Rusya’nın Ukrayna için ‘yapay devlet’ diyerek başlattığı, büyük insan kaybına ve yıkıma yol açmakta olan bu anlamsız harp herhalde bir gün bitecek. Harpler hep biter. Ama ne zaman?
Rusya Ukrayna’nın yapay ve kolay lokma olmadığını herhalde anladı. Harp birçok insanın ve sermayenin Rusya’dan kaçmasına neden oldu. Rus halkı açıktan söyleyemese de bu harbi gereksiz ve çirkin buluyor. Askere çağrılanların bir kısmı kaçıyor. Kaçmaları kısmen önlemek için artık dijital yolla celp yollanıyor! Rusya’nın prestij kaybı büyük.
Harp dünyada da ekonomik sıkıntılara yol açtı. Beyaz Rusya, İran ve -çaresizlikten dolayı- Suriye dışında Rusya’yı açıktan destekleyen pek yok.
Harp Avrupa ve Amerika’yı daha da yakınlaştırdı. Rusya “sınırlarıma NATO yaklaşmasın” derken tarafsız İsveç ve Finlandiya NATO’da.
Ukrayna’nın harpte kaybettiklerini tamamen kazanması zor. Rusya’nın kesin galibiyeti ise ancak Ukrayna’yı toptan yıkmasıyla mümkün.
Akademisyenler ve bazı siyasiler çatışmaların artık -en geç yıl sonunda- durmasını istiyor.
Mesul makamda olmamanın verdiği cesaretle ben de bir barış planı yaptım.
İlk aşamada iki tarafın askerlerinin durduğu hattın iki tarafına Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi kararı ile BM askerleri yerleştirilecek. Fakat çatışmaların durduğu yerlerin Kore ve Kıbrıs gibi donmuş ihtilaf (frozen conflict) haline gelmemesi için Rusya’nın “ilhak” ettiğini ilan ettiği bölgeler ve Kırım 5-10 yıl gibi bir süre için BM yönetimine (vesayet denebilir) devredilecek. Ayrıca, Rusya’nın azınlık haklarının ihlal edildiğini söylediği yerlere Avrupa Güvenlik ve İşbirliği Örgütü’nün (AGİT) denetçileri gönderilecek.
Yukarıdaki süre zarfında BM gözetiminde taraflar arasında müzakereler yapılacak. Doğu Ukrayna’da insan hakları ihlallerinin ileride de olmaması için AGİT bir plan yapacak. Bunun dışında çatışma bölgelerinde nüfus sayımı BM gözetiminde yeniden yapılacak.
Kırım Ukrayna’ya Sovyetler Birliği üyesi iken hediye edilmişti. Şimdi değil. Rusya bu bakımdan kendisinde hak görüyor. Bu hakkı Kırım’ı “ilhak” etmeden çok önce ileri sürmeliydi. Kırım, denklemin en zor kısmı. Belki uzun süre BM yönetimi gerekebilir. Bütün bunların gerçekleşmesi öncelikle BM Güvenlik Konseyi üyesi Rusya’nın kabulüne bağlı. Tabii Ukrayna’nın da… Uluslararası camianın büyük baskısı gerek. Bilhassa Çin’in Rusya üzerinde…
Fikir jimnastiği yapalım dedim. Benden bu kadar.