Bakanın yönelttiği, “21. yüzyılda elektriksiz kalan bir ülke hayal edebiliyor musunuz?” sorusu mu yoksa ödenmediği takdirde ülkeyi karanlığa gömecek kaynağın sadece 1 milyon dolar olması mı daha gerçeküstü? Her ikisi de ülkenin kontrol altına alınamayan döviz borcu krizinin sonucu olan acı gerçekler.
Lübnan para birimi, 2019 yılı sonundan bu yana, yüzde 85 oranında değer kaybetti. Geçen yılın verilerine göre, ülkenin dış borcu 90 milyar doları aştı. Bu da, GSMH’nin yüzde 170’ine karşılık geliyor. Finansal kriz, ülkenin 1975-90 döneminde harabeye dönmesine neden olan iç savaştan bu yana bekasına yönelik en büyük tehdidi oluşturuyor.
Finansal kriz, pandeminin neden olduğunu işsizlik ve geçtiğimiz Ağustos ayında Beyrut Limanı’nda meydana gelen ve milyarlarca dolar tutarında zarara neden olan patlama, Lübnan’da artık sık sık çökmüş bir devletten bahsedilmesine neden oluyor. Halk, protesto gösterileri yaparak yöneticilerin yolsuzluk ve yönetme özürlü olmalarından şikayet ediyor ancak her seçimde yine herkesin kendi mezhebinin adayına oy vermekten vazgeçmediği gerçeği de ülkenin kısır döngüsünden çıkamamasına neden olan bir gerçek olarak kabul ediliyor.
Basında çıkan haberlere göre, ordu mensupları ve kolluk kuvvetlerinin bile artık ailelerinin temel ihtiyaçlarını karşılayacak bir gelirleri yok. Kriz öncesi ortalama 800 dolar olan maaşları artık 120 dolar seviyesine inmiş. Ordu bütçesinde yapılan büyük indirimler, askerlere verilen mönüden et ürünlerinin çıkarılmasına neden olmuş. Fransa Büyükelçiliği, zor durumda kalan orduya geçen ay yiyecek paketleri bağışında bulunmuş.
Basında, kirasını ödeyemediği ve çocuklarına yiyecek alamadığı için suç olmasına rağmen ordudan kaçan ya da kaçmayı düşündüğünü söyleyen ordu mensuplarından bahsediliyor. Çoğu asker de zaten ülkede başka iş olanağı kalmadığı için zor şartlara direnmeye devam ediyor. Yolsuzluklar ve finansal kötü yönetim yüzünden dünyanın en borçlu ülkelerinden biri haline gelen ve 2019 yılında borçlarının vadelerini ödeyememeye başlayan Lübnan’da, halkın yarısı yoksul. Ülkede yiyecek, bebek maması, ilaç hırsızlıklarının ve gece karayollarında silahlı soygun olaylarının arttığı; 2019’a göre geçen yıl cinayet vakalarında yüzde 91, hırsızlık vakalarında ise yüzde 57 artış kaydedildiği haber veriliyor.
Riskli hale geldiği için gece bankamatikten para çekmek vazgeçilen alışkanlıklar arasında. Tabanca ise kişisel güvenliği sağlamak için en popüler arzu nesnesi haline gelmiş. Diğer popüler obje ise rögar kapakları. Demirdöküm rögar kapakları, 100 dolara ( asgari ücretten fazla) alıcı bulduğu için Beyrut’ta 10 bin tanesi çalınmış.