GÜNÜN YAZILARI

Kendinizin de terör örgütü olarak gördüğünüz bir örgütü ‘değişiyor ve değişecek’ diye Batı dünyasına anlatmaya çalıştığınızda, Batı dünyasının da aynı şekilde ve daha da ötesi terör örgütü olarak görmedikleri "SDG de değişebilir ve değişecek" diyecekleri açıktır. Türkiye, geçmiş korkularla ya da Suriye’de olup bitenleri bir fetih duygusu ile okuyarak değil, gerçekçi ve herkesin kazanacağı bir duruş ile ancak sorunların üstünden gelebilir ve öngörülmez durumların oluşmaması için Türkiye’nin yeni duruma uygun yeni politika üretmesi gerekiyor.

Esad’ın devreden çıkmasıyla Ortadoğu’daki denklemin nasıl bir şekil alacağını kestirmenin çok zor olduğu da konuşuldu. Düne kadar, 60 yıla yakın bir zamandır Şam’a, Şii-Nusayri bir aile egemendi. Şimdi bu aile, yakın çevresi ve en önemlisi de merkezi idarenin her yanına yayılmış Nusayri’ler, Şam’da etkisizleştirildi. Onların yerine gelen yeni güç ise Sünniler. Üstelik dini kimlikleri ön planda tutan grupların koalisyonu. Önümüzdeki günlerde bu alanda ağır saldırganlıklara tanık olma ihtimalimiz fazla. Dünyayı bu konuda uyarmak gerekiyor.

İkinci Yeni Dünya Düzeni’nin kurulacağı önümüzdeki en az 10 yıllık dönemi belirleyecek olan dinamikler; küreselleşmeyle oluşan entegrasyonların gevşemesi, küresel değer zincirlerinin dağılması, içe kapanma, “yerlilik ve millilik” adına her ülkenin ticarette korumacılığa yönelmesi ve yatırımların/üretimin kendi topraklarında gerçekleşmesi için zorlayıcı önlemlere başvurması, düşmanca rekabet olacak. Ama tabii filozof Heraklitos’un dediği gibi; aynı nehirde iki kez yıkanamazsınız. Dolayısıyla küreselleşmenin tamamen ortadan kalkacağı Mad Max filmi gibi distopik bir dünyaya zıplamayacağız. Daha çok küreselleşmenin parçalı bir sürümünü deneyimleyeceğiz.

Laiklik çeşitliliği ve özgürlüğü korumalı, baskı için bir bahane olmamalıdır. Aksi halde Stalin, Mao, Enver Hoca tüm “laik tiranları” savunmak zorunda kalırız. Esad'ın Suriye'si laiklik maskesi altında, devletin tarafsızlığı, kanun önünde eşitlik, kurumların ayrılığı gibi laikliğin temel ilkelerini açıkça ihlal etti. Rejim, laik bir devleti teşvik etmek yerine, dini ve mezhepçiliği siyasi hayatta kalma araçları olarak kullandı ve savunduğunu iddia ettiği laiklik ideallerinin çekinmeden altını oydu.

Suriye çok katmanlı bir yer. Birbirleriyle dost olan, ertesi gün düşman olabilen aşiretler, geleneksel yapılar, farklı İslami örgütler ve birden fazla uluslararası gücün çıkarlarının çatıştığı bir ülke. İsrail, her şeye rağmen, Rusya, İran ve Çin’in bu ülkede bazı çıkarları olduğu ve Akdeniz’e çıkma arayışlarının bulunduğu biliniyor. Türkiye ise bütün bu dinamikler göz önünde bulundurulduğunda, Suriye’de bir dizi çatışmanın ortasında.