MHP niçin ayrı liste ile seçime girmeye karar vererek Meclis’te muhtemel Cumhur İttifakı çoğunluğunu engelledi? Sorunun cevabı için MHP’nin ‘görünür siyasetin ötesindeki’ bağlantılarını hatırlamak gerekebilir. Bu bağlantılar cumhurbaşkanlığı sisteminin kotarılmasına, yeni bir anayasa teklifinin sunulmasına zemin oluşturmuştu. Acaba bu karar da ‘görünür siyasetin ötesindeki’ iktidar ortaklarının telkini ile mi oldu? Neden olacağı radikal farklılık, günlük siyaseti aşan bir mülahazanın etkili olabileceğine işaret ediyor.
CHP’de kadınlar lehine değişim göze çarpıyor. 580 adayın, 153’ü kadın. Bu, yüzde 26.3 demek oluyor. CHP’nin kadın milletvekili sayısı ikiye katlanacak gibi. Bu listenin içinde DEVA, Gelecek, Saadet Partisi, Demokrat Parti’nin milletvekili adayları da bulunuyor. 6’lı masanın kadın aday oranı, yüzde 25 civarında. 385 İYİ Parti adayının, 145’i kadın. Yüzde 37.6’lık bir oran.
Normal şartlarda, seçime bu kadar az bir süre kala heyelan halinde yer değiştirmeler olmaz. Bugünlerde yapılıp edilenler, olsa olsa, sandığa gitmeyecek bir kısım seçmeni sandığa götürmeye, gidecek bir kısım seçmenin “ne lüzum var ya” demesine sebep olur.
Geçtiğimiz ay, 16 Mart 2023’te dönem başkanı Rusya, BM Genel Sekreterliği’ne bir mektup sundu. Mektup Rusya’nın sözde özerk cumhuriyeti Kırım Cumhuriyeti’ni temsil eden Kırım Tatarları Konseyi adına yazılmıştı. Mektubun hedefinde “sözde” diye bahsedilen Kırım Ulusal Meclisi’nin liderleri vardı: “Bu sözde liderler Kırım’da dahi yaşamamaktadır. Bir kısmı Türkiye’de ikamet etmektedir. Bu sözde liderlerin ambargolara olan destekleri hainliklerinin delilidir.”
Bir ülkedeki en önemli demokrasi kıstaslarından biri de seçmenin iktidarı değiştirebilme şansını elinde tutmasıdır. Dünyada hemen her ülkede seçim yapılıyor. Ancak örneğin Çin’de, İran’da veya Azerbaycan’da seçimlerle değişim ihtimali yoktur. Çoğu kez, seçimler yapılır iktidardakiler yüzde 100'e yakın bir oyla yeniden seçilir. Avrupa’da ve demokrasinin yerleştiği ülkelerde her seçim bir yenilenme fırsatıdır.