Fas hükumetinin Batı Sahra-Moritanya sınırındaki Guerguerat sınır kapısına 13 Kasım Cuma günü operasyon yapması sonrası Batı sahranın bağımsızlığı için 47 yıldır mücadele eden Polisario Cephesi ((Batı Sahra Kurtuluş Ordusu), Fas ile ateşkesin iptal edildiğini açıkladı.
Polisario Cephesi lideri İbrahim Ghali, resmi yayın organları olan web sitesinde Cumartesi günü yayınlanan açıklamasında, 1991’de Polisario Cephesi ile Fas arasında varılan ateşkes anlaşmasından çekildiklerini, söyledi.
https://www.spsrasd.info/news/ar/articles/2020/11/14/28488.html
Fas hükümeti 13 Kasım Cuma günü Guerguerat sınır kapısının Polisario Cephesi’nden ele geçirilirken sivillerin zarar görmediğini, Fas medyası ise Polisario Cephesi mensuplarının araçlarına binip kaçtığını söylüyor ama Polisario cephesi yetkilileri, Fas ordusunun Fas’a karşı gösteri yapan sivillere saldırdığını iddia ediyor.
Guerguerat sınır kapısı Fas ordusu tarafından ele geçirildikten sonra Fas bayrakları ile donatıldı.
Batı Sahra-Moritanya sınırındaki Guerguerat sınır kapısı Polisario Cephesi mensupları tarafından 21 Ekimde geçişlere kapatılmış ve bölgedeki halk Fas’ın tutumunu protesto etmek için gösteriler düzenliyordu.
Fas ile Moritanya arasında kara ulaşımının sağlandığı tek sınır kapısı olan Guerguerat sınır kapısının kapanmasından sonra Fas ile Moritanya arasında ticarat durmuş ve meyve ve sebzeyi Fas’tan ithal eden Moritanya’da Fas’tan ithalatın durması üzerine sebze ve meyve sıkıntısı başlamış ve sebze ve meyve fiyatları iki-üç kat artmıştı.
Covid-19 salgını nedeni ile turizmin durması ile ülkenin en büyük gelir kaynağı olan turizm gelirlerini kaybeden Fas’ın ciddi ekonomik sıkıntılar yaşadığı bu dönemde Moritanya ve diğer doğu Afrika ülkeleri ile ulaşımın sağlandığı tek sınır kapısı olan Guerguerat sınır kapısının kapanması, Fas ekonomisi için ciddi bir darbe olmuştu.
47 yıldır paylaşılamayan ülke Fas
Polisario Cephesi (Batı Sahra Kurtuluş Ordusu) resmi olarak 1973’te kuruldu.
1884’den itibaren İspanya’nın kolonisi olan Batı Sahra üzerinde 1957’den bu yana hak talep eden Fas, 1975’te Batı Sahra’ya Yeşil Yürüyüş adlı bir askeri operasyonla İspanya’nın Batı Sahra’dan çekilmesini sağladı. Bölgenin büyük bir kısmını Fas, bir bölümünü de Moritanya ele geçirdi.
İspanya’nın çekilmesinden sonra özgürlüğüne kavuşacağını düşünen Batı Sahra halkı, topraklarının Fas ve Moritanya tarafından ele geçirilmesine tepki gösterdi.
Batı Sahra’nın bağımsızlığı için mücadele eden Polisario Cephesi, halktan büyük bir katılım olması ile güçlendi ve 1976 Şubatında “Sahra Demokratik Arap Cumhuriyetini” ilan ederek Fas’a karşı gerilla savaşına başladı.
Mülteci kampları bombalandı, yüzlerce sivil öldü
Fas savaş uçakları, Polisario Cephesini destekledikleri iddiası ile savaştan kaçan mültecilerin kaldığı kampları bombalaması sonucu çok sayıda sivil hayatını kaybetti. Bunun üzerine Polisario cephesi mülteci kamplarını Sahra’nın Cezayir sınırlarının içinde kalan bölgeye taşıdı ve bugüne kadar hala Batı Sahralılar, Cezayir sınırları içindeki Tanduf şehri yakınlarındaki mülteci kamplarında yaşıyor.
Fas’ın hava saldırısı ile mülteci kamplarında çok sayıda sivilin öldürülmesi sonrası Polisario cephesine halktan katılım daha çok arttı ve Cezayir ile Libya’nın da modern silahlar temin etmesi ile Polisario Cephesi modern bir orduya dönüştü.
Her geçen gün daha güçlenen ve modern silahlara kavuşan Polisario Cephesi ile baş edemeyen Moritanya hükümeti, Polisario cephesini resmen tanıyarak kontrol ettiği Batı Sahra topraklarından çekildi.
1991’de anlaşmaya varılmıştı
Fas’ın Polisario cephesinin kontrol ettiği bölge ile Fas’ın kontrol ettiği bölge arasında kumdan bir duvar örmesi ve duvar boyunca askeri güç bulundurması ile iki taraf arasında resmi bir hat oluştu ve Fas ile Polisario cephesi arasındaki çatışmalar 1991’de BM gözetiminde varılan ateşkes anlaşmasına kadar sürdü.
Ateşkes anlaşmasının bir maddesi de Batı Sahra’nın geleceğine yapılacak bir halk oylaması ile karar verilmesiydi ama halk oylamasında kimlerin oy kullanacağı konusunda anlaşmaya varılamadığı için halk oylaması yapılamadı ve bu konudaki tüm uğraşlar sonuçsuz kaldı. Fas, yapılacak bir halk oylamasında bağımsızlık yönünde karar çıkacağını bildiği için halk oylamasının yapılmasını çeşitli bahanelerle engelledi ve mevcut durum bu şekilde bugüne kadar geldi.
Batı Sahra’nın yüzde 80’i Fas ve Moritanya sınırındaki yüzde 20’si ise Polsario cephesi tarafından kontrol ediliyor. Polisario Cephesinin ilan ettiği Sahra Demokartik Arap Cumhuriyeti BM tarafından devlet olarak kabul edilmiyor ama 22 Afrika ülkesi tarafından tanınıyor ve BM’de temsilcisi bulunuyor.