda adı yok.
“KÖİ projelerine yasal düzenleme yapılacak-mış ama milyarca liralık kamu zararı duracak, hatta büyüyecek. Şeffaflık gelecek-miş ama 128 milyar $ rezervimiz nereye gitti diye soranlara ülkenin Cumhurbaşkanı “Başınıza taş düşsün” diyor, paylaşımlara erişim engelleri getiriyor.
“İhtiyaç belli. Sorunu çıkartanlar sorunu çözemez! En büyük reform iktidarın değişmesidir! Bir sonraki seçimle gerçek reformları biz başlatacağız.