Amerikalılar akıllanmadı. Vietnam’dan çıkış gibi oldu Afganistan’dan çıkışları.
Bir ülkeye girmek için askerler bir strateji oluşturur. Çok salak değillerse strateji başarılı olur (tabii 1961 Küba Domuzlar Körfezi çıkarması hariç). Esas mesele çıkış stratejisidir. Kolay değildir. Zira bunda öngörülemeyen olay ve unsurlar vardır. Düşünülen çıkış stratejisi genelde işlemez; Vietnam, Irak ve Afganistan’da olduğu gibi. Biz bile Irak ve Suriye’den nasıl çıkacağımızı bilemiyoruz.
ABD, güvenliğini Taliban’ı yok ederek sağlayabileceğini düşündü. Halbuki 9/11 olayı içeriden oldu. Tabii fikir dışarıdan ama uygulama içeriden oldu.
En tehlikeli lider büyük proje ile ortaya çıkan liderdir. George Bush, Taliban’ı yok etme hedefiyle yetinmedi, Afganistan’ı modern devlet yapacağını ilan etti. Buna en azından bir asır gerekir. 20 yılda 2 trilyon dolar sarf etmişler. Başkan “Biden Afgan güçlerini silahla donattık” dedi. İyi de onu kullanmak için inanç ve irade gerek. 75 bin kişilik Taliban, 300 bin kişilik Afgan ordusunu adeta kurşun atmadan teslim aldı, modern Amerikan silahları ile birlikte… Mustafa Kemal İstiklal Savaşı’nı modern silahlarla kazanmadı.
İçine girilen ülkeyi, koşullarını ve kafa yapısını bilmek gerek. ABD istihbaratı Kabil’in düşmesi için 30-90 gün gerek diyordu. Ben Büyükada’da oturduğum yerden hafta sonu biter dedim dostlarıma. Bu benim üstün zekâlı olduğumu göstermez. Onların…
Bir ülkenin güvenliğini dışarıdan ziyade içeride sağlamak gerekir.
Amerika’nın tarihte bir ülkeye askeri harekâtı üç yerde başarılı oldu. Almanya, Japonya ve Kore. Üçünde de farklı koşullar vardı. Almanya ve Japonya sanayi toplumları idi. Güney Kore istila edilmişti. Üçünde de ABD askerleri hâlâ oralarda: ev sahibi ülkelerin rızası ile…
Vietnam’ı yerle yeksan eden ABD şimdi Vietnam ile can ciğer kuzu sarması yatırım yapıyor. Taliban’ı herkes zamanla tanıyacak; tabii Taliban delilik yapmazsa.
Bu olaylar herkese ders; bize de… Her yere dalmamak gerek.