“Sivil Toplum”un kuramcı-aktivisti Kürşat Bumin’i de yitirdik.

“Yetti artık!” diye yüksek sesle haykırmıştı Doğan Hasol, Hakkı Önel’e Yıldız avlusundaki veda töreninde art arda vakitsiz kaybedilen mimarları kastederek. Onlar da dahil, her kuşaktan bu kaçıncı dost acısı? Babamın yakınlarını tek tek yitirerek yalnızlaşmasına tanık olmuştum. Sıra bendeymiş. O neşesinden ve zeki esprilerinden kaybetmenin hüznüyle ödemişti mizacına dokunacak denli derin iz taşıyan bedelini. Benim nasıl ödediğimi acılarımı da paylaşan dostlarım gözlüyordur.

Kürşat’ı önce herkesle birlikte “Sivil Toplum ve Devlet” kitabıyla tanımıştım; “sivil toplum” kavramına ve onu Marksizm’e kazandıran Gramsci’ye aşinaydık da devlet organizasyonu dışında kalan yaşam alanları anlamını vurgulayan, anarşizm tınılı angajmanlı felsefeci olarak altını çizip pekiştiren O olmuştu. Orada kalmadı. Korhan Gümüş’ün selefi bir siyasi angajmana da dönüştürdü. Onun pratik alanı mimarlık ve kent değil, medya idi. İletişim hocalığıyla yetinmedi: Artık Ömer Madra’nın Açık Radyo’da sürdürdüğü basılı+TV yayını günlük kitlesel medyanın ideolojik dolambaçlarını söylem analiziyle deşifre ederek “ ipliğini pazara çıkarma”yı İzmir- Radyoaktif’deki programıyla başlatıp ilk iş edinen de O olmuştu. Sonra Bilgi-İletişim’de Alper Görmüş ve Ümit Kıvanç’la birlikte Mediakronik’de sürdürdü. Yumuşak mizacı istikrarlı ve inatçıydı.

Foucault'un Türkiye akademyası ve entellektüel medyasındaki adresi Ferda Keskin ise tarihiyle birlikte devlet tahakkümü altındaki sivil toplum alanı konularının telif kitap yazarı ve araştırmacısı O’ydu. TV programcılığı ve gazete yazarlığıyla sesini, görüşlerini, okur-yazarlar ve öğrencileri harici toplumun geneline de duyurdu.

Tarihsel perspektifiyle sivil toplum araştırmacılığı ürünü; Kent-Koop siparişiyle yazılmış; alanın demokrat-muhalif klasiği Lewis Mumford kitabı perspektifli kent tarihi kitabı da bu ilgi ve motivasyonların ürünüydü. Oda’nın o zamanki Mimarlık dergisi temsilcisi Kenan Şahin’in takibiyle kitabı vesilesiyle hep birlikte buluşup tanışmıştık. Sonra birbirimizin karşılıklı İzmir ve İstanbul dost adresleri olduk. Daha da sonra, 90’lar sonunda iş, eşi Tülin’in dostu radikal-demokrat Chantal Mouffe’u katıldığı konferans için buradayken Rejans yemeği ertesinde Buenos Aires’e benzettiği Beyoğlu-İstiklal’de; yolda rastladığım öğrencim tavsiyesi diskoya götürüp sabaha kadar dans etmeye dek vardı.

Okul, koridorunda, kantninde rastlayınca içimi ferahlatıp gülümseten başlıca simâ idi. Fikri ve pratiği ile kaybeden yine demokrasi oldu… Ailesiyle birlikte bir kez daha başımız sağolsun