13 temmuz günü, Valencia özerk bölgesine bağlı Alicante şehrinin 35 bin kişilik bir sahil yerleşimi olan Villajoyosa’daki bir otoparkta vurulmuş bir adamın cesedi bulundu. İspanyol Sivil Muhafızları (La Guardia Civil), başta kurbanın 33 yaşındaki bir Ukraynalı olduğunu açıklamış, cesetle ilgili soruşturmanın devam ettiğini belirtmişti. Taşıdığı belgeler sahte olduğu için kimliği parmak iziyle doğrulanan kurban Maxim Kuzminov, 9 Ağustos 2023 günü orduya ait bir uçakla Ukrayna’ya teslim olmuş bir Rus pilottu. Kuzminov’un kaçışından kısa süre sonra Rus televizyonu, “Vesti Nedeli” programında, Kuzminov’un hayatına yönelik açık tehdit taşıyan bir bölüm yayınladı. Programda bir muhabir, Rusya’nın kendi askeri istihbarat teşkilatının Kuzminov’la ilgili talimatı aldığını belirterek, “bunun yerine getirilmesi sadece an meselesi” dedi.
Kuzminov’un kaçış hikayesi Ukrayna kamuoyunda büyük yankı uyandırdı. Ukrayna’nın bir zafer kazandığı, Rusya’nınsa bir darbe aldığı yazıldı. Kuzminov, Kiev’in sponsorluğunda 500.000 dolar karşılığı Ukrayna grivnasıyla ödüllendirildi. Kuzminov, Ukrayna’dan ayrılıp yaşamak için İspanya’nın Akdeniz kıyılarına gitme kararı aldı. Oldukça riskli bir hareket olduğu bugünden bakınca açık olsa da yerleştiği Alicante bölgesi, yetkililere ve hükümet raporlarına göre onlarca yıldır Rus organize suç örgütleriyle ilişkilendiriliyor. Hükümet rakamlarına göre, 2022 yılı itibarıyla İspanya’da ikamet eden yaklaşık 80.000 Rus’un 16.000’ine ev sahipliği yapan önemli bir Rus nüfusu da var.
Doğrudan Rusya’nın istihbarat servisleri için çalışan memurlar tarafından Skripal ve Navalny’ye karşı yürütülen karmaşık komploların aksine, İspanya’da Kuzminov’a düzenlenen saldırı daha çok bir mafya saldırısını andırıyordu. Cinayetin niteliği, Rusya’nın Avrupa genelinde kısıtlanan operasyonel varlığını telafi etmek için suç ağlarına yöneldiği yönünde spekülasyonlara yol açtı.
Kuzminov’un ölümünün ardından eski bir ABD istihbarat yetkilisi, bu cinayetin “Batılı istihbarat servislerinin Rusya’dan kaçmayı teşvik etmek ve kaçanların güvenliğini sağlamak için yeterince çaba gösterip göstermediği” sorularını gündeme getirdiğini ve bunun “açıkça belli nedenlerden dolayı en önemli öncelik olması gerektiğini” söyledi.
“Bu, sürgünde olan ve rejime aktif olarak muhalefet eden herkese, birilerinin listesinde olduklarına dair bir hatırlatmadır”
Carnegie Uluslararası Barış Vakfı’nın Rusya programını yöneten eski üst düzey ABD istihbarat yetkilisi Eugene Rumer, “Bu, sürgünde olan ve rejime aktif olarak muhalefet eden herkese verilen bir mesajdır; herkes birilerinin listesindedir” dedi. Benzer ‘mesaj’ların yakın geçmişte Rus muhalif lider Alexei Navalny’nin hapiste ölü bulunması ve darbeye yeltenen Rus devlet destekli paralı asker grubu olan Wagner’in lideri Yevgeni Prigojin’in uçağının düşmesiyle verildiğini iddia etti.
