Metaverse adem-i merkezi sanal bir evren. Sahibi yok. Herkes ve her şirket chainlink ile birbirine bağlı. İçinde faaliyet gösteren bir çok şirket var. İsterseniz siz de kendi şahıs şirketinizi kurup bu alemde yer alabiliyorsunuz. Şirket kurmak için devlet onayına ihtiyacınız yok, vergi de yok.
Suudi Arabistan, insan haklarının çokça ihlal edildiği bir ülke olarak ünlü. Muhalif gazeteci Cemal Kaşıkçı’nın vahşice öldürülmesi, bu ülke yönetiminin acımasızlığını gözler önüne serdi. Şeriatla yönetildiği söylenen bir ülkeden söz ediyoruz… Kadınların en fazla baskı altında olduğu söylenen ülkeden… Sinemadaki değişimin arkasında, kadınların talepleri ve mücadeleleri önem taşıyor.
“İzmir'de üç Suriyeli gencin öldürüldüğü yere gittik. Çevredeki komşularla, firma sahibiyle, firma avukatıyla, firmada çalışanlarla konuştuk. Onlara, bu hayatını kaybeden gençlerin çevrede herhangi biriyle bir sorunu olup olmadığını, kimseye bir zararları dokunup dokunmadığını sorduk. Kesin bir şekilde herkes, vefat eden gençlerin dinlerine bağlı, ahlaklı, insani yönleri güçlü ve sevilen kişiler olduğunu söylediler. Üzücü nokta burası, üç genç kendi hallerinde kimseye bir zararı dokunmadan çalışıp yaşamaya çalışırken öldürülmüş.”
Muhalefetin her konuda sonuna kadar anlaşması diye bir beklenti zaten olamaz. Ne var ki devlet-Erdoğan bütünleşmesi karşısında asgari ölçekte bir irade beyanına ihtiyaç var. Muhalefetin örneğin basit bir dünya analizinde, Türkiye’nin ‘yeri’ meselesinde, komşularla ilişkide, Kürt meselesinde, sosyal politikalarda, vatandaşlık anlayışında, temel hak ve özgürlüklerde (derin ve kapsamlı olmasa da) ortak bir pozisyon ve eylem haritası üretmesi lazım.
Bu tarz bir sadakat mizanseni ancak doğup büyüdüğü ülkede esir gibi yaşayanların işi olabilir. Bu kişiler devletle eşit vatandaşlar olarak değil, kul olarak ilişki kurabilir. Bu nedenle devletten asla talepte bulunmazlar, direniş göstermezler. Sadece ‘hoşgörü’ beklerler çünkü kendi çizdikleri çerçevede hak edebilecekleri tek şey budur.