Solcuların, liberallerin, AK Parti iktidarının çözüm çabalarıyla muhafazakar kesimin farkına vardığı bu acı hakikatlere, bu sergi sayesinde bugüne kadar buraya dönüp bakmamış beyaz Türkler de baktı. Bunlar onların da ortak hakikatleri olmaya biraz daha yaklaştı. Hafıza Odası sergisi, ortak bir hafızanın kurulmasına hizmet etmiş oldu. Bu sırada, sanatın, diyaloğun, iyi müziğin ve iyi yemeğin etkisiyle Marx’ın meşhur sözündeki gibi katı olan her şey buharlaştı.
1848’de monarşi ve aristokrasiyi devirmenin, 2000’li yılların başlarındaki karşılığı askerî-bürokratik vesayet rejiminden kurtulmaktı. Liberal burjuvaziyle koalisyon aramanın karşılığı, AK Parti’nin bütün demokratik adımlarını desteklemek. Almanya’nın Birliği tasavvuruna sırt çevirmemenin karşılığı da 2010’deki anayasa değişikliği önerilerini omuzlamak. O zaman, 19. yüzyıl ortalarının Weitling, Herwegh ve Gottschalk’larının zihniyetini, 2010’da ve bugün, hangi kafa temsil ediyor acaba?
Ülkeler birbirlerinin diplomatlarını, hele büyükelçilerini, kolay kolay sınırdışı etmez. Çok vahim bir işlemdir, büyükelçi sınırdışı etmek. Düşmanlar arasında bile. Daha çok casusluk, sabotaj, suikast gibi nedenlere dayandırılır. Bütün Soğuk Savaş dönemi boyunca, 1952’de George Kennan Sovyetlerin sırf ideolojik gerekçelerle “persona non grata” ilân ve sınırdışı ettiği tek ABD büyükelçisi oldu.
On büyükelçiye karşı takınılan tavır gösteriyor ki, bu günler, ‘Muhafazakâr bir lider desteği olmaksızın kurulamayacak Türkiye’lerden biri olan ‘ittihatçı Türkiye’ hayali kuranların bayram günleri… Onsuz hiçbir şeyin yapılamadığı günümüz Türkiyesinin muhafazakâr liderine gelince… Onun büyük problemi ve çaresizliği de şurada: Evet, destek vermediği hiçbir siyasi proje başarıya ulaşamaz, fakat bu onu o siyasi projenin asli sahibi yapmaz, tam tersine asıl sahibi güçlendirmekten başka bir işe yaramaz.
Irak ve Afganistan’a demokrasi getiren Amerikalılar gözlerini son zamanlarda COVID-19 tedbirleri altında yaşayan Avustralya’ya dikti. Texas senatörü Ted Cruz Avustralya’daki aşı yasağını eleştirdi. Amerikalı muhafazakâr yorumcu Candace Owens, Covid önlemleri yüzünden Avustralya hükümetini Taliban’a benzetip “Avustralyalara özgürlüklerini vermek için Avustralya’yı ne zaman işgal ediyoruz?” dedi. Fox News’un en çok izlenen yorumcusu Tucker Carlson Avustralya’nın totaliterleşmeye doğru adım adım ilerlediğini söyledi.