GÜNÜN YAZILARI

Üniversiteler hiç olmadıkları kadar zor bir zamanda yaşıyor. Hem dünyada hem Türkiye’de kaynakları kıt olabilir, fonları kesilmiş olabilir, politik baskı görüyor olabilirler. Ama bunların hiçbiri yaşadıkları asıl kriz karşısında bir ağırlık ifade etmiyor. Çok daha yapısal bir kriz içindeler: Bilgi üretim silosunun patlaması.

Kürt meselesi ilk Türkiye’de gündeme geldiğinde o zaman “Böyle bir mesele yoktur, Kürt yoktur” üzerinden bir politika yürütüldü. Kürtlerin olmadığı üzerine doktora tezleri yazıldı, üniversitelerde akademik çalışmalar yapıldı ama bütün bu çalışmalar gösterdi ki “Kürt yoktur” tezinin hiçbir geçerliliği yok.

A. Hares Yalçi’nin Babil Değirmenleri ve Öteki Rüyalar adlı kitabı, yalnızca bir ilk öykü kitabı olmanın çok ötesinde, çağdaş edebiyatımızda nadiren rastlanan ölçüde metafizik ve etik bir poetika önerisi sunuyor. Yalçi, görünürde küçük olanın içindeki büyük yankıyı keşfederken, sessizliğin gürültüye karşı bir direniş biçimi olabileceğini de hatırlatıyor.

21 yaşındaki Matthew Shepard 27 yıl önce bugün vahşice, işkenceyle öldürüldü. Eşcinsel olduğu için. New York Times cinayeti “Batı’da davetsiz misafirleri uzak tutmak için çitlere ölü bir çakal çivilenmesi geleneği”ne benzetti. Çok çabaladılar o “nefret suçu”nu sıradan bir cinayete dönüştürmek için. “Ağır tahrik” aradılar: “Katil ‘eşcinsel panik’ içindeydi…” Olmadı, tarihe yaşandığı gibi geçti. Bizdeki hükmüyle “canavarca hisle işlenen” suçlardan. Masallardaki o canavarlar bugün de ortalıkta. “Canavarın zamanı yoktur” zira.

Çok değil birkaç sene öncesine kadar Obama ile poz veren, manşetlerden düşmeyen, Davos Zirvesi’ne onur konuğu olan Greta Thunberg, Gazze için ses çıkardığından beri küresel elitlerin gözünden düştü. Greta sadece hiç görmediği Gazze için ayrıcalıklı konumundan vazgeçmesiyle değil, katıldığı Sumud filosu sonrası ilk konuşmasıyla da kendi kişisel deneyimini, İsrail’de gördüğü işkenceleri, savunduğu meselenin önüne koymayarak tüm dünyaya “İnsanlık ve Aktivizm 101” dersi verdi. Greta’yı dün “küreselcilerin piyonu” ilan edenler, bugün en büyük hayranı. Greta’yı bugün sevmek kolay, ama anlamak zor. Zira Greta hiç değişmedi, hep muktedirin tam karşısında durdu, ama dünya artık bambaşka bir yer.