PKK'nın son dönemde tırmandırdığı silahlı şiddet nasıl sonlandırılacak? TRT Kurdi'de Vahdettin İnce'nin Rojev Taybet (Gündem Özel) programında Kürt sorununu tartışıyoruz. Programın yorumcularından gazeteci Kemal Öztürk, "Muhatap PKK olamaz" diyerek bugünkü resmi siyasi duruşu özetliyor.
Şehirleri işgal edip, bir silahlı ayaklanma denemesinde bulunan ve bu konudaki tutumunu sürdüren PKK ile bu koşullarda, müzakare etmek, ya da bir diyalog kurabilmek pek mümkün görünmüyor.
Nasıl çözülecek?
Silahların bırakılması ve çözüm konusunda çok şeyler söylendi, yazıldı. Kemal Öztürk, TRT Kurdi'deki programda, "Suriye sorunu bir çözüm kavuşursa PKK silahlarını bırakarak teslim olur, böylece bu iş biter…" şeklinde bir öngörüde bulundu.
Anlaşılan o ki, bazı çevrelerde PKK askeri olarak yenilgiye uğratılarak, silah çekemez hale getirilerek, mesele çözüme kavuşabilir şeklinde bir beklenti oluşmuş durumda.
Bu öngörü gerçekçi mi? Birinci olarak, Suriye konusunun kısa vadede bir çözüme kavuşabileceği iyimser bir yorum. Kaldı ki bir çözüm oluşsa bile, Kürtlerin Suriye'de bir statü elde etmeleri büyük ihtimal. Çünkü yeniden eski Esad rejimi düzenine dönmek mümkün değil. Değişik milliyetler ve gruplar bir inisiyatif elde edebilecekler.
İkinci olarak PKK son denemesiyle ağır darbeler yemiş olsa bile, bölgedeki değişik ülkelerle ilişkisi, bölgede hesapları olan Rusya gibi süper devletle olan ilişkisi, onlara belli ölçülerde hareket imkanı sağlıyor, sağlamaya devam etme ihtimali yüksek.
Silahların bırakılması netameli konu. Programda bunu da tartıştık. İki ihtimal var, ya da iki çözüm yolu. Birincisi, silahlı örgütün kalıcı bir yenilgiye uğratılması, bir daha silaha başvuracak gücü kendinde bulamaması. Bunu yaşanmış deneylerin ışığında pek gerçekçi bulduğumu söyleyemem.
İkinci ihtimal ise, son silahlı kalkışmanın ağır sonuçlar yarattığını gören Kandil, silah bırakmaya yatkın hale gelebilir, Türkiye'den çekilmeyi yeniden gündemine alabilir.
PKK, böyle bir yolu tercih ederse yani silahları bırakmaya yönelirse, yasal ve idari önlemler gündeme gelecek. Eli silahlı olanların silahsızlandırılması, dağdan indirilmesi ve onlarla ilgili toplumsal yaşama katılmaları amacıyla bir alt yapı hazırlanmalıdır.
Çözüm süreci
Aslında çözüm sürecinde buna ilişkin yol haritası büyük ölçüde şekillenmişti.
Ancak şimdi daha iyi anlıyoruz ve net olarak görüyoruz ki, PKK silahları bırakmaya hazır hale gelmemiş. Yayınlanan "İmralı Tutanakları"ndan da saptayabiliyoruz ki, Kandil bu meseleye hep yarım ağız yaklaşmış ve bir yandan silah yığmaya devam etmiş.
Kürt meselesinin siyasi alanda çözümü konusunda devlet açısından da, bir netlik oluşmadığını görebiliyoruz. Kürtlerin statü taleplerine nasıl karşılık verileceği, devletin bu konudaki duruşunun ne olduğunu anlamak mümkün değil.
Muhatap meselesi
Çözüm süreci günlerinde HDP/PKK'nın tek başına muhatap alınmasının hatalı olduğu ortada. Çünkü, bu siyasi çizgiden farklı yerde duran değişik Kürt örgütlenmeleri, bu tercihin de etkisiyle bu örgütlenmeye meyil ettiler, ya da onlarla birlikte hareket etmeyi zorunlu gördüler.
Sonuç olarak, PKK, "Ben silahın gücüyle istediğimi kabul ettirebilirim" denemesini bir kez daha yaptı. Sürdürüyor. Ancak halktan beklediği siyasi desteği alamadığı ortada.
Devlet ise, askeri olarak üstünlüğünü kabul ettirmek amacıyla, daha sert bir askeri çizgi izliyor.
Şehirleri PKK egemenliğinden kurtarma operasyonları, PKK'ya ağır darbeler vurmanın yanısıra, devlet açısından da yıpratıcı ve tahrip edici sonuçlar doğuruyor.
Bölge halkı PKK'ya destek vermiyor ama, bu siyasi çizgiyle bağlarını da bir ölçüde koruyor. Devlete de eleştirel yaklaşıyor.
PKK'nın silahları bırakması ve Türkiye'yi terk etmesi konusunda sonunda temas için bir yol aranacak, bir formül bulunacaktır.
Şimdi çok dillendirilmese bile, bu güçlü bir ihtimal olarak önümüzde duruyor.