GÜNÜN YAZILARI

ABD Yüksek Mahkemesi, dün verdiği kararla Harvard Üniversitesi’nin üniversite başvurularında adayların ırkını da bir faktör olarak değerlendirmesinin eşitliğe aykırı olduğuna karar verdi. Asyalı Amerikalılar; siyahlara yönelik pozitif ayrımcılık nedeniyle iyi üniversitelere daha zor kabul aldıklarını iddia etmişti. ABD verilen kararla ikiye bölündü: Liberallere göre okullardaki siyahların ve Hispaniklerin sayısı azalacak, muhafazakarlara göre artık sadece liyakatli öğrenciler iyi okullara girecek. Harvard kararı, Yüksek Mahkeme’nin iki siyah yargıcını da karşı karşıya getirdi: Siyahlara özel kota sayesinde Yale’e giren Clarence Thomas pozitif ayrımcılık aleyhinde oy kullandı, Harvard mezunu Ketanji Jackson ise pozitif ayrımcılığı savundu. İki yargıcın arasındaki tartışma ise basit bir görüş ayrılığının çok daha ötesinde.

Yönetmen Zeki Demirkubuz’un Ekim 2012’de attığı o meşhur tweet bu aralar yeniden çok popüler: "Bu ülkeye ve bu hayata dair hiçbir şeyin, hiçbir zaman benim dilediğim gibi olmayacağını biliyor, artık bundan acı duymuyorum.” Tweet, büyük umutlarla girilen seçimin ardından ülkenin yüzde 48’inin içine düştüğü ülkeye ve siyasete dair, yeis, umutsuzluk, bıkkınlık hislerine tercüman oluyor. Ama belki de bu tweet bir bıkkınlık değil de bir farkındalıktı?

2012 yılında yayınlanmış bir kitap... Başlığı “Türk’ün Türk’ten başka dostu yoktur.” Kitabı karıştırdıkça, 2012 yılında neler neler konuşuyormuşuz, inanılmaz buluyorum. 2005-2013 aralığının, kendi geçmişimize yönelik cesur eleştiriler yapabildiğimiz, tabu sayılan konuları cesaretle tartışabildiğimiz bir dönem olduğu görülüyor.

“Tarihten ders çıkarmak” der dururuz. Galiba kimse çıkarmıyor. Bir, öyle objektif, herkes için ortak dersler diye bir şey yok. İki, hafıza-yı beşer nisyan ile malûl. Sürekli unutuyor. Hem de özellikle özgürlükle (ve sınırlarıyla) ilgili olanları, çoğulculukla ilgili olanları, birlikte yaşamakla ilgili olanları, “öteki”lerle ve empatiyle ilgili olanları unutuyor. Kendini başkalarının yerine koymayı unutuyor. Medeniyet dediğimiz şey, vahşet ve şiddet potansiyelimizin üzerine vurulmuş sığ bir cilâ. Okul, aile, medya, kamusal alan: toplumsal bellek sürekli canlı tutulmazsa, demokratik değerler hayatımızın her zerresine nüfuz etmezse, kâh o tarafın kâh bu tarafın Momika benzeri veya muadili (simetriği) fanatiklerince delik deşik edilebiliyor.

Küfretmek ihtiyacındayım. İÖ 4. yüzyılda, Herostratos’un sırf meşhur olmak uğruna, İlkçağda “Dünyanın Yedi Harika”sından biri sayılan Efes’teki ikinci Artemis tapınağını (560-356) kundaklamasını hatırlatan, aşağılık pis cıvık habis şuursuz şımarık sırıtkan yaratık.