Venedik Film Festivali kırmızı halısı geçtiğimiz senelerde neredeyse Cannes Film Festivali’ni kıskandıracak şaşaayı yakalamıştı. Fakat bu yıl, oyuncu sendikası SAG-AFTRA öncülüğündeki grev, Hollywood yıldızlarını Venedik’e gelmekten alıkoydu. Mevzubahis grevin üç temel hedefi var: Yapay Zeka teknolojilerinin kullanımında aktörleri koruyan yasa ve düzenlemeler yapılması, çekimlerde koşulların iyileştirilmesi, film ve dizilerin ücretli platformlardaki gelirlerinden oyunculara da pay ödenmesi. Bütün Hollywood’ı ve sektörü besleyen ve ondan beslenen moda, eğlence, kozmetik gibi diğer alanları da etkileyen bu grev, hedeflerine ulaşana kadar sürecek gibi görünüyor. Önceki yıllar Venedik’te gördüğümüz mega ünlüler işte bu yüzden bu sefer yoktular. Sadece, bağımsız filmlerde (AMPTP’ye üye stüdyoların çekmediği) oynayan, Adam Driver, Jessica Chastain gibi birkaç isim vardı, onlar da sendikadan özel geçici muafiyet belgesi alarak gala ve gösterimlere katıldılar. Hatta Jessica Chastain röportajlarda defaaten bu durumun kendisini çok huzursuz ettiğini ve orada boy gösterirken rahat olmadığını söyledi.
Aslında bu grev, Hollywood harici oyuncular için bir fırsattı. Türkiye’den de Melis Sezen, Boran Kuzum, Dilan Çiçek Deniz, Salih Bademci, Hafsanur Sancaktutan, Demet Özdemir ve Esra Bilgiç gibi isimleri kırmızı halıda gördük. Ne yazık ki moda ve stil açısından öyle aman aman ses getiren bir görünüm yakalayamasalar da bu festival, genç yıldızlarımız için güzel bir antrenman vesilesi oldu.
80’inci Venedik Film Festivali’nde gösterilen iki de Türkiye yapımı film vardı: Nehir Tuna’nın ilk uzun metraj filmi “Yurt” ve Selman Nacar’ın “Tereddüt Çizgisi”. Bu filmler Orizzonti (Ufuklar) kategorisinde ödüle aday gösterildi.
Üstte “Tereddüt Çizgisi” ekibi,
Altta “Yurt” ekibi.
Bu festivalde öne çıkan bir husus da Ava DuVernay’in “Origin” filmiyle Venedik Film Festivali’ne katılan ilk Afro-Amerikalı yönetmen olması. Yönetmen, Venedik Film Festivali’ne başvurmayı düşündüğünü söylediğinde arkadaşlarından aldığı “Hiç başvurma, giremezsin” tepkisini iyi ki dinlememiş. DuVernay festivalin zirve ödülü Altın Aslan’ı alamadı ama ABD’deki ırk siyaseti, geçmişi ve bugünüyle Avrupalı izleyici için bir derece yabancı bir kavram olmasına rağmen, BAFTA ve Emmy Ödüllü 51 yaşındaki yönetmenin festival filmine ilgi büyüktü.
Ava DuVernay
Dikkate değer bir diğer olay da ilk kez İsrail-İran ortak yapımı bir filmin gösterilmesiydi. “Tatami” filminin yapımcıları, çekimleri gizlice buluşarak Gürcistan’da yaptıklarını ve başlarının kendi ülkeleriyle epey belaya girdiğini vurguladılar. Bu film de ilgi gördü, Orizzonti (Ufuklar) kategorisinde aday gösterildi, fakat ödül alamadı.
Luc Besson (64 yaşında), Woody Allen (87), Roman Polanski (90) ve David Fincher (61) da filmleriyle festivale katılan yönetmenler arasındaydılar. David Fincher’ın filmi “The Killer” gösterimin ardından yönetmenin şaşkın bakışları arasında, dakikalarca ayakta alkışlandı. Bu dev yönetmenlerin özellikle ilk üçünün adları yüz kızartıcı suçlara karıştığından festivalde topladıkları takdire ilaveten protestolarla da karşılaştılar. ABD’de çoktan üstü çizilen (“cancel” edilen) Woody Allen ve Roman Polanski’nin Avrupa’da gördükleri ilgi, okyanusun iki yakası arasındaki kültürel bir farkı da vurguladı. ABD’nin üzerinde yükseldiği püriten değerlerin, progresif ideolojilerin takipçilerinde dahi yer yer rijit tepkiler olarak gün yüzüne çıkışı Avrupalıların pek benimsemediği, biraz göz devirdiği bir şey. “Resmi görüşleri” farklı olabilir ama, Avrupalılar, pekala Woody Allen’ı ayakta alkışlamakta bir beis görmeyebiliyorlar.
Kırmızı halı, haliyle sönüktü, A-list denen en ünlü starları göremedik fakat bir Giorgio Armani defilesi izledik. Modaevinin “One Night Only” olarak kodladığı konsept çerçevesinde değişik şehirlerde düzenlediği defileler Venedik’te gerçekleşen “Venezia” koleksiyonu ile sürdü.
Giorgio Armani “One Night Only Venezia”
Kırmızı halıdan:
Cailee Spaeny, Greta Bellamacina, Cecilia Bertozzi.
Carla Bruni, Dragana Kosjerina.
Alice Diop, Madisin Rian.
Charlotte Rampling, Adriana Lima.
Toni Garrn, Maude Apatow, Margarida Corceiro.
Amal ve George Clooney, Patrick Dempsey ve Jillian Fink.
Zoe Pastelle, Olivia Palermo.
Pascale Arbillot, Isabelle Huppert.
Matteo Paolillo, Jacob Elordi.
Jessica Chastain, Fatma Hassan Al Remaihi.
Vera Arrivabene, Cassandra Cano.
Ödül alanların tam listesi ise şöyle:
Altın Aslan – En İyi Film
Poor Things – Yorgos Lanthimos (İrlanda/Birleşik Kralık/ABD)
Gümüş Aslan – Jüri Ödülü
Evil Does Not Exist – Ryûsuke Hamaguchi (Japonya)
Gümüş Aslan – En İyi Yönetmen
Matteo Garrone – Me Captain (Italy/Belgium)
Volpi Ödülü – En İyi Oyuncu (Kadın)
Cailee Spaeny – Priscilla (ABD/İtalya)
Volpi Ödülü – En İyi Oyuncu (Erkek)
Peter Sarsgaard – Memory (Meksika/ABD)
En İyi Senaryo
Guillermo Calderón, Pablo Larraín – El conde (Şili)
Jüri Özel Ödülü
Green Border – Agnieszka Holland (Polonya/Fransa/Çekya/Belçika)
Marcello Mastroianni Ödülü – En İyi Yeni Yetenek
Seydou Sarr – Me Captain
Orizzonti -Ufuklar Ödülü En iyi Film
Explanation for Everything – Gábor Reisz (Macaristan/Slovakya)
En İyi Yönetmen
Paradise is Burning – Mika Gustafson (İsveç/İtalya/Danimarka/Finlandiya)
Jüri Özel Ödülü
Una sterminata domenica – Alain Parroni (İtalya/Almanya/İrlanda)
En İyi Oyuncu (Kadın)
Margarita Rosa De Francisco – El paraíso (İtalya)
En İyi Oyuncu (Erkek)
Tergel Bold-Erdene – City of Wind (Fransa/Moğolistan/Portekiz/Hollanda/Almanya/Katar)
En İyi Senaryo
El paraíso – Enrico Maria Artale
En İyi Kısa Film
A Short Trip – Erenik Beqiri (Fransa)
Orizzonti İzleyici Özel Ödülü
Felicità – Micaela Ramazzotti (İtalya)
Geleceğin Aslanı Ödülü- “Luigi de Laurentiis”
Love Is a Gun – Lee Hong-chi (Hong Kong/Tayvan)
Venedik Klasikleri En İyi Restore Edilmiş Film
Ohikkoshi (Moving) – Shinji Somai (Japonya) (1993)
En İyi Sinema Belgeseli
Thank You Very Much – Alex Braverman (ABD)
Venedik Immersive Büyük Ödülü
Songs for a Passerby – Celine Daemen (Hollanda)
Jüri Özel Ödülü
Flow – Adriaan Lokman (Hollanda/Fransa)
Başarı Ödülü
Empereur – Marion Burger, Ilan Cohen (Fransa/Almanya)
Elif Akyol