BBC’nin tecrübeli Rusya uzmanı editörü Steve Rosenberg, Prigozhin’in uçağının düşmesi sonrası olabilecekleri değerlendirdi:x
“Putin, Prigozhin ve Wagner iki ay önce ayaklanmayı başlattığında duygularını açıkça ortaya koydu. Buna “ihanet” ve Rusya’nın “sırtından bıçaklanması” dedi. Faillerin cezalandırılacağı sözünü verdi.
Bu yüzden Prigozhin ile Kremlin arasında isyanı sona erdirmek için bir anlaşma yapılması, Rus askerlerinin öldürülmüş olmasına rağmen Wagner’in kurucusu ve savaşçılarına yönelik tüm suçlamaların düşürülmesi şüphelere neden olmuş, bu durum Putin’i zayıf göstermişti.
Bir Rus gazetesi varılan uzlaşma için şöyle yazmıştı: “Bu tür uzlaşmalar normalde siyasi muhaliflerle yapılır. Suçlular ve teröristlerle asla. Bu, Prigozhin’i artık siyasi bir figür olarak görmemiz gerektiği anlamına mı geliyor?”
Tam iki ay sonra, Prigozhin’in özel jeti bir tarlaya düşüp infilak etti. Wagner komutanı Dmitry Utkin de aynı jetteydi.
Prigozhin’in uçağı nasıl ‘düştü’?
Wagner lideri Prigozhin’in öldüğü uçağın nasıl düştüğü ile ilgili Rus devlet ajansının haberinde, uçağın yere düştükten sonra yanmaya başladığı vurgulandı. Ancak tanınmış bilim ve havacılık muhabiri Miles O’Brien, uçağın havadayken çok fazla duman çıkarttığına dikkat çekiyor: “Uçakta bir patlayıcının infilak etmesi ya da uçağın bir füze tarafından vurulması ile bu mümkün”
Rus elit kesimi Prigozhin’in ölümünün ardından çok az gözyaşı dökecektir. Wagner’in patronu “Adalet Yürüyüşü” olarak adlandırılan isyanın Kremlin’i hedef almadığını, bunun yerine Savunma Bakanı Sergei Shoigu ve Genelkurmay Başkanı Valery Gerasimov’a yönelik olduğunu iddia etti.
Gerçekte Wagner isyanı Putin’in otoritesine doğrudan bir meydan okuma ve Kremlin için küçük düşürücü bir 24 saat olmuştu. Putin’in kendisi de Wagner’in Rus devleti tarafından finanse edildiğine dikkat çekmişti. Paranın sadakati satın almadığı açıktı.
Eğer bu, iktidardakilerin bir intikam eylemiyse, bu suikast Prigozhin’in sadık adamlarına ve Rusya’da silahlı direniş düşünen herkese iki açık mesaj veriyor: Sakın denemeyin.
Bakın bunu yapanlara ne oluyor.
Bu da Putin’in bu dramatik olaylardan ülke içinde daha güçlü çıkabileceği anlamına geliyor.
Peki ya Prigozhin bir şehit olursa? Ya ona sadakat yemini edenler – ve iyi eğitimli savaşçılar – kendi intikam eylemlerini başlatırlarsa?
Wagner taraftarları uçak kazası haberinin ardından St Petersburg’da bir araya geldi
Wagner’e bağlı bir Telegram kanalı olan Grey Zone, Bay Prigozhin’in rapor edilen ölümünden “Rus hainleri” sorumlu tuttu. Ama Bu hainlerin kim olduğunu ve Wagner’in cevabının ne olacağını açıklamadı.
İsyandan bu yana Prigozhin’in kaderi ve yaptıklarının gerçekten affedilip affedilmeyeceği konusunda hararetli spekülasyonlar yapılıyordu.
Bunu biliyor olmalıydı. Yine de son haftalarda özel uçağıyla seyahat ederken hava yolculuğunu bir tehlike olarak görmediği görülüyor. Belki de günümüz Rusya’sında oyundan çıkarılamayacak kadar güçlü ve önemli bir figür olduğuna inanıyordu.”
Putin: Ciddi hatalar yaptı
Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, ölümünden 24 saat sonra Prigozhin hakkında ilk kez konuştu:
“Prigozhin’i uzun zamandır, 1990’ların başından beri tanıyorum. Zor bir yoldan yürüdü, hayatında ciddi hatalar yaptı”
ABD’li yetkililer Perşembe günü Reuters’a yaptıkları açıklamada, ABD’nin paralı asker lideri Yevgeny Prigozhin’i taşıdığı tahmin edilen uçağın neden düştüğüne dair, karadan havaya atılan bir füzenin isabet etmesi de dahil olmak üzere bir dizi teori üzerinde durduğunu söyledi.
İsimlerinin açıklanmaması kaydıyla Reuters’a konuşan iki ABD’li yetkili, uçağın muhtemelen Rusya içinden gelen karadan havaya bir füze tarafından düşürülmüş olabileceğini söyledi.
Yetkililer, bilgilerin henüz ön aşamada ve inceleme aşamasında olduğunu vurguladılar ve değerlendirmede bir değişiklik yapılmasını ihtimal dışı bırakmadılar.
Wall Street Journal ise bugün farklı bir teori ortaya attı: Uçaktaki bir bombanın ya da başka bir sabotajın kazaya neden olduğu.
Önemli uluslararası olaylardan sonraki saatler ve günlerde ABD hükümetinde birbiriyle çelişen, hatta rakip istihbarat görüşlerinin ortaya çıkması alışılmadık bir durum değil.
Üçüncü bir ABD’li yetkili Reuters’e yaptığı açıklamada çok sayıda teori olduğunu ve kesin bir sonuca varılmadığını söyledi.