Middle East Eye’dan (MEE) Ragıp Soylu’nun Ankara’daki iki kaynağa dayandırdığı haberine göre, Pazartesi günkü kabine toplantısında Ulaştırma ve Altyapı Bakanı Abdulkadir Uraloğlu ile Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan arasında Instagram yasağı sebebiyle tartışma yaşandı. Haber metninde şu ifadeler yer aldı:
“Geçen ay, bazı kişilerin Instagram ve diğer sosyal medya sitelerinde PKK ile ilişkili şarkılar ve müzikler yayınlaması üzerine Türkiye’de bir tepki dalgası patlak verdi.
“Türkiye, Amerika Birleşik Devletleri ve Avrupa Birliği’nin PKK’yı terör örgütü olarak sınıflandırması nedeniyle, yerel makamlar bu materyali ‘terör propagandası’ olarak değerlendirdi ve bu da hızlı gözaltılara yol açtı.
“Gelişmelere aşina olan iki kişiye göre, tüm mesele üst düzey Türk yetkilileri düşündürdü.
“Instagram’ın ana şirketi Meta’nın Türkiye’de bu tür içeriklerle ilgili olarak genellikle yerel idari ve mahkeme kararlarını uygulayan bir temsilcisi bulunuyordu. Ancak yetkililer, PKK ile ilişkili gönderilerin veya diğer suçlarla bağlantılı hesapların otomatik olarak kaldırılması gibi daha ileri adımların gerekli olduğunu düşündüler – Meta’nın adım atmakta isteksiz davranmasının ardından, 31 Temmuz’da Hamas lideri İsmail Haniye’nin Tahran’da suikaste uğraması sonrası Meta, Hamas’ın ABD tarafından terör örgütü olarak tanımlanmasını gerekçe göstererek Instagram’daki taziye mesajlarını otomatik olarak kaldırmaya başladı.
“Bu hamle, özellikle Meta’nın Türkiye’de ve ötesinde İsrail’in Gazze’ye karşı savaşıyla ilgili içeriği ele alması nedeniyle zaten tepkiyle karşı karşıya kalması nedeniyle, tartışmaları daha da alevlendirdi.
“İsrail’in saldırılarını protesto eden mesajlar arttıkça bu paylaşımlar Facebook ve Instagram gibi platformlardan kaldırıldı. Kullanıcıların tepkileri, Meta’nın savaş ve bununla ilişkili vahşet hakkında daha fazla gönderiye izin vermesine yol açtı.
“Ancak Haniye’nin ölümüne işaret eden gönderilerin kaldırılması, Türkiye için ek bir kırmızı bayrak oldu ve Instagram’ın belirlenmiş terör grupları söz konusu olduğunda seçici davrandığını gösterdi.
“Bir Türk yetkili MEE’ye verdiği demeçte, ‘Öte yandan TikTok endişelerimizi dinliyor’ dedi.
“Middle East Eye’ın kaynaklarına göre, Ulaştırma ve Altyapı Bakanı Abdulkadir Uraloğlu, konuyu Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ile görüşmeye karar verdi.
“Haniye’nin paylaşımları kaldırıldıktan kısa bir süre sonra bir araya geldiler ve Uraloğlu, bakanlığının Meta ile ilgili endişelerini dile getirdi ve bir sonraki adımlarını belirtmeden harekete geçmek için izin istedi.
“Erdoğan talebi kabul etti, ancak Uraloğlu’nun Türkiye’de Instagram’ı tamamen engellemeyi planladığını bilip bilmediği belli değil.
“Ancak 2 Ağustos’un erken saatlerinde Türk kullanıcıların platforma erişimlerinin Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumu (BTK) tarafından kısıtlanmaya başlamasıyla, olan da buydu.
Anında tepki
Hareket, hükümetin ilgili alanlarındaki birçok kişiyi kör etti. Milyonlarca Türk vatandaşı Instagram’ı eğlenceden eğitime ve ticarete kadar çeşitli amaçlarla kullanıyor.
E-Ticaret İşletmecileri Derneği (ETİD) Başkan Yardımcısı Emre Ekmekçi, CNBC-e televizyon kanalına yaptığı açıklamada, platformdaki günlük ticari kaybın yaklaşık 1,9 milyar Türk lirası (56,5 milyon dolar) olduğunu söyledi.
Yasak, Türk muhalefetinin ani tepkisini tetikledi ve yetkilileri ve Meta’yı krizi çözmek için toplantılar yapmaya sevk etti.
İsminin açıklanmaması kaydıyla konuşan Türk yetkililer, Meta’yı terör gruplarına çifte standart uygulamakla suçladı.
Bir yetkili, “Meta yetkilileri, Haniye ABD yasalarına göre bir terör örgütü olduğu için platformdaki Türkçe mesajları kaldırmak zorunda kaldıklarını söylüyor” dedi. “Ancak PKK aynı zamanda ABD yasalarına göre bir terör örgütüdür ve Meta bu içeriği otomatik olarak kaldırmıyor.”
Kaynaklara göre, Meta yetkilileri Avrupa merkezlerini konuyu gerektiği gibi takip etmemekle suçladı ve Türk makamlarına PKK ile ilgili içerik konusunda harekete geçeceklerine dair güvence verdi.
Ancak Türk yetkililer, Meta’nın Instagram’da PKK bağlantılı gönderileri yalnızca Türkiye’deki kullanıcılar için gizlemeyi teklif ettiğini ve içeriği ülke dışındakiler için erişilebilir bıraktığını belirtti.
Yetkililer bu teklifi yetersiz buldu ve Hamas’la ilgili içeriğin sadece ABD’de değil, tüm dünyada kaldırıldığına dikkat çekti.
MEE’ye isimsiz olarak konuşan bir Meta yetkilisi, şirketin Hamas ve PKK’ya çifte standart uyguladığını reddetti.
Yetkili, Instagram’ın her iki grubun da yüceltilmesini veya desteklenmesini yasakladığını söylediği Tehlikeli Organizasyonlar ve Bireyler politikasına atıfta bulunarak, “Aynı kurallar küresel olarak her iki gruba da uygulanıyor” dedi.
Üst düzey hükümet yetkilileri arasında Instagram kısıtlamalarına verilen açık desteğe rağmen, Pazartesi günü yapılan kabine toplantısında Erdoğan’ın iki kaynağa göre çelişkili göründüğü bir tartışma ortaya çıktı.
Erdoğan’ın Uraloğlu’na “Bizi büyük bir belaya soktunuz” dediği bildirildi. “Tüm bu yaygarayı tetiklediğimize göre, bloğu kaldırmadan önce bazı somut sonuçlar almamız daha iyi.”
İkinci bir kaynak, Erdoğan’ın bakana kızgın olmadığını, aslında esprili davrandığını öne sürdü.
Kaynak, kabine toplantısında konuyu gündeme getirenin Uraloğlu olduğunu ve hiçbir bakanın yasağı eleştirmediğini söyledi.
Kaynak, “Bir bakan, Türk yasalarını uygulayana kadar tüm sosyal medya platformlarını yasaklamayı bile önermişti” dedi.
Kaynak, Meta ve Ankara’nın sorunu çözmek için düzenli temas halinde olduğunu ve Meta’nın şimdiden bazı olumlu adımlar attığını da sözlerine ekledi.
Kaynak, “Ancak, onlarla aynı sayfada olmak daha fazla zaman alacak gibi görünüyor” dedi.
Bir Meta sözcüsü MEE’ye yaptığı açıklamada, Türkiye’de milyonlarca insanın aileleri ve arkadaşlarıyla bağlantı kurmanın olağan yollarından mahrum bırakıldığını ve işletmelerin müşterilerine aynı şekilde ulaşmak için mücadele ettiğini söyledi.
Sözcü, “Hizmetlerimizi eski haline getirmek için elimizden gelen her şeyi yapmaya devam edeceğiz” dedi.”