Suudi Arabistan sinemasındaki büyük değişimi anlamaya çalışıyorum. 6 yönetmenin çektiği, “Çölde Altı Pencere” adlı, her biri ayrı hikayelerden oluşan kısa filmleri izliyorum. Daha doğrusu Reşat’ın (Çalışlar) geçen hafta Serbestiyet sitesinde yer alan “Suudi Arabistan’da Sinema Açılımı” yazısından etkilenerek “Nedir bu değişiklik?” diyerek ekran karşısına oturuyorum.
Suudi Arabistan, insan haklarının çokça ihlal edildiği bir ülke olarak ünlü. Muhalif gazeteci Cemal Kaşıkçı’nın vahşice öldürülmesi, bu ülke yönetiminin acımasızlığını gözler önüne serdi. Şeriatla yönetildiği söylenen bir ülkeden söz ediyoruz… Kadınların en fazla baskı altında olduğu söylenen ülkeden… Sinemadaki değişimin arkasında, kadınların talepleri ve mücadeleleri önem taşıyor. Sinema başta olmak üzere bir dizi değişim yaşanıyor…
Kadınlar, futbol maçını stadyumda izleyebiliyor. Orduya katılma ve istihbarat servislerinde çalışabilmek hakkını kazandılar. İlk kadın bisiklet yarışı düzenlendi. Kadınlara araba kullanma yasağı kalktı. Ülkede halen ağır bir erkek baskısı hüküm sürüyor. “Daha fazla eşitlik” çağrısı yapan kadın hakları savunucuları, tehdit altında. 32 yaşındaki Suud Veliaht Prensi Muhammed Bin Salman, ülkesini modernleştirerek ‘Ilımlı İslam’a geri dönmek istediğini söylüyor.
Kadın haklarına ilişkin değişiklikler, ‘2030 Vizyonu’ adını verdiği programın bir parçası. Kadınlar, bir erkeğin izni olmadan banka hesabı açamıyor çünkü vasilik sistemi sürüyor. Her kadının, önemli kararları verebilecek bir erkek vasisi olması gerekiyor. Kadınlar, pasaport almak ya da başka bir ülkeye seyahat etmek için erkeğin iznini almak zorunda.