Devlet Bahçeli gündeme getirmeseydi, yüzde 10 barajı unutulup gidecek gibiydi.
Halbuki 16 Nisan Anayasa Referandumu öncesi bu konuda AK Partililer ne çok sözler vermişti. Kendi katıldığım TV programlarını düşünüyorum… Profesör Burhan Kuzu mesela… "Bu kadar yetkiyi Cumhurbaşkanına bir de parti başkanı olarak verirsek, tam bir tek adam rejimi kurulur." diyerek şöyle devam etmiştim, "Bunu birazcık ve ancak Seçim Kanunu ve Siyasi Partiler Kanunu'nu demokratikleştirerek dengeleyebiliriz. Baraj düşer, milletvekillerinin önemli bir kısmı ön seçimle belirlenir. Buna benzer denge mekanizmaları oluşturulursa o zaman, bu mahzurlar azalabilir."
Burhan Kuzu, (kayıtları NTV yayınlarında var) "Tabii, bu değişiklikler yapılacak, denge ve denetim mekanizmaları sağlanacaktır." deyince, araya girip şunu ekledim, "AK Parti'nin resmi sözcüleri bu konuda tatmin edici bir açıklama yapmadılar."
Ne denge kaldı ne denetim
Başkanlık sistemini öngören anayasa değişikliği kabul edildi. Esas mesele, bu değişikliğe bağlı olarak çıkacak uyum yasalarında. En önemli konular ise Siyasi Partiler Kanunu (SPK) ve Seçim Kanunu (SK).
16 Nisan referandumu öncesi dile getirdiğimiz kaygılar doğrulanacak gibi görünüyor. AK Parti, verilmiş sözlerden uzak bir tavır içinde. Tabii arşivler ortada. Herkesin kolayca ulaşabileceği yerde.
Bahçeli faktörü
Bu değişikliğin asıl aktörü Bahçeli'nin pozisyonuna bakalım: O, yüzde 10 barajının kaldırılmasını istiyor. MHP lideri ısrarlı davranırsa, Tayyip Erdoğan pragmatizmi harekete geçebilir. Belli değişikliklerin kapısı açılabilir.
Bahçeli ısrarından vazgeçmez ve istediğini alamazsa, 2019 Kasım'ındaki Cumhurbaşkanlığı seçiminde, Erdoğan'ın işi zorlaşabilir.
Tabii meselenin bir diğer boyutunu, AK Parti seçmen kitlesi oluşturuyor. 16 Nisan referandumundan sonraki anketlerde bu seçmenlerin en az yüzde 5'lik kesiminin değişikliğe evet demediğini gördük. Bir kesim ise endişelerine rağmen desteklemeyi tercih etti. Tereddütlü olanların bir kısmı, "SPK ve SK değişecek" diye ikna edilmişti. "Denge ve denetim mekanizmaları çalışacak" denilerek bazı tereddütlerin giderilmesi hedeflenmişti.
Şimdi, ne denge kaldı ne denetim…
AK Partili seçmenlerin ne kadarı bu durumdan memnun? Anketler, kafası karışık olanların sayısının arttığına işaret ediyor.