Müteahhit

Gülru Necipoğlu’nun kitabından yapılı çevre üretim süreci, sosyal rol dağılımlarıyla mükemmelen öğrenilebilecek, Osmanlı’da devletin inşaat işlerine bakan Hassa Mimarlar Ocağı’nın yanı sıra diğer toplumlardaki gibi sivil inşaat sürecini örgütleyen lonca teşkilatları vardı. Devlet ve toplumla birlikte bunlar da çözüldü… Ama yerlerini modernleşen toplumun imar ve iskân ihtiyaçlarını tatminkâr seviyede karşılayacak yeni örgütlenmeler de almadı. Ne sanayi-ticaret odaları, ne esnaf-sanatkar dernekleri ne de mimar-mühendis odaları, birbirine eklemli bir sektörel bütünlüğü tamamlayıp, inşaat işini toplumun dinamikleriyle uyumlu ve rasyonel şekilde işletecek bir akıcılığın parçası olabildi. Bu ortam da bütün kasılmış sınırlılık ortamları gibi, kahramanlar üretti. O nedenle son elli yılda kayda değer mimarlık faaliyetinde bulunabilmiş tüm meslektaşlarım birer kahramandır.

 Ama sadece onlar değil. Müteahhit deyince genelde aklımıza bal rengi Mercedes’iyle parsel ölçekli inşaat yapan profil gelse de, bütün o örgütsüzlük içinde devasa ve karmaşık, dolayısıyla da dizgin tutmaz bir ortam olan inşaat şantiyelerinden sağlam bir strüktürü ve devamlılığı olan modern inşaat organizasyonları meydana getirip küresel ölçekte davranabilen iş ağlarının düğümü olacak şirketler kurmuşları da var. Yüzyılın ortasındaki sanayileşerek modernleşme atağı ortamında kurulup, değişen zamanlara direnip ayakta kalmış bu şirketler genelde mühendis de olan karizmatik kurucularından isim alıp onlarla özdeşleşmiş; Sezai Türkeş & Fevzi Akkaya (STFA), soyadını Türkiye’nin büyük bir bankasına ortak edip mali sermayenin gayrimenkul sektörüne atacağı adıma öncülük eden Ayduk Koray… Şarık Tara da onlardan biri. Merhum kayınbiraderi Sadi Gülçelik ile kuracakları Enişte-Kayınbirader’den türeme ENKA, dillere destan Rus inşat bürokrasisinin ciddiye aldığı saygın ve istikrarlı bir kurumsal yapılanma olduysa, tabii ki kurduğu yapının diğer fertleri işbirliğiyle kurucu lider olarak payı belirleyici. Ayrıca, işim değil, ihtiyacım da yok, demeyip eğitim gibi istikrarlı ve sabırlı emek isteyen alanda da faaliyet göstermiş bir misyoner. Dahası Elvan’ın göğsüne marka takmadan ardındaki kurum olmuş bir atletizm sevdalısı.