Türkiye'nin gündemi, yerel seçimler ve adaylar. 30 Mart yaklaştıkça siyaset canlanıyor, heyecan artıyor. "Kimler aday olacak" diyerek siyaset kulislerine yönelmiştim ki, telefonum çaldı.
Vakıflar Genel Müdürlüğü'nden Aslı İnanç, "Kültür ve Turizm Bakanıyla Saraybosna'ya gidiyoruz" deyince diğer programları iptal ettim. Yeni keşiflerde bulunarak tarihin izlerini sürme isteğim canlandı. Orada yürütülen restorasyonları yerinde görecektim.
İvo Andriç'in Nobel Edebiyat Ödülü’nü kazandığı Drina Köprüsü romanının geçtiği ülke burasıydı. Sadrazam Sokullu Mehmet Paşa da, burada doğup büyümüştü. O da Drina nehrinin suyunu içenlerdendi. 1. Dünya Savaşı’nın başlangıcı olarak değerlendirilen suikast de, Saraybosna’da gerçekleşmişti.
500 yıllık otel ve hamam
İlk durağımız İsa Bey Oteli ve Hamamı oldu. Türkiye tarafından restore edilen 500 yıllık binanın yeni işletmecisi Bahar Sipahi, bu topraklara dönüş yapmış. Eczacılık mesleğini bir yana bırakıp Bursa'dan Saraybosna'ya gelmiş.
Saraybosna, Osmanlı'nın yüzlerce yıl hükmettiği topraklar içinde (1463-1878). Dört yüzyıldan fazla süren bu beraberlik, geride bir çok Osmanlı eseri bırakmış.
Yugoslavya'nın dağılması ve iç savaş döneminde bunların bir çoğu yakılmış, yıkılmış, tahrip edilmiş. Mostar Köprüsü, birçok cami ve vakıf eser de, yıkımdan nasibini almış.
İç savaş sona erip yaralar sarılmaya başlayınca, birçok yıkılmış, yok olmuş eser yeniden ayağa kaldırılıyor.
Öğrenci yurdu
Vakıflar Genel Müdürlüğü tarafından yapımı tamamlanan eserleri hizmete açmak amacıyla Saraybosna’ya giden Kültür Bakanı Ersoy, öğrenci yurdunun açılışını yaptı. Yapımı sürdürülen Riyaset binasını, İsa Bey hamamını ve otelini de birlikte gezdik.
Vakıflar Genel Müdürü Dr. Adnan Ertem'den yapılan çalışmalar konusunda ayrıntılı bilgiler aldık. Müdürlük, Osmanlı ve Selçuklu dönemlerinde oluşturulmuş yaklaşık 52 bin vakfın temsilcisi olarak geniş bir alanda çalışıyor. Genel Müdürlük, gelirini, vakıf akarlarından elde ediyor ve bunları vakıf hayratları, hayır işleri için kullanıyor. 2013-2018 arasında ülke genelinde 5 bin 250 “vakıf eser”, restore edilmiş durumda.
Müdürlük; Kıbrıs, Bosna-Hersek, Kosova, Makedonya, Karadağ, Sırbistan, Macaristan, Arnavutluk, Ukrayna (Kırım), Suriye, Irak ve Yemen gibi Osmanlı'nın izlerinin olduğu yerlerde öncelikle vakfiyelerin ortaya çıkarılması, envanterin tespit edilmesi, kültür varlıklarının projelendirilmesi ve onarılması çalışmalarını yürütüyor.
Otobüsümüz Drina ırmağının yanından, tünelleri aşarak ilerliyor. Tito'nun önderliğindeki Partizanların Hitler Almanyası'nın işgaline direndikleri dağlardan geçiyoruz.
Bosna Hersek iç savaşın yaralarını sarmaya çalışıyor.