Yıldıray Oğur

ABD’de uyuşturucu kaçakçılığı ve kara para aklamadan hakkında tutuklama kararı olan, Türkiye’de yasadışı bahis soruşturmasında ele başlardan biri olarak geçen Falyalı’nın lokantasını açan Başbakan Ersin Tatar, Ekim 2020’de Türkiye’nin açık desteğiyle KKTC Cumhurbaşkanı seçildi. Türkiye’nin yerli ve milli sloganlarla, hamasetle, bol bayrak, vatan edebiyatıyla Kuzey Kıbrıs’a layık gördüğü işte böyle bir ülke olmak.

Günün sonunda Taksim gibi ülkenin kalbi olan bir yere, bir mimari yarışma açarak, ölçerek, biçerek değil, neredeyse hayırsever bir işadamının köyüne cami yaptırmasıyla aynı yöntemle bir inşaat şirketinin hayır ve hasenatı olarak bir cami yapıldı. Meydanı ezen, karşısındaki tarihi kiliseye meydan okuyan, Taksim’in simgesi olan mütevazi anıtın, karşısında kibrit kutusu gibi kaldığı haşmetli bir eser ortaya çıktı.

Bütün bu bilgilere, karmaşık iktidar ilişkilerine yukarıdan baktığımızda görünen manzarada, güç odakları arasında parsellenmiş bir devlet, herşeyin hukuken muğlak olduğu, herkesin hem suçlu hem suçsuz olabileceği FETÖ davaları başta olmak üzere polis ve yargı gücünün bir sopa ve ikbal kapısı olarak kullanılması, güç mücadelesinin içine sokulmuş organize suç figürleri ve diğer güç simsarları var. Yani Youtube’da konuşan Sedat Peker ve televizyonlarda konuşan İçişleri Bakanı kısmını çıplak gözle izleyebildiğimiz bu kavganın henüz çıplak gözle göremediğimiz başka aktörleri de var.

Adalı cinayetinde bugüne kadar Çatlı’nın adı geçmişti ama Korkut Eken’in adı geçmemişti. Eken, cinayetin işlendiği 1996 yılında o sırada İçişleri Bakanı olan Ağar’ın davetiyle Emniyet Genel Müdürlüğü’nde çalışan emekli bir yarbaydı. Peker, ikisinin odasının karşı karşıya olduğunu söylüyor. Eken’in bir özelliği daha var. 1974 Kıbrıs Barış Harekatı’na katılmıştı ve adada görev yapmıştı. Adalı cinayetinde adı geçen ama hakkında bir delil bulunamayan Albay Orhan Ceylan’la da Kıbrıs’ta birlikte çalışmışlardı.

Bundan bir yıl önce “Cumhuriyet tarihinin en büyük operasyonları”ndan biri olarak yapılan, bizzat İçişleri Bakanı tarafından duyurulan, üzerine onlarca köşe yazısı, yüzlerce haber yazılan Bataklık Operasyonu ile ilgili iddianame 1 yıldır yazılamadı. Üstelik operasyonun bir yıllık bir soruşturmanın sonunda yapıldığı açıklanmışken, operasyonda veriler MASAK soruşturmasına dayandırılmışken yani iddianame için sağlam bir zemin olması gerekirken...

İsrail’in içeriye ileri demokrasi, dışarıya apartheid rejimi şizofrenik hali sadece Filistinlilere hayatı zindan etmiyor, aynı zamanda bölgedeki bütün demokrasi ve insan hakları söylemini de zehirliyor, otoriter rejimlere benzin oluyor. Bu da ortaya bambaşka çelişkiler, çifte standartlar çıkarıyor.

Vatandaşlarını “Ben aşılandım” maskesiyle öne sürüp turist çekeceğini zannederken, iyi bir devletin alması gereken kararlar zamanında alınmadığı için elinden Şampiyonlar Ligi maçı, Formula 1 yarışı alınır, bütün dünyaya hiçbir maskenin örtemeyeceği, milyon dolarlık reklam kampanyalarıyla düzeltilemeyecek, resmi hesaplardan silinemeyecek bir fotoğraf verilir. İşte devletin çıkarlarıyla, vatandaşların haysiyeti arasında ancak demokrasi sayesinde ayakta kalabilecek böyle hassas bir denge var.

Knesset’e altı milletvekili sokan Dini Siyonizm, koalisyon görüşmelerinde Netanyahu’nun yanındaydı, hatta muhtemel yeni Netanyahu hükümetinde Ben-Gvir’in bakanlığı bile söz konusuydu. Biraz da bundan aldığı cesaretle Ben-Gvir ve taraftarları, son aylarda Doğu Kudüs’ün Şeyh Cerrah mahallesinde Filistinli aileleri tahliye etmek için davalar açan, gerilimi artıran yerleşimcilerin çıkardığı olaylarda başrollerdeydiler. Sonunda savaşa dönen Kudüs’teki gerilimi yükselten bir başka Kahanist örgüt daha vardı: Levaha...

Düğünlerde Cumhurbaşkanı ile fotoğraf çektirmiş, AK Partili siyasetçilerle sık sık bir araya gelmiş, iktidara yakın yeni zengin, dar paçalı, lüks arabalı gençlerden onunla buluşup fotoğraf çektirmeyen kalmamıştı. Hakkında çıkan iddialara direk iktidara yakın gazetelerdeki köşelerden, iktidarı destekleyen troll hesaplardan cevap verilmiş, ne kadar vatansever olduğu yazılmıştı. Meğerse bunların hepsi bir örtüleme yöntemiymiş.

Esnaf çok şikayet eder, konuşur ama genelde istikrarın ve iktidarın yanında durur, kapısından herkesin girmesini istediği için radikal pozisyonlar almaz, merkezde kalmaya çalışır. Ama esnaf bile rahatsız olduğunda taşlar muhakkak yerinden oynar. Türkiye’de son bir senedir yaşananlar esnafın da rahatsızlar arasına katılmasına neden oluyor, kritik bir eşik aşılıyor.

Sayıları az, sesleri kısık, karşılarında yaşlı köylü kadınları gözaltına alacak kadar hukuk sınırlarını aşmış bir devlet; “teşekkür edeceklerine isyan ediyorlar” diyen bir bakan; Ankara’dan gelecek azar telefonundan korkan yetkililer ve “üç sene sonra orayı yeşillendiririz, toz kaldırmayız, dinamitle patlamaları gündüz yaparız ki uykularınız bölünmesin” diyen, bambaşka bir dünyada olan bir şirket var. Ama teyzenin söylediği gibi sarp ulaşılmaz köylerde, bir dağın başında kendi kendilerine yeterek yaşayan köylülerin devlete borcu yok. Onlar devletten alacaklı.

2021 yılının Mayıs ayına girerken neden Türkiye’nin aşı ümidi Cumhurbaşkanı’nın Putin ve Şi Cinping’le görüşmelerinin sonuçlarına kaldı? Türkiye, neden almak için devlet başkanlarıyla pazarlık etmeniz gerekmeyen Pfizer/Biontech aşısı için geç kaldı?

Salgın rakamları 2020 sonbaharında 93 bin ile zirveye ulaştıktan sonra alınan tedbirlerle düşmeye başladı. Günlük vaka sayıları Şubat 2021’de 11 bine kadar düştü. Ölüm sayıları 100’lü rakamlara indi. İşte ikinci zafer de bu sırada ilan edildi. BJP, “Liderimiz sayesinde koronayı yendik, dünya Hindistan’ı alkışlıyor” açıklamasını yaptı.

Aslında Türkiye, 90’lar ve 2000’ler boyunca yapılan hararetli tartışmalarla, artan akademik çalışmalarla, Hrant Dink’in hem yaşarken hem de öldürüldükten sonra kurmayı başardığı dille bu eski argümanları terk etmeye başlamış, 2014’den bu yana 24 Nisanlarda devletin resmi taziye yayınlamaya başladığı özgüvenli bir pozisyona ulaşmıştı. Ama maalesef demokrasinin diğer alanlarında yaşanan gerilemeden bu birikim de nasibini aldı.

Rezervler sahte bir ekonomi iyi gidiyor algısı yaratmak, sanal bir başarı hikayesiyle göz boyamak, Cumhurbaşkanı’nın faiz-enflasyon tezini doğrulamak, yerel seçimlerde meydanlara doları düşürmüş, ekonomiyi iyi yöneten bir iktidar olarak çıkabilmek için eritilmiş. Bu sahte başarı hikayesi için devletin sopası bazen faiz indirmeyen bankacıların, bazen fiyat indirmeyen marketçilerin, bazen de soğan üreticinin başına vuruldu. TÜİK rakamlarıyla oynandı, Merkez Bankası’na gizli kapaklı döviz müdahalesi yaptırıldı.

Hukuk karşısında insanların kendilerini tekinsiz hissettiği, imtiyaz ve torpilin rutin hale geldiği, toplumdaki çatlakların büyüdüğü, güvensizliklerin arttığı, iktidarın parçası olmanın imtiyazlı bir sınıfın parçası olmak anlamına geldiği bir ülke çetelerin üremesi için bulunmaz bir bataklık... Belediyelerde patlak veren gri pasaportlu insan kaçakçılığı skandalı, Karataş’ta bir ilçe Jandarma Komutanlığı’nın ali kıran baş kesen halleri bu çürümenin sonuçları...

Videoya yapılan binlerce yorumda “bravo”, “işte gerçekleri konuşan bir siyasetçi”, “helal olsun”, “Avrupa’nın gerçek yüzü bu” diyenler arasında her kesimden insanlar vardı: İktidarı destekleyenler, muhalifler, solcular, İslamcılar, Kemalistler, akademisyenler, gazeteciler, editörler, köşe yazarları... Çok azı videoda konuşan kim, ne zaman konuşmuş, bağlam ne diye merak etti. Dün bu video sadece Türkiye sosyal medyasında viral oldu. Çünkü video yeni değil, üç yıllık, bu konuşma 2018’de yapılmıştı.

16 Nisan 2017 referandumunun üzerinden 4 yıl geçti. 4 yıl önce OHAL şartlarında, 15 Temmuz travmasının gölgesinde sandıktan yüzde 51.41’le kıl payı “Evet” çıkmıştı. Peki 4 yıl sonra o referandum kampanyasında vaat edilen Türkiye’nin neresindeyiz?

AİHM sadece Ahmet Altan’ın 2017’de başvururken itiraz ettiği tutukluluğunda hak ihlali görmekle yetinmedi, daha sonra hakkında terör örgütüne üye olmaksızın bilerek yardım etmek” suçlamasıyla verilen mahkumiyet için de, “azımsanmayacak hapis cezasının AİHS’nin 10. maddesinde güvence altına alınan ifade özgürlüğüne bir müdahale oluşturduğuna ve Altan’ın tutukluluğunun makul bir şüpheye dayanmadığının da tespit edilmiş olması nedeniyle bu müdahalenin hukuki bir dayanağı olmadığına” da karar verdi.

Uydurma çevre projeleri, şirketler, dernekler üzerinden oyuna getirilen ilk belediye Yeşilyurt Belediyesi değil. Çok sayıda küçük ilçe ve belde belediyesinin aynı yöntemle insan kaçakçılığı için kullanıldığı anlaşılıyor. 50’ye yakın derneğin bu işlerin içinde olma iddiasıyla soruşturulduğu iddia ediliyor. Gri pasaportla insan kaçakçılığı soruşturmasına Ankara’da bazı yetkili isimlerin karıştığı da iddialar arasında.

Prens Phillip, 1921’de Korfu Adası’nda doğduğunda, Yunan Kralı’nın kardeşi olan babası Prens Andrew, Haymana’da Mustafa Kemal Paşa’nın başkomutanı olduğu Türk ordusuyla savaşıyordu. Savaşta başkomutanın talimatlarına uymayıp maceralara girince, 1922’de Yunanistan’daki darbenin ardından yargılandı, ölüm cezasına çarpıtıldı. İngilizlerin araya girmesiyle ülkeyi ailesiyle birlikte bir İngiliz zırhlısıyla terk etti. O zırhlıda bir portakal kasasında yolculuk eden 1 yaşındaki Philip’in Kraliçe’nin eşi olacağı 99 yıllık yolculuğu da bu sayede başladı.

Uğradıkları mağduriyetlere rağmen devletin yanında durmuş, vatanseverlik hisleri güçlü bu insanların ve yakınlarının, gönülden ve fikren bağlı oldukları devletin artık onlara barış akademisyenleriyle, FETÖ’cülerle, Sorosçularla, KHK’lılarla, HDP’lilerle, Selefilerle, Hilafetçilerle aynı hukuki standartları uyguladığını kabul etmesi kolay değil.

Büyük vatanseverlikle yazdıklarını düşündükleri bildirileri devletin gözünde barış akademisyenlerinin bildirisinden farksız. Hatta Devlet Bahçeli rütbelerinin sökülüp, maaşlarının kesilmesini dahi istedi. Sayelerinde Meclis’ten yaka paça milletvekili kovan, gece yarısı Merkez Bankası başkanı kovup doları 8 liranın üzerine çıkaran iktidar moral ve motivasyon kazandı. Bir süre daha maç yine iktidarın çok sevdiği sahalarda oynanacak. Sıradan insanların yaşadığı Türkiye, eski Türkiye ile yeni Türkiye arasında kalacak.

Emine Şenyaşar Türkçe bilmiyor. Türkiye’de yargının durumundan, Anayasa Mahkemesi’nin bile kapatılmakla tehdit edildiğinden, hakkında verilen mahkeme kararını beğenmeyen hatırlı insanlar için hakimler hakkında soruşturma açıldığından bir düzenli gazete okuru kadar haberdar değildir. Eşini ve iki çocuğunu kaybettiği bir saldırıyla ilgili üç yıldır tecelli etmeyen adaleti 25 gün adliye önünde aradıktan sonra çıkan bu kararla o da ümidini kesmiş gözüküyor.

Oruç tutmayanlar Ramazan’dan bir gün önce gidebildikleri lokanta ve kafelere neden Ramazan’da gidemeyecekler? Ve tabii neden insanlar Ramazan’dan bir gün önce gidebildikleri lokanta ve kafelerde mesafe kurallarına uyarak en azından iftarlarını açamayacak? Lokanta ve kafeler en çok iş yaptıkları Ramazan ayında kurallara uyarak bile çalışamayacaklar. En fazla 50 insanın mesafelerle oturduğu bir lokanta ve kafedeki riski, binlerce insanın toplanıp bağırdığı bir parti kongresinden daha büyük yapan nedir?

Geçen hafta, çoğu Batılı olan dünyanın en büyük markaları, Uygurlara karşı yürütülen baskı politikalarına karşı 2 milyar tüketicili bir pazarı kaybetme pahasına Çin’e karşı kararlar aldı. O esnada Çin Dışişleri Bakanı Wang Yi, ziyaret ettiği, aralarında Türkiye’nin de bulunduğu altı Müslüman ülkenin başkentinde bağırlara basılıyordu.

İstanbul Sözleşmesi’nin imzalanmasından yıllar sonra önyargılar, aşırı yorumlar, komplo teorilerinden ibaret itirazlarla sözleşmeyi manipüle edenler malum. Onların “eşcinselliği normalleştirmeye çalışan bir kesim” olmadığı da açık. O yüzden devletin “Manipüle ettiler güzelim sözleşmeyi” açıklamasından daha ikna edici bir açıklama bulmasında fayda var.

Yalanlar, evhamlar, önyargılar, komplo teorileri üzerine kurulu davalar, ekonomideki başarısızlığı bile Kuran ayetleriyle savunulan muhafazakar bir iktidarın yönetimi altında yaşanıyor, onun desteklediği medya üzerinden propagandası yürütülüyor, onun elinin altındaki yargı marifetiyle karara bağlanıyor.

Karamsarlık artık elle tutulur hale geldi, mutsuzluk gözle görülüyor, sokak röportajlarındaki teyzeler bile söze “İsterse hapse atsınlar...” diyerek başlıyor, korku hissedilir düzeylerin üzerinde. Her gün sosyal medyada pasaportunu alıp yurt dışına gidişini müjdeleyenlere gelen binlerce tebriği okuyoruz. Bir neslin hayali çoğunluğu genç olan milyonlarca insanın kabusuna dönmüş durumda.

Putin’e katil denmesinden rahatsızlığını açıkça bildirmek, Tanrı Dağı kadar Türk, Hira Dağı kadar Müslümanlık iddiasında bulunurken Kanada, Hollanda kadar olamayıp, Uygur zulmüne hala tek kelime etmemek de ümmetin gür sesi olarak görünmeye engel olmuyor. O yüzden iktidarın her türlü dış politik müzakerede içeride bunu kamuoyuma nasıl anlatırım gibi bir derdi yok. Dışarıda bu rahatlıkla dış politikada atılan geri adımlarla kurulan güven ilişkileri sayesinde içeride seçime doğru otoriterleşmede gaza daha fazla basılacağı görülüyor.