GÜNÜN YAZILARI

“Yukarıdaki tabloyu dikkatle inceleyin.” Öğrencilerime hep bunu söylüyorum, herhangi bir belgeyi okumak gibi, resimleri, yani görsel belgeleri de okumak konusunda: Atmayın. Uydurmayın. Konuyu ya da ana fikri tahmin etmeye kalkmayın. Önce, verileri (verileni) inceleyin. Hepsini birden yutamazsınız. Sabırlı olun. Ne görüyorsunuz? Somut olarak gördüğünüzü, olabildiğince unsurlarına ayrıştırıp ayrıntılı bir şekilde kaydedin, anlatın, betimleyin. Yavaş yavaş, tane tane. Ancak sonra, tasvirden tarife, teşhise ve yoruma yükselmeye çalışın.

Darwin çok netçe ifade eder ve o dönemde kabul edilmesini insanların en zor bulduğu belki de budur: İnsan tüm canlılarla şu veya bu ölçüde akraba olduğuna göre, hiçbir özelliğimiz, ister fiziksel, ister zihinsel, ister hissî, gökten zembille bize inmemiştir, hiçbir özelliğimiz tümüyle bize özgü değildir. İnsanın tüm özellikleri bizden önce gelen hayvanlarda (atalarımızda) mevcut olup (belki daha ilkel, daha basit veya daha az bir şekilde mevcut olup) evrim yoluyla bize geçmiştir.

Günümüzde ise daha yatay ve ortak çalışmaya dayalı bir liderlik anlayışı ağırlık kazanıyor. Türkiye, iki arada bir derede durumuyla dikkat çekiyor. “Yumruğunu masaya vuran” lider de var, derdini, idare etme biçimini daha sakin yollarla anlatmayı tercih eden lider de…

Yol açtığı tahammülsüzlük, öfke, saldırganlık, şiddet, siyasi düşmanlık gibi belirtiler satıhta görülebilir olduğu ve öne çıktığı için, kutuplaşmanın kötülükleri bahsi açıldığında hep oralara odaklanıyoruz. Oysa kutuplaşma derinde, çok derinde, çok daha kalıcı problemler üretiyor. Kutuplaşma ahlak ve özsaygı erozyonuna, hatta zekâ durgunluğuna yol açıyor.

Türk hukuk tarihinin en büyük kazanımlarından ve reformlarından biri olan hak ihlallerine karşı bireysel başvuru hakkını gelecek nesillere etkili ve başarılı şekilde aktarmalıyız ve kararların objektif etkisini hayata geçirmeliyiz. Hak ihlali kararlarının objektif etkisine subjektif bakan kimse kalmasın. Bence zor değil.