Mustafa Ali Aykol

SES Partisi Genel Başkanı Ayhan Bilgen, “Yeni kabine Kürt meselesinde iktidarın yumuşama eğiliminde olduğunun bir göstergesi mi?” sorusunu yanıtladı: “İktidarın var olan ihtiyacı okuduğunu düşünüyorum. Ama muhalefetin de bu konuda popülist davranmaması lazım. Ben geçmiştekinin benzeri bir çözüm sürecinin tekrarlanacağını düşünmüyorum. Ama o dönemden ders çıkartıp, bu dönemin ihtiyaçlarını da dikkate alarak bir yeni yol ve yöntem gelişeceğini düşünüyorum. Bunda Suriye’deki gelişmeler önemli rol oynayacak. Önümüzdeki 3-4 ayda bunun netleşeceğini düşünüyorum.”

Eski Hazine ve Maliye Bakanı ve aynı zamanda Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın damadı olan Berat Albayrak’ın ağabeyi Serhat Albayrak tarafından yönetilen Turkuvaz Medya’da son aylarda yapılan haber ve paylaşımlarda Berat Albayrak’ın ismi ve fotoğraflarının geçmesi dikkat çekiyor.

TRT’nin yeni dijital platformu tabii’de ilk bölümü 7 Mayıs’ta yayınlanan ve AİHM kararına rağmen 7 yıldır hapiste tutulan Osman Kavala’yı devletin penceresinden anlatan Metamorfoz dizisinin ikinci bölümü 40 gün geçmesine rağmen yayınlanmadı. İki iddia var: Birinci iddia; Dizinin ilk bölümü, Kavala’ya destek veren muhalefete karşı 14 Mayıs seçim kampanyasında kullanılmak üzere aceleyle yetiştirildi. İkinci iddia: Dizinin birinci bölümünde ‘Komşusunun işgalinden ABD sayesinde kurtulan Körfez ülkesi’ bakanının Türkiye’ye özel jetiyle gelip Osman Kavala ile görüştüğü ve “kirli ortaklık” denen sahne diplomatik bir krize neden oldu. “Komşusunun işgalinden ABD sayesinde kurtulan Körfez ülkesi” tarifi ise Kuveyt’e uyuyor.

TRT’nin yeni dijital platformu "tabii"de yayınlanmaya başlayan ‘Metamorfoz’ isimli dizi, AİHM’in kararına rağmen 2017 yılından beri cezaevinde olan Osman Kavala’yı devletin penceresinden anlatıyor. Fragmanında Gezi olaylarına atıflar yapılan dizinin ilk bölümü yayınlandı. İlk bölümde babasının ölümü üzerine holdingin başına geçip “kapitalistleşen” solcu işadamı Teoman Bayramlı, bir Amerikan ajanına Türkiye Cumhuriyeti’ne ait çeşitli koordinat bilgilerini sızdırıyor, teknesinde kim olduğu belirtilmeyen ‘Komşusunun işgalinden Amerika sayesinde kurtulan’ bir Körfez ülkesi bakanıyla toplantı yapıyor. Klip yönetmeni Murat Onbul’un çektiği dizinin senaryosunu Diriliş Ertuğrul dizisinin de senaristi olan Mustafa Burak Doğu yazdı. Başrolde Kavala’ya benzetilen Can Nergis var.

5 Haziran’da Avrupa Parlamentosu'nda 2022 Türkiye Raporu görüşülmeye başlandı. Türkiye raportörü İspanyol parlamenter Nacho Sanchez Amor, “Şu anda işlevsel olmayan bir üyelik sürecinin yerine, ne tür bir format kullanabileceğimizi görmek için bir sürecin başlatılmasını istiyoruz” dedi. Raporu değerlendiren Türkiye’nin eski AB Daimi Temsilcisi, Serbestiyet yazarı Selim Kuneralp: “Öyle görüyorum ki en azından parlamento içinde tam üyelik yürümüyor, gümrük birliği yürümüyor, başka bir şey arayalım düşüncesi ve arayışı başladı.”

Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimişek’in TCMB Başkanlığı için görüştüğü ve atanmasına kesin gözüyle bakılan Hafize Gaye Erkan gerçekten de çok başarılı bir CV’ye sahip iyi bir bankacı mı, yoksa ABD’de geçtiğimiz aylarda batan First Republic Bank’ın iflasının sorumlusu mu? Türkiye’nin ekonomik açıdan çok zor bir süreçten geçtiği dönemde Hafize Gaye Erkan, TCMB Başkanlığı için doğru bir tercih mi? Serbestiyet’e konuşan uzmanlara göre Erkan’ı ABD’deki bankanın batışından dolayı suçlamak adil değil. Türkiye’de ekonomi yönetiminde çok az sayıda kadın olması açısından, TCMB Başkanı’nın bir kadın olması da oldukça pozitif. Fakat Erkan’ın Merkez Bankacılık tecrübesi olmaması, ‘Bu makama Merkez Bankacılığı tecrübesi olan birisi atansaydı daha mı iyi olurdu?’ sorusunu akıllara getiriyor.

Serbestiyet yazarları Erdoğan’ın balkon konuşmasını değerlendiriyor. Ali Bayramoğlu: “Yaptığı konuşmadan hareketle rasyonaliteye dönüşün tek açık kapısı ekonomi; ama o da kesin değil.” Vahap Coşkun: “Anlaşılan Erdoğan, on ay sonra yapılacak olan seçimleri de düşünerek, kutuplaştırmanın dozunu düşürmeyecek.” Hilal Köylü: “Erdoğan da, destekçileri de bildiğini okudu.” Gülçin Avşar: “Erdoğan, kısa dönemde kâr etmenin yolunu bulmuş gibi gözüküyor.” Selim Kuneralp: “Balkon konuşmasında Batıya yanaşmak, AB ile ilişkileri normalleştirmek gibi bir işarete rastlamak mümkün değil.” Yıldıray Oğur: “Erdoğan, balkondan ilk Mart 2024 yerel seçim konuşmasını yaptı, on ay Türkiye’yi kazandıran gerilimin içinde tutacak.”

Kuzguncuk sakinlerine göre olay yeni değil, 10 gün önce yaşandı. Asude’nin sahibi Murat A. alkollü olduğu olay gecesi mekanda ayakta duran çarşaflı kadınlardan birini mahallelerin uzun süredir şikayetçi olduğu çarşaflı dilenci sanmıştı. Tartışma çıktı, daha sonra yanlış anlaşılma fark edildi, mekan sahibi müşterilerinden özür diledi ve olay kapandı. Ama bu sırada bir kişi cep telefonuyla tartışmayı çekti. Kuzguncuklulara göre olayı günler sonra gündem yapıp siyaset malzemesi yapan Üsküdar Belediye Başkanı Hilmi Türkmen oldu. Asude Çay Evi’nin belediye tarafından tüm izinleri iptal edildi, hatta çay ocağının taburelerini önüne koyduğu Kuzguncuk’un en meşhur mekanlarından Ekmek Teknesi de geçici olarak kapatıldı. Fakat Asude Çay Evi’nin tam karşısındaki kebapçının güvenlik kameralarındaki tam görüntüler ve olaydaki çarşaflı kadınların şikayetçi olmaması sayesinde Murat A. serbest bırakıldı. Videodaki kadınlardan Ayşe P. D. , “bu üsluptan yana değiliz” dedi: “Bizi videoya çektiklerini son anda fark ettim. Çekmemelerini istedim. Başörtüsü probleminin içine doğmuş biri olarak yaşanan derin üzüntü duydum fakat tam da seçim arefesinde olayın politik bir malzemeye dönüşmemesi adına şikayette bulunmak istemedik. Sosyal medyaya düşünce tahmin ettiğimiz gibi oldu. Bu üsluptan yana değiliz.”

Siyaset bilimci Prof. Dr. Mesut Yeğen, Sinan Oğan’ın Erdoğan’a, Ümit Özdağ’ın Kılıçdaroğlu’na açıkladığı desteği Serbestiyet’e değerlendirdi: “Erdoğan’ın 2015’ten beri takip ettiği hat, Erdoğan’dan uzaklaşmak isteyen Kürtleri çoktan uzaklaştırmıştı zaten. Oğan’la ittifak Erdoğan’ın Kürtlerden aldığı desteği çok da azaltmayacaktır diye düşünüyorum”, “Özdağ faktörü Kürt seçmenin zaten Türkiye ortalamasından düşük olan seçime katılım oranını biraz daha düşürebilir. Bu da Kılıçdaroğlu’nun zaten düşük olan seçilme ihtimalini iyice azaltabilir”, “28 Mayıs HDP’nin aldığı kararın makul olduğunu düşünüyorum. Makul olmayan HDP’nin kendisini bu kadar dar bir alana sıkıştırmasıydı.”

Kılıçdaroğlu’nun Rusya’ya “seçimlere müdahale etme’ uyarısının ne anlama geldiğini emekli büyükelçiler Yalım Eralp ve Selim Kuneralp Serbestiyet’e değerlendirdi: Selim Kuneralp: “Sayın Kılıçdaroğlu’nun dünkü Rusya çıkışı kanaatimce iç politika saikleriyle yapıldı”, Yalım Eralp: “Sayın Kılıçdaroğlu bu konuda açıklama yaparak doğru yaptı.”

2013’te başlayan dershane tartışmalarında iktidarı desteklemek için bir araya gelen STK’ların kurduğu Milli İrade Platformu, her seçimden önce olduğu gibi bu seçimden önce de Cumhur İttifakı’na ve Erdoğan’a destek açıklaması yaptı. İlim Yayma Cemiyeti, Milli Türk Talebe Birliği, Beşir Derneği, İhlas Vakfı gibi STK’ların biraraya gelerek oluşturduğu platformdan yayınlanan bildiride, önceki bildirilerden farklı olarak imzacı STK’ların isimleri ve logoları yer almadı. İddiaya göre bildiri, platforma üye STK’lara sorulmadan ve onayları alınmadan yayınlandı.

7 Mayıs’ta İmamoğlu’nun Erzurum mitingine taşla saldıran grupta olduğu ortaya çıkan uzman çavuş Muhammet Akif Keleş, mahkemedeki ifadesinde bunu anlık bir tepkiyle yaptığını ve pişman olduğunu söyledi. Milli Savunma Bakanlığı’nın jet hızıyla sözleşmesini feshettiği uzman çavuş hakkında ise geride, “Daha önce ‘FETÖ’den soruşturma geçiren Muhammet Akif Keleş, nasıl oldu da ordunun en önemli birimlerinden istihbaratta görevlendirildi” gibi bazı sorular kaldı…

“Şiddet olaylarıyla birlikte en büyük tehlike bu tür gerginliklerin muhalefetin söylemini, dilini bozması ihtimalidir. Yani o güler yüzün ve geleceğe yönelik 'her şey çok güzel olacak' vurgusunun yerini bir iddialaşma, polemik, çatışma, bir meydan okumanın almasıdır. Bu önemli bir risktir. Şu ana kadar olmamakla birlikte daha önümüzde dört gün var.”

“Bu iktidar nasıl iktidara geldiyse öyle gider, gidecektir. Bu konuda benim bir endişem yok. Seçimleri kaybettikleri takdirde bir fiziki direnç, iktidar gücüne dayanan bir direnç göstereceklerini sanmıyorum. Buna ihtimal vermiyorum. Aslında ben bunun bir tehditten çok bir panik, bir endişe hali olarak açıklanması gerektiğini düşünüyorum. Türkiye'de uzun bir siyasi itiraz dönemi yaşandı. Bu siyasi itiraz sandıkta kendisini ifade etmek üzere. Umarım kuvvetli bir şekilde eder. Umarım birkaç puanın üstünde bir farkla muhalefet kazanır. Böylece bu son tartışmalar da kadük olur.”

“Kimlik bir veridir. Hepimiz bir kimlik içinde doğuyoruz ama kimlik bir ana yönlendirici, insan tabiatını belirleyici bir unsur değildir. Bir kimlikten olup sahtekâr da olabilirsiniz dürüst de… Kılıçdaroğlu'nun verdiği mesajın en güçlü taraflarından bir tanesi, kimlik özelliklerinin kişilik özellikleriyle karşılaştırıldığında geri planda tutulması. Bireysel nitelikleri, bireysel erdemleri; adaletli olmak, vicdanlı olmak, sağduyulu olmak gibi pek çok hususları ise öne çıkarıyor.”

Bestesi Fazıl Say’a, sözleri şair Ayten Mutlu’ya ait “100. Yıl Marşı”nı neredeyse hiçbir kesim beğenmedi. Marşı sanatsal açıdan eleştirenler de oldu, içinde ‘Türk’ ve ‘Cumhuriyet’ geçmediği ‘milli’ bulmayanlar da. Fazıl Say ise eleştirilere sosyal medyadan cevap verdi: “Kimseye bu marşı sevin demedik, söyleyin demedik, hatta dinleyin bile demedik, ne haddime?”

Siyasi partiler arasında gelenekselleşen bayram ziyaretleri bu yıl bayramın ikinci günü olan 22 Nisan'da (bugün) gerçekleşiyor. Hangi partinin hangisiyle bayramlaştığını, Serbestiyet okurları için derleyip grafik haline getirdik. Rekor, 17 partiyle bayramlaşacak olan CHP'de. AK Parti 10, MHP ise 5 parti ile bayramlaşacak. MHP'nin bayramlaşacağı partiler arasında Cumhur İttifakı'nın ortaklarından HÜDA PAR yer almıyor.

“Hasan Fehmi ve Serbesti Gazetesi” kitabının yazarı Serpil Çalışlar Ekici: “Bence katlindeki amaç sevilen, saygı duyulan bir gazeteciyi katlederek, toplumu ayaklandırıp, askerin duruma el koymasını sağlamak. Ortalık karışsın, askeri çağıralım mantığı. Nihayetinde 31 Mart olayları meydana geliyor. Bu yolda bir taş döşemiş oldular. Sadece Hasan Fehmi ya da Serbesti’yi susturmak değildi yani amaç.”

14 Mayıs’taki milletvekili seçimleri için birçok gazeteci farklı partilerden aday adaylığı başvurusunda bulundu ama aday adayları ile listelerdeki gerçek adaylar arasındaki fark çok büyük oldu.

İBB’nin imara aykırı olduğu için yıkım kararı verdiği Salacak Sahili’ndeki kaçak kafelerin yıkımı mahkeme kararına rağmen kaymakamlığın görevlendirdiği polislerce engelleniyor. Mekanların önünde polisler nöbet tutuyor.

28. dönem TBMM milletvekili seçimlerine İstanbul Ermenilerinden AK Parti MKYK üyesi cerrah Sevan Sıvacıoğlu ve TİP üyesi yazar Masis Kürkçügil İstanbul 2. Bölgeden, İstanbul Rumlarından TİP üyesi yazar ve yayıncı Foti Benlisoy İstanbul 1. Bölgeden aday gösterildi.

Muhafazakâr-dindar camianın belleğinde -Kılıçdaroğlu ne yaparsa yapsın- CHP’nin yeri pek hoş değil. Bunu yıkmanın en etkili yolu, Kılıçdaroğlu’nun en iyi yaptığı şey: Temas etmek. Daha çok temas etmek ve daha çok etkileşim kurmak. Bu sebeple Gelecek Partisi gibi, Saadet Partisi gibi muhafazakâr-dindar kimliği temsil eden partilerin düzenledikleri / düzenleyecekleri iftar gibi organizasyonlarda Kemal Kılıçdaroğlu’nun vatandaşlarla temas kurması her şeyden önce sembolik olarak çok önemli.

Davutoğlu’nun ev sahipliğindeki İstanbul’daki Gelecek Partisi iftarına; Kılıçdaroğlu, Karamollaoğlu, Uysal ve İmamoğlu eşleriyle birlikte katıldı.

Doç. Dr. Pelin Pınar Giritlioğlu: “İstanbul seyreltilmeli. İş imkânı, yaşam alanı imkânı, daha ucuz yaşam maliyeti imkânı kendisine sunulduğunda bunu kabul edecek çok insan vardır bugün İstanbul'da. İstanbul yegâne ekonomik cazibe merkezi olmaktan çıkartılmalı. Sanayi seyreltmeye ihtiyaç var ama bir gruplandırma yapmak gerekiyor. Yani hangileri, hangi tür üretimler buradan kayabilir, bu planlanmalı.”

2021’de HDP’den istifa edip Türkiye’nin Sesi Partisi’ni kuran Ayhan Bilgen, kendisinin ve partisinden birkaç ismin 14 Mayıs’taki seçimlerde AK Parti listelerinden milletvekili adayı gösterileceği iddiaları hakkında Serbestiyet’e konuştu: “Sanırım bir yoklama yapılıyor. Bu bir teklif getirme hazırlığı da olabilir. Böyle bir hazırlık olabilir, bundan vazgeçilebilir de. Çünkü Türkiye siyaseti son derece hızlı değişiyor (…) Sadece kişisel, milletvekilliği üzerinden bir arayışımız yok. Türkiye’nin sorunlarına çözüm üretebileceğimiz imkanlar varsa politik olarak konuşmayı, tartışmayı herkesle yapacağımızı zaten söylemiştik.”

Yeğen: “Akşener’in açıklamaları seçim sonrasında HDP, Kürtler ve Kürt meselesi konusunda bugünkünden farklı şeyler telaffuz edebileceğini gösteriyor. Akşener’in kimi söyledikleri HDP’liler ya da muhalifler tarafından beğenilmedi farkındayım ama konuşanın eski bir MHP’li ve İYİ Parti’nin lideri olduğunu unutmamak lazım…” Coşkun: “Kılıçdaroğlu’nun, hele de bir cumhurbaşkanı adayı olarak, HDP ile görüşmesine Akşener’in ‘Hayır’ demesi düşünülemez. Akşener ‘HDP masaya gelemez’ diyor. Ama zaten ne HDP’nin böyle bir talebi var ne de Masa’nın böyle bir tercihi.”

İYİ Parti lideri Meral Akşener’in Altılı Masa’dan ayrılmasının ardından ‘iki büyükşehir belediye başkanının cumhurbaşkanı yardımcılığı’ formülünü öneren Gelecek Partisi Genel Başkan Yardımcısı Feramuz Üstün Serbestiyet’e konuştu: “Bir sürü insan dünden beri teşekkür ediyor bana. Demek ki milletimiz bu masaya sandığımızdan da fazla önem ve değer veriyormuş. Dünden beri her kesimden, AK Parti tabanından dahi teşekkür için arıyorlar, yazıyorlar. Bu da masanın bir millet masası olduğunu bir kez daha gösteriyor hakikaten.”

Hafta sonu oynanan Süper Lig erteleme maçlarında ‘Hükümet istifa’ sloganı atılması tartışmalara sebep oldu. Gençlik ve Spor Bakanı Muharrem Kasapoğlu ve MHP lideri Devlet Bahçeli yaptıkları sert açıklamalarla bu tezahüratı kınadı, Bahçeli maçların seyircisiz oynanmasını dahi önerdi. Ardından, birçok Süper Lig ekibinin sosyal medya hesabından ‘devlete ve millete bağlılık’ açıklaması yapıldı. ‘Yeşil sahalarda siyaset yapmayın’ mesajlı açıklamaları yapan takımların yönetim kurulları ise çoğunlukla AK Partili ve MHP’li siyasetçilerden oluşuyor…

Selahattin Demirtaş’ın Twitter’dan yaptığı "Yürü Emek ve Özgürlük İttifakı! Yürü Sosyalist Güç Birliği! Yürü Millet İttifakı! Yürü Bay Kemal! Yan yana yürüyün. Birleştirin, barıştırın ve yeniden inşa edelim, yıkılan bu ülkeyi. Başka çaremiz yok, başaracağız" açıklamasını akademisyenler Mesut Yeğen ve Vahap Coşkun’a sorduk. Yeğen: “Deprem sonrası muhalefetin birleşme imkânına dikkat çekti”, Coşkun: “Kılıçdaroğlu’nun elini güçlendirdi, HDP’nin elini zayıflattı.”

“Kılıçdaroğlu afet karşısında başından itibaren çok sert bir şekilde meselenin yıkım tarafına, suç tarafına yüklenmeye karar verdi. Bunun yanlış olmadığını düşünüyorum ama yeterli değil. Bu stratejinin, özellikle AK Parti'nin geliştirmeye çalıştığı stratejiyi ve toplumun yakında geleceği duyguyu da dikkate alarak diriliş, yeniden kurma, yeniden yapabilme, bunu yapabilecek güçte olduğunu ortaya koyma, bu anlamda devleti güçlü kılma iddiasını dile getirme gibi söylemsel bazı hamlelere ihtiyacı var.”