Bulgaristan’da bugün (14 Kasım Pazar) hem cumhurbaşkanlığı hem de erken genel seçim için halk sandık başına gidiyor.
Cumhurbaşkanlığı için 23 aday yarışıyor. Cumhurbaşkanı ve yardımcısının birlikte oylanacağı seçimlerde her aday, yardımcısıyla birlikte seçmenin karşısında vaatlerini sıraladı.
Genel seçim için ise 25 parti ve koalisyonun 5 bin 16 adayı meclisteki 240 sandalye için yarışıyor.
Ancak bu seçimi ülkedeki Türk azınlık açısından önemli kılan bir ayrıntı var. 32 yıl önce komünist rejimden kurtulan ve demokrasi yolunda adımlar atan ülkede, çoğunluğunu Türk ve Müslümanların oluşturduğu Hak ve Özgürlükler Hareketi (HÖH) ilk kez Türk kökenli bir ismi cumhurbaşkanlığı makamına aday gösterdi: Mustafa Karadayı.
Hak ve Özgürlükler Hareketi/Partisi (HÖH) Genel Başkanı olan Mustafa Karadayı, 8 Mayıs 1970’te ülkenin güneyinde yer alan ve Türklerce Paşmaklı olarak bilinen Smolyan kentinin Karabulak ilçesinde dünyaya geldi.
51 yaşındaki Karadayı, ülkenin öncü üniversitelerinden Sofya’daki Ulusal ve Uluslararası Ekonomi Üniversitesi’nden mezun oldu. Genç yaşlarda siyasete ilgisi olan Karadayı, 1991 yılında HÖH’ün gençlik kolu olan Akademik Derneği kurarak siyasi kariyerine başladı.
Aktif siyasetin yanında akademik çalışmalarını da sürdüren Karadayı, 2001 yılında Yeni Bulgar Üniversitesi’nde profesörlük unvanı aldı.
Bulgaristan Parlamentosu’na 2013 yılında HÖH milletvekili olarak giren Karadayı, partide önde gelen isimlerden biri oldu.
Kasım 2015’te Türkiye ile Rusya arasında patlak veren uçak krizinde Türkiye’ye destek veren açıklamalar yapan HÖH Genel Başkanı Lütfi Mestan, Bulgar kamuoyundaki ayrılıkçı parti imajını güçlendirdiği gerekçesiyle HÖH genel başkanlık görevinden alındı ve partiden ihraç edildi. Hak ve Özgürlükler Partisi bu gelişmenin ardından Mart 2016’ya kadar üçlü “Başkanlık Kurulu”nca idare edildi. Partinin etkin isimlerinden Mustafa Karadayı, Ruşen Rıza ve Çetin Kazak partiyi kurultaya kadar yönettiler.
Mart 2016’da yapılan olağan kurultayda Mustafa Karadayı HÖH Genel Başkanı seçildi. Beş yıldır HÖH Genel Başkanı olan Karadayı, kamuoyundaki “HÖH Türkiye ile birleşmek istiyor, Türkler ayrılıkçı politikalar talep ediyor” imajını yıkmayı büyük oranda başardı. Bulgaristan siyaseti için demokrasi savunucusu olan Karadayı’nın bugünkü seçimlerdeki sloganı da “Devletçilik İçin” oldu:
“Ülkede son yıllarda kurumların yıprandığını gözlemliyoruz. Bazı kişiler kendinden menkul hareket ederek yasaların üzerlerine çıkarak demokrasimize zarar verdiler. Bu da siyasette bir cepheleşme yarattı. Biz buna devletçilik krizi, demokrasi krizi diyoruz. Bundan dolayı da sloganımızı ‘Devletçilik İçin’ olarak belirledik.”
Devlet kurumları arasında, anayasada öngörülen diyalog, koordinasyon, uyum ve karşılıklı denetim mekanizmalarının aşındığını belirten Karadayı, devlet organlarının vatandaşlara nizam vermek için tehdit sopası olarak kullanılmaması gerektiğini vurguluyor: “Kurumlar anayasanın öngördüğü çerçeve içinde vatandaşların hizmetinde, onlara kendileri için elverişli çalışma ortamları yaratacak şekilde çalışmalıdır.”
Siyasetteki en büyük amacını Avrupa yaşam standardını Bulgaristan’da yakalamak olarak belirten Karadayı, seçimler için Barack Obama örneğini sıklıkla kullanıyor.
“Gelişmiş bir demokrasi olan ABD’de Barack Obama iki kez başkan seçilebiliyorsa Bulgaristan’da niçin Mustafa Karadayı cumhurbaşkanı olamasın? İngiltere’de Londra Belediye Başkanı Pakistan asıllı bir Müslüman, Sadiq Khan, Hollanda’da Rotterdam Belediye Başkanı Faslı göçmen Ahmed… Bu örnekler çoğaltılabilir; görüldüğü üzere hepsi de gelişmiş demokrasiye sahip ülkeler. Bulgaristan olarak biz de bunu başarabiliriz.”
Kampanyasına Avrupa’nın kalbi Brüksel’den başlayan pro-Batı çizgisindeki Karadayı, “Avrupa bizim patronumuz da değil üvey annemiz de. Avrupa biziz, biz Avrupa’nın bir parçasıyız. Bulgaristan’ın her anlamda standartlarının daima Avrupa ile mukayese edilmesi gerekiyor” diyor.
HÖH’ün ülkedeki gücüne güvendiğini açıklayan Karadayı, Bulgaristan’daki tüm partilerin kendilerini HÖH ile mukayese ettikleri halde, siyasi pusulalarını yitirip savrulmaya başladıkları anda HÖH karşıtlığıyla milliyetçiliğe tevessül etmelerinden şikayetçi. Milliyetçilere karşı başkan yardımcısı adayı olarak Bulgar asıllı Iskra Mihailova’yı gösteriyor.
Mustafa Karadayı’nın cumhurbaşkanı yardımcısı adayı Iskra Mihailova 1957 Sofya doğumlu. 1980 başlarından 90’ların sonuna dek Bulgaristan Milli Kütüphanesi’nde bibliyografyacı olarak çalışan Mihailova doçentlik unvanına sahip. 2001 yılında Bulgaristan Bölgesel Kalkınma Bakanlığı’na danışman olarak atanarak aktif siyasete giren Iskra, 2005 yılından itibaren Bulgaristan-AB ilişkilerinde kritik görevlerde yer aldı. 2013 yılında HÖH’ün sosyalist Plamen Oresharski ile koalisyonunda çevre bakanı olan Mihailova, ön planda olmaktan çok sessiz çalışmayı seven bir kadın siyasetçi.
