Mustafa Ali Aykol

2015’den beri Mısırlı Abdullah Hashem’in Mehdi ve 2019’dan beri de ‘Bilgenin Amacı’ kitabının son kutsal kitap olduğuna inanan 104 Ahmedi, 24 Mayıs’ta Kapıkule Sınır Kapısı’ndan Bulgaristan’a yasal yollardan iltica etmeye çalışırken gözaltına alındı. İran, Azerbaycan, Irak gibi ülkelerden gelen Ahmediler şimdi Türkiye’de ülkelerine geri gönderilme tehlikesi altında bekliyor. Pakistan’da 1999 yılında ortaya çıkan Ahmedi Cemaati ile karıştırılan bu yeni dini ve sınır kapısında yaşananları dinin sözcüsü Fayrouz Elkholi ve Edirne’de gözaltına alınan Haydar Kuybulu ile konuştuk.

Son üç yılda biri Covid biri de güvenlik gerekçesiyle iki kez Devrim Stadyumu’ndaki geleneksel mezuniyet töreni iptal edilen ODTÜ’de bu yıl ise hiçbir gerekçe sunulmadan mezuniyet törenlerinin fakülte binalarında diploma töreni şeklinde yapılacağı açıklandı. Öğrenciler karara tepkili.

Mark Zuckenberg’in Meta’sının Elon Musk’ın Twitter’ına karşı geliştirdiği ‘Threads’ isimli sosyal medya uygulaması ilk gününde 30 milyondan fazla kullanıcıya ulaştı. Türkiye’de siyasilerden Ali Babacan ve Kemal Kılıçdaroğlu Threads’ta hesap açtı. Fakat Threads; konum bilgisi, satın alınan ürünler ve internet geçmişi gibi pek çok veriye erişebildiği için henüz Avrupa Birliği ülkelerinde kullanıma açılmadı ve Zuckenberg’in kirli gizlilik sicili sebebiyle güvenlik tartışmalarını beraberinde getirdi. Twitter ise Meta’yı eski çalışanlarını bünyesine katarak Twitter’ın bir kopyasını yapmakla suçluyor.

Kocaeli’nin Dilovası ilçesinde Suriyeli bir kişinin sahipli bir köpeği zehirleyerek öldürdüğü iddia edildi. Mahallelilerin Suriyeli şahsa tepki göstermesinin ardından bir grup Suriyeli olay yerine geldi. Olay yerine gelen grubun ‘ev basmak için’ geldiği iddiası üzerine Dilovası’nda kalabalık bir grup sloganlar eşliğinde yürüyüşe geçti. Emniyet ve Valilik ev basma iddiasını yalanladı, köpeğin ölüm sebebi testin sonucunda anlaşılacak. Olaya karıştığı tespit edilen 10 yabancı sınır dışı edilmek üzere geri gönderim merkezine gönderildi. Taha Elgazi: “Suriyeliler korkudan evlerine çekildi, işçiler fabrikaya gitmiyor.”

Siyasi partilerin geleneksel bayramlaşma mesaisi bayramın 2'nci günü başlayacak. MHP'nin bayramlaşma programında ittifak ortağı HÜDA-PAR yok. En yoğun bayramlaşma mesaisi CHP'de. CHP, sadece HÜDA-PAR ile bayramlaşmayacak. AK Parti, CHP ve İYİ Parti ile bayramlaşacak ama DEVA, Gelecek ve Saadet’le yine bayramlaşmayacak. HDP ile ise sadece dört parti bayramlaşacak: CHP, Saadet, Gelecek ve DEVA.

Yunanistan’da Pazar günü (25 Haziran) yeniden yapılan seçimde Türkiye’de Batı Trakya olarak bilinen Rodop ve İskeçe illerinden 4 Türk milletvekili Meclis’e girdi. Milletvekillerinden ikisi radikal sol SYRIZA, ,ikisi sosyalist PASOK’tan. Seçim kampanyası sırasında iktidardaki sağ Yeni Demokrasi Partisi’nin Türk konsolosluğu tarafından desteklendiğini iddia ederek SYRIZA’yı sıkıştırdığı Rodop milletvekili Özgür Ferhat’a bir gazeteci “Lozan Antlaşması’na saygı duyup duymadığı”nı sordu. Ferhat, “Tabii ki saygı duyuyorum” cevabını verdi. Lozan Anlaşması’nde Batı Trakya’daki azınlıktan “Türk azınlık” değil, “Müslüman azınlık” olarak bahsediliyor. Yunanistan resmi olarak bu tanımı kullanıyor.

Bugünkü Merkez Bankası Para Politikası Kurulu toplantısına katılan yeni başkan Hafize Gaye Erkan dışındaki 4 üye, Erdoğan’ın faiz düşürme isteği doğrultusunda daha önceki kararlara imza atan isimlerden oluşuyor. Toplantıya katılan iki isim Şahap Kavcıoğlu döneminde, bir isim Murat Çetinkaya döneminde, bir isim de Murat Uysal döneminde Para Politikası Kurulu’na atanmıştı. Kerim Rota’ya göre “Bu tablo iletişim politikası açısından kötü bir başlangıç oldu.”

SES Partisi Genel Başkanı Ayhan Bilgen, “Yeni kabine Kürt meselesinde iktidarın yumuşama eğiliminde olduğunun bir göstergesi mi?” sorusunu yanıtladı: “İktidarın var olan ihtiyacı okuduğunu düşünüyorum. Ama muhalefetin de bu konuda popülist davranmaması lazım. Ben geçmiştekinin benzeri bir çözüm sürecinin tekrarlanacağını düşünmüyorum. Ama o dönemden ders çıkartıp, bu dönemin ihtiyaçlarını da dikkate alarak bir yeni yol ve yöntem gelişeceğini düşünüyorum. Bunda Suriye’deki gelişmeler önemli rol oynayacak. Önümüzdeki 3-4 ayda bunun netleşeceğini düşünüyorum.”

Eski Hazine ve Maliye Bakanı ve aynı zamanda Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın damadı olan Berat Albayrak’ın ağabeyi Serhat Albayrak tarafından yönetilen Turkuvaz Medya’da son aylarda yapılan haber ve paylaşımlarda Berat Albayrak’ın ismi ve fotoğraflarının geçmesi dikkat çekiyor.

TRT’nin yeni dijital platformu tabii’de ilk bölümü 7 Mayıs’ta yayınlanan ve AİHM kararına rağmen 7 yıldır hapiste tutulan Osman Kavala’yı devletin penceresinden anlatan Metamorfoz dizisinin ikinci bölümü 40 gün geçmesine rağmen yayınlanmadı. İki iddia var: Birinci iddia; Dizinin ilk bölümü, Kavala’ya destek veren muhalefete karşı 14 Mayıs seçim kampanyasında kullanılmak üzere aceleyle yetiştirildi. İkinci iddia: Dizinin birinci bölümünde ‘Komşusunun işgalinden ABD sayesinde kurtulan Körfez ülkesi’ bakanının Türkiye’ye özel jetiyle gelip Osman Kavala ile görüştüğü ve “kirli ortaklık” denen sahne diplomatik bir krize neden oldu. “Komşusunun işgalinden ABD sayesinde kurtulan Körfez ülkesi” tarifi ise Kuveyt’e uyuyor.

TRT’nin yeni dijital platformu "tabii"de yayınlanmaya başlayan ‘Metamorfoz’ isimli dizi, AİHM’in kararına rağmen 2017 yılından beri cezaevinde olan Osman Kavala’yı devletin penceresinden anlatıyor. Fragmanında Gezi olaylarına atıflar yapılan dizinin ilk bölümü yayınlandı. İlk bölümde babasının ölümü üzerine holdingin başına geçip “kapitalistleşen” solcu işadamı Teoman Bayramlı, bir Amerikan ajanına Türkiye Cumhuriyeti’ne ait çeşitli koordinat bilgilerini sızdırıyor, teknesinde kim olduğu belirtilmeyen ‘Komşusunun işgalinden Amerika sayesinde kurtulan’ bir Körfez ülkesi bakanıyla toplantı yapıyor. Klip yönetmeni Murat Onbul’un çektiği dizinin senaryosunu Diriliş Ertuğrul dizisinin de senaristi olan Mustafa Burak Doğu yazdı. Başrolde Kavala’ya benzetilen Can Nergis var.

5 Haziran’da Avrupa Parlamentosu'nda 2022 Türkiye Raporu görüşülmeye başlandı. Türkiye raportörü İspanyol parlamenter Nacho Sanchez Amor, “Şu anda işlevsel olmayan bir üyelik sürecinin yerine, ne tür bir format kullanabileceğimizi görmek için bir sürecin başlatılmasını istiyoruz” dedi. Raporu değerlendiren Türkiye’nin eski AB Daimi Temsilcisi, Serbestiyet yazarı Selim Kuneralp: “Öyle görüyorum ki en azından parlamento içinde tam üyelik yürümüyor, gümrük birliği yürümüyor, başka bir şey arayalım düşüncesi ve arayışı başladı.”

Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimişek’in TCMB Başkanlığı için görüştüğü ve atanmasına kesin gözüyle bakılan Hafize Gaye Erkan gerçekten de çok başarılı bir CV’ye sahip iyi bir bankacı mı, yoksa ABD’de geçtiğimiz aylarda batan First Republic Bank’ın iflasının sorumlusu mu? Türkiye’nin ekonomik açıdan çok zor bir süreçten geçtiği dönemde Hafize Gaye Erkan, TCMB Başkanlığı için doğru bir tercih mi? Serbestiyet’e konuşan uzmanlara göre Erkan’ı ABD’deki bankanın batışından dolayı suçlamak adil değil. Türkiye’de ekonomi yönetiminde çok az sayıda kadın olması açısından, TCMB Başkanı’nın bir kadın olması da oldukça pozitif. Fakat Erkan’ın Merkez Bankacılık tecrübesi olmaması, ‘Bu makama Merkez Bankacılığı tecrübesi olan birisi atansaydı daha mı iyi olurdu?’ sorusunu akıllara getiriyor.

Serbestiyet yazarları Erdoğan’ın balkon konuşmasını değerlendiriyor. Ali Bayramoğlu: “Yaptığı konuşmadan hareketle rasyonaliteye dönüşün tek açık kapısı ekonomi; ama o da kesin değil.” Vahap Coşkun: “Anlaşılan Erdoğan, on ay sonra yapılacak olan seçimleri de düşünerek, kutuplaştırmanın dozunu düşürmeyecek.” Hilal Köylü: “Erdoğan da, destekçileri de bildiğini okudu.” Gülçin Avşar: “Erdoğan, kısa dönemde kâr etmenin yolunu bulmuş gibi gözüküyor.” Selim Kuneralp: “Balkon konuşmasında Batıya yanaşmak, AB ile ilişkileri normalleştirmek gibi bir işarete rastlamak mümkün değil.” Yıldıray Oğur: “Erdoğan, balkondan ilk Mart 2024 yerel seçim konuşmasını yaptı, on ay Türkiye’yi kazandıran gerilimin içinde tutacak.”

Kuzguncuk sakinlerine göre olay yeni değil, 10 gün önce yaşandı. Asude’nin sahibi Murat A. alkollü olduğu olay gecesi mekanda ayakta duran çarşaflı kadınlardan birini mahallelerin uzun süredir şikayetçi olduğu çarşaflı dilenci sanmıştı. Tartışma çıktı, daha sonra yanlış anlaşılma fark edildi, mekan sahibi müşterilerinden özür diledi ve olay kapandı. Ama bu sırada bir kişi cep telefonuyla tartışmayı çekti. Kuzguncuklulara göre olayı günler sonra gündem yapıp siyaset malzemesi yapan Üsküdar Belediye Başkanı Hilmi Türkmen oldu. Asude Çay Evi’nin belediye tarafından tüm izinleri iptal edildi, hatta çay ocağının taburelerini önüne koyduğu Kuzguncuk’un en meşhur mekanlarından Ekmek Teknesi de geçici olarak kapatıldı. Fakat Asude Çay Evi’nin tam karşısındaki kebapçının güvenlik kameralarındaki tam görüntüler ve olaydaki çarşaflı kadınların şikayetçi olmaması sayesinde Murat A. serbest bırakıldı. Videodaki kadınlardan Ayşe P. D. , “bu üsluptan yana değiliz” dedi: “Bizi videoya çektiklerini son anda fark ettim. Çekmemelerini istedim. Başörtüsü probleminin içine doğmuş biri olarak yaşanan derin üzüntü duydum fakat tam da seçim arefesinde olayın politik bir malzemeye dönüşmemesi adına şikayette bulunmak istemedik. Sosyal medyaya düşünce tahmin ettiğimiz gibi oldu. Bu üsluptan yana değiliz.”

Siyaset bilimci Prof. Dr. Mesut Yeğen, Sinan Oğan’ın Erdoğan’a, Ümit Özdağ’ın Kılıçdaroğlu’na açıkladığı desteği Serbestiyet’e değerlendirdi: “Erdoğan’ın 2015’ten beri takip ettiği hat, Erdoğan’dan uzaklaşmak isteyen Kürtleri çoktan uzaklaştırmıştı zaten. Oğan’la ittifak Erdoğan’ın Kürtlerden aldığı desteği çok da azaltmayacaktır diye düşünüyorum”, “Özdağ faktörü Kürt seçmenin zaten Türkiye ortalamasından düşük olan seçime katılım oranını biraz daha düşürebilir. Bu da Kılıçdaroğlu’nun zaten düşük olan seçilme ihtimalini iyice azaltabilir”, “28 Mayıs HDP’nin aldığı kararın makul olduğunu düşünüyorum. Makul olmayan HDP’nin kendisini bu kadar dar bir alana sıkıştırmasıydı.”

Kılıçdaroğlu’nun Rusya’ya “seçimlere müdahale etme’ uyarısının ne anlama geldiğini emekli büyükelçiler Yalım Eralp ve Selim Kuneralp Serbestiyet’e değerlendirdi: Selim Kuneralp: “Sayın Kılıçdaroğlu’nun dünkü Rusya çıkışı kanaatimce iç politika saikleriyle yapıldı”, Yalım Eralp: “Sayın Kılıçdaroğlu bu konuda açıklama yaparak doğru yaptı.”

2013’te başlayan dershane tartışmalarında iktidarı desteklemek için bir araya gelen STK’ların kurduğu Milli İrade Platformu, her seçimden önce olduğu gibi bu seçimden önce de Cumhur İttifakı’na ve Erdoğan’a destek açıklaması yaptı. İlim Yayma Cemiyeti, Milli Türk Talebe Birliği, Beşir Derneği, İhlas Vakfı gibi STK’ların biraraya gelerek oluşturduğu platformdan yayınlanan bildiride, önceki bildirilerden farklı olarak imzacı STK’ların isimleri ve logoları yer almadı. İddiaya göre bildiri, platforma üye STK’lara sorulmadan ve onayları alınmadan yayınlandı.

7 Mayıs’ta İmamoğlu’nun Erzurum mitingine taşla saldıran grupta olduğu ortaya çıkan uzman çavuş Muhammet Akif Keleş, mahkemedeki ifadesinde bunu anlık bir tepkiyle yaptığını ve pişman olduğunu söyledi. Milli Savunma Bakanlığı’nın jet hızıyla sözleşmesini feshettiği uzman çavuş hakkında ise geride, “Daha önce ‘FETÖ’den soruşturma geçiren Muhammet Akif Keleş, nasıl oldu da ordunun en önemli birimlerinden istihbaratta görevlendirildi” gibi bazı sorular kaldı…

“Şiddet olaylarıyla birlikte en büyük tehlike bu tür gerginliklerin muhalefetin söylemini, dilini bozması ihtimalidir. Yani o güler yüzün ve geleceğe yönelik 'her şey çok güzel olacak' vurgusunun yerini bir iddialaşma, polemik, çatışma, bir meydan okumanın almasıdır. Bu önemli bir risktir. Şu ana kadar olmamakla birlikte daha önümüzde dört gün var.”

“Bu iktidar nasıl iktidara geldiyse öyle gider, gidecektir. Bu konuda benim bir endişem yok. Seçimleri kaybettikleri takdirde bir fiziki direnç, iktidar gücüne dayanan bir direnç göstereceklerini sanmıyorum. Buna ihtimal vermiyorum. Aslında ben bunun bir tehditten çok bir panik, bir endişe hali olarak açıklanması gerektiğini düşünüyorum. Türkiye'de uzun bir siyasi itiraz dönemi yaşandı. Bu siyasi itiraz sandıkta kendisini ifade etmek üzere. Umarım kuvvetli bir şekilde eder. Umarım birkaç puanın üstünde bir farkla muhalefet kazanır. Böylece bu son tartışmalar da kadük olur.”

“Kimlik bir veridir. Hepimiz bir kimlik içinde doğuyoruz ama kimlik bir ana yönlendirici, insan tabiatını belirleyici bir unsur değildir. Bir kimlikten olup sahtekâr da olabilirsiniz dürüst de… Kılıçdaroğlu'nun verdiği mesajın en güçlü taraflarından bir tanesi, kimlik özelliklerinin kişilik özellikleriyle karşılaştırıldığında geri planda tutulması. Bireysel nitelikleri, bireysel erdemleri; adaletli olmak, vicdanlı olmak, sağduyulu olmak gibi pek çok hususları ise öne çıkarıyor.”

Bestesi Fazıl Say’a, sözleri şair Ayten Mutlu’ya ait “100. Yıl Marşı”nı neredeyse hiçbir kesim beğenmedi. Marşı sanatsal açıdan eleştirenler de oldu, içinde ‘Türk’ ve ‘Cumhuriyet’ geçmediği ‘milli’ bulmayanlar da. Fazıl Say ise eleştirilere sosyal medyadan cevap verdi: “Kimseye bu marşı sevin demedik, söyleyin demedik, hatta dinleyin bile demedik, ne haddime?”

Siyasi partiler arasında gelenekselleşen bayram ziyaretleri bu yıl bayramın ikinci günü olan 22 Nisan'da (bugün) gerçekleşiyor. Hangi partinin hangisiyle bayramlaştığını, Serbestiyet okurları için derleyip grafik haline getirdik. Rekor, 17 partiyle bayramlaşacak olan CHP'de. AK Parti 10, MHP ise 5 parti ile bayramlaşacak. MHP'nin bayramlaşacağı partiler arasında Cumhur İttifakı'nın ortaklarından HÜDA PAR yer almıyor.

“Hasan Fehmi ve Serbesti Gazetesi” kitabının yazarı Serpil Çalışlar Ekici: “Bence katlindeki amaç sevilen, saygı duyulan bir gazeteciyi katlederek, toplumu ayaklandırıp, askerin duruma el koymasını sağlamak. Ortalık karışsın, askeri çağıralım mantığı. Nihayetinde 31 Mart olayları meydana geliyor. Bu yolda bir taş döşemiş oldular. Sadece Hasan Fehmi ya da Serbesti’yi susturmak değildi yani amaç.”

14 Mayıs’taki milletvekili seçimleri için birçok gazeteci farklı partilerden aday adaylığı başvurusunda bulundu ama aday adayları ile listelerdeki gerçek adaylar arasındaki fark çok büyük oldu.

İBB’nin imara aykırı olduğu için yıkım kararı verdiği Salacak Sahili’ndeki kaçak kafelerin yıkımı mahkeme kararına rağmen kaymakamlığın görevlendirdiği polislerce engelleniyor. Mekanların önünde polisler nöbet tutuyor.

28. dönem TBMM milletvekili seçimlerine İstanbul Ermenilerinden AK Parti MKYK üyesi cerrah Sevan Sıvacıoğlu ve TİP üyesi yazar Masis Kürkçügil İstanbul 2. Bölgeden, İstanbul Rumlarından TİP üyesi yazar ve yayıncı Foti Benlisoy İstanbul 1. Bölgeden aday gösterildi.

Muhafazakâr-dindar camianın belleğinde -Kılıçdaroğlu ne yaparsa yapsın- CHP’nin yeri pek hoş değil. Bunu yıkmanın en etkili yolu, Kılıçdaroğlu’nun en iyi yaptığı şey: Temas etmek. Daha çok temas etmek ve daha çok etkileşim kurmak. Bu sebeple Gelecek Partisi gibi, Saadet Partisi gibi muhafazakâr-dindar kimliği temsil eden partilerin düzenledikleri / düzenleyecekleri iftar gibi organizasyonlarda Kemal Kılıçdaroğlu’nun vatandaşlarla temas kurması her şeyden önce sembolik olarak çok önemli.

Davutoğlu’nun ev sahipliğindeki İstanbul’daki Gelecek Partisi iftarına; Kılıçdaroğlu, Karamollaoğlu, Uysal ve İmamoğlu eşleriyle birlikte katıldı.