Diyarbakır deyince tekdüze ve birbirine benzeyen insanların yaşadığı bir kentten söz etmiyoruz. İçinde değişik kültürel ve siyasi eğilimler, sınıfsal katmanlar bulunan bir siyasi dinamikten söz ediyoruz. Bir milyonu aşan seçmen kitlesi. Türkiye’deki toplam Kürt oylarının yüzde 10’una yakın bir sayı. Kürt kimliğinin en güçlü hissedildiği bölgenin en gelişmiş kenti. Şehir eskiden yeni Diyarbakır ve Suriçi Diyarbakır olmak üzere iki bölümden oluşurdu.
Suriçi özellikle doğu Suriçi 2015 hendek/barikat çatışmasından sonra büyük bir yıkıma uğradı ve yeniden inşa edilirken eski karakterini büyük ölçüde yitirdi. Suriçi’nin Gazi Caddesi hâlâ canlılığını koruyor. Gazi Caddesi’nin batısı tahribata uğramadığı için kuçeler (dar sokaklar) duruyor. Avlulu evler giderek otantik kafelere dönüşüyor.
Suriçi’nin dışında büyüyen bir başka Diyarbakır var. ’75’ diye anılan Bulvar, modern bir kentin bütün özelliklerini taşıyor. Yeni Diyarbakır’da giyim kuşamıyla da kendini gösteren bir orta sınıf göze çarpıyor. Yeni, geniş daireler, son model otomobiller, kalabalık ve büyük lokantalar bu yeni sınıfın varlığını kanıtlıyor.
Kadınlar sokaklarda yeni dönüşümün en görünen, en baskın unsurları olarak dikkat çekiyor. Zengin Diyarbakır’ın, şiddet ortamından tamamen farklı bir dünyası var. Yerleşik ve konforlu bir hayatı tercih ediyorlar. Bir zamanlar gençlerin toplu halde dağa çıktığı dönem sona ermiş görünüyor. Öte yandan bu yeni Diyarbakır, Kürt kimliği konusuna gelince son derece duyarlı.
Çocuklarına Kürtçe öğretiyorlar, kimlik vurgusu yapıyorlar. HDP’ye yönelik operasyonları endişeyle izliyorlar. Kapatılmasını, kendilerini hedef alan bir yasak olarak görüyorlar. HDP’nin siyasetlerini tamamen benimsemeseler bile büyük çoğunluk oy vermeye devam ediyor. 31 Mart 2019 yerel seçimlerinde 1 milyon 49 bin seçmenin 780 bini oy kullanmıştı.
HDP bu oyların yüzde 63’ünü almış. AK Parti yüzde 31’le ikinci parti. Üçüncü Saadet yüzde 2. CHP yüzde 1.83’le dördüncü durumda. Üç gün boyunca, şimdi durum nedir, hangi parti ne kadar oy alabilir, sorularına cevap aradım. HDP oylarını biraz daha artırarak korur.
AK Parti düşüşte, CHP yükselişte. Siyasi bakımdan duyarlı Diyarbakırlılar 6’lı ittifaka önem veriyor, ancak HDP’nin dışarıda bırakılmasını tepkiyle karşılıyorlar. Son söz; daha henüz seçim ortamına girilmedi.