Kızıl Deniz Film Festivali’nin (Red Sea Film Festival) üçüncüsü 30 Kasım’da Cidde’de başladı. 9 Aralık’a kadar sürecek festivalde, Sharon Stone, Will Smith, Johnny Depp, Naomi Campbell gibi dünyaca ünlü birçok yıldız kırmızı halıda boy gösteriyor.
Suudi Arabistan’daki bu festival, ilk kez 2021’de, Beş Büyükler (The Big Five) denen, dünyaca ünlü beş festivalin, yani Venedik, Cannes, Berlin, Toronto ve Sundance film festivallerinin arasına katılma iddiasıyla düzenlendi. Bu yıl, 11’i Suudi Arabistan’dan olmak üzere 20’den fazla film festivale katılıyor. Jüri başkanı, Romeo + Juliet (1996), Moulin Rouge (2001), The Great Gatsby (2013) gibi filmlerle tanınan bol ödüllü Avustralyalı yönetmen Baz Luhrmann. Yönetmen Fatih Akın da jürideki isimlerden biri. Festivalde Türkiye’den de bir film yarışıyor: Venedik Film Festivali’nde de yarışan, Selman Nacar’ın Tereddüt Çizgisi filmi. Festivalde gösterilen ve yarışan filmlerin tamamı burada. Organizasyonu ilginç kılan bir diğer husus da film gösterimlerinde hiçbir sansür uygulanmayacak olması. Sık sık Hollywood yapımlarını sansürlemesiyle ünlü Suudi Arabistan, en son Spider-Man’i filmde bir karede fonda görünen trans bayrağı sebebiyle yasaklamıştı.
Festivale konuk olan oyuncular arasında Türkiye’den de Meryem Uzerli, Hande Erçel ve Burak Özçivit var.
Ikea’dan Balenciaga’ya: “Hangimiz daha troll?”
Ikea’dan Balenciaga’nın 2024 İlkbahar Yaz koleksiyonundaki 700 dolar etiketli havlu eteğe, 20 dolarlık misilleme geldi. Demna Gvasalia yönetimindeki Balenciaga’nın sansasyonu nasıl sevdiğini ve bizi trolleme girişimlerini, hatta fazlaca ileri giderek yarattığı skandalı daha önce burada yazmıştım. Demna, markanın adının çocuk tacizciliğiyle birlikte anılmasına sebep olduğu o skandaldan sonra, artık böyle sansasyonel numaraları bırakıp kaliteli giysilere odaklanacağını söylemişti ama yine dayanamadı.
1800 dolarlık cips poşeti çantaya, ondan da pahalı yırtık pırtık eskimiş ayakkabıya şimdi de bele sarılan havluyu etek diye satmayı ekledi Balenciaga. Ikea da bu muhteşem(!) tasarımla dalga geçercesine instagram hesabında 20 dolarlık banyo havlusunu benzer bir mizansenle paylaştı. Ayrıca Balenciaga’nın bu havludan etek fikri de hiç orijinal değil; üç sene önce Prada yapmıştı bunu. Ikea’nın Balenciaga’nın bu zırvalarını tiye alması da ilk değil. 2018’de Balenciaga, Ikea’nın mavi alışveriş torbalarına aşırı benzeyen yine 1800 dolar etiketli bir çanta çıkarmıştı ve Ikea da 1 dolardan ucuza sattığı bu alışveriş çantalarını, Balenciaga’yla dalga geçerek medyada paylaşmıştı. Saçma sapan şeylere dudak uçuklatan etiketler koymanın cazibesine kapılan Balenciaga’yı da anlıyorum aslında; 700 küsür doları verip beline doladığın havluyla, parkta, bahçede, yağmurda, karda, istediğin yere oturmanın verdiği lüks duygusu da bir başkadır. Hem belki de ünlü marka, o geçen seneki rezil skandalın üstüne, bu havlu etekle “temizim, mis gibiyim, yeni yıkandım” mesajı veriyor olabilir.
Ikea 2018’de bu ilanla Balenciaga ile dalga geçmişti: “Bir Ikea Frakta çantanın orijinal olup olmadığını nasıl anlarız? 1-Sallarız, hışırdıyorsa orijinaldir. 2-Çok işe yarar: Hokey malzemeleri, tuğla, hatta su bile taşıyabilir. 3-Çamura fırlatırız. Gerçek bir Frakta’yı hortumla yıkadığımızda tertemiz oluverir. 4-Fiyat etiketine bakarız: Sadece 99 cent.”
Amsterdam 12 yıldır bu festivalle ışıldıyor
Her yıl Aralık ve Ocak aylarında, Amsterdam kanalları, ışıklı sanat eserleriyle aydınlanıyor. 30 Kasım’da start verilen festivalin bu yılki teması, yapay zeka ve teknolojinin günlük hayatımıza etkileri. Dijital evrimimizin sınırlarını, yapay zeka teknolojilerinin insanın sergüzeştindeki etkilerini sorgulayan 20’den fazla eserin şehrin çeşitli yerlerinde sergilendiği festivale, dünyanın pek çok yerinden sanatçı katılıyor.
Örneğin Hollandalı tasarım stüdyosu MAST, 4 metre yüksekliğinde bir heykel tasarlamış ve adı “Is it really you?” yani “Bu sen misin hakikaten?” Yüz tanıma teknolojilerine müstehzi bir gönderme yapan eser, sosyal önyargılarımızın yapay zeka teknolojilerini de şekillendirişine atıfta bulunuyor. Festivalde geçen sene de bu sene de yer alan bir diğer hoşluk da, eserlerden birinin 1500 ilkokul öğrencisinin ortak çalışması olması.
Eserlerin ışıkları her akşam saat 5’te açılıyor. Şehrin kanalları arasında yerleştirilen eserleri yaya olarak ziyaret edip görmek mümkün ve ücretsiz. Ayrıca ısıtmalı teknelerle ücretli kanal turları da mevcut. Amsterdam Light Festival 21 Ocak’a kadar sürecek. Eserler, lokasyon, rota ve kanal turları ile ilgili detaylı bilgi burada.
Elif Akyol