Putin’e muhalif Navalny’nin kuşkulu ölümü daha önce Putin’e muhalif başka kuşkulu ölümleri de belirtme fırsatı verdi bir çoklarına… Listeler yayınlandı. Epey uzun listeler. Bunların hepsine ecelleri ile öldü demek zor. Zaten çoğu kez demiyorlar da…
Otokratların anlamadığı şu: Bazen ölüsü canlısından daha tehlikeli olabilir. Hele Navalny durumunda ‘iki haftalık kimyasal inceleme yapılacak’ demek kuşkuları daha fazla arttırdı. Artık netice ne çıkarsa çıksın bu ölüm Putin’in defterine yazılacak.
Şimdi bayrağı eşi devir alıyormuş. Çoğu kez kadınlar erkeklerden daha çok ses getirir. Kadınlar hele öç almak duygusuyla hareket ederlerse daha tehlikeli olurlar.
‘Putin zaten yeniden seçilecek, ne gerek vardı’ diyenler var. Bazen liderlerin aklı gidiyor. Netanyahu gibi. 30 binden fazla sivil ölmüş Gazze’de. Uluslararası Adalet Divanı soykırım iddialarını incelediği gibi Filistin’in işgalinin uluslararası sözleşmelere aykırı olup olmadığı konusunu da incelemeye başladı. Soykırıma uğramış Museviler şimdi de soykırım yapmakla itham ediliyor.
Oturumları canlı izliyorum. İsrail avukatlarının yerinde olmak istemezdim. İnsanlar her gün oturumları izliyor. Yarım asır önce İsrail’den uluslararası planda övgü ile bahsedilirdi. Ya şimdi…
Sonunda liderlerin tarihte bıraktığı izler silinemiyor. En önemli örneklerden biri Stalin. Tarihte liderin nasıl anılacağı önemli. Nazilerin Musevilere yaptığı unutulmadı. Hiç suçu olmayan bugünkü Alman devleti hala o travmadan kurtulamadı. Gelen nesiller bunları okuyacak ve bunlar akıllarda kalacak. Yüzlerce filim yapıldı. Üstelik TV ve videolar ilgili devletler veya rejimler hakkında fikir belirlenecek.
Güney Afrika adı uluslararası arenada fazla geçen bir ülke değilken şimdi parlayan yıldız; uluslararası planda adından sıkça bahsediliyor. İnsanlığın vicdanı. Benim gençliğimde Güney Afrika’dan apartheid (ırkçılık)ülkesi olarak bahsedilirdi. Bu Güney Afrika hükümeti o izlenimi sildi.
Bazen bir olay veya resim… Geçen gün Güvenlik Konseyinde ateş kes kararını hassas müzakereleri menfi etkiler diyerek veto eden ABD Sefiresinin hayır diyen fotoğrafı hatırda kalacak. Karar tasarısını sunanlar ise o veto ettiği ve “hassas” denilen müzakereleri yürüten ülkeler… O hayır diyen elle birlikte ABD acınacak tutuma düştü. Yanlızlığın resmi.
Adalet Divanının Filistin’in işgali konusunda yaptığı oturumda ise İsrail’i savunan ABD hukukçusu daha da zavallı idi.