Mustafa Ali Aykol

Tahsin Saruhan tam bir caz tutkunu. 1968 yılında kasetçilik yapmaya başlamış. Arabeskin popüler olduğu yıllarda dükkanına bu kasetleri sokmadığı; caz kasetleri, Pink Floyd kasetleri satmaya çalıştığı için iflas etmiş. 13 yıldır Kadıköy’de Oza Jazz’ı işletiyor. Ama gitmeden önce mekanla ilgili bilmeniz gerekenler var: Bu kulüpte sadece çay-kahve ve kutu içecek var. Mekan, Saruhan’ın canı istediği zaman açılıyor. Bazen akşam 6’da, bazen sabah 10’da, bazen de hiç açılmıyor. Şansınızı deneyin. Zaten İstanbul’daki caz severler için ihtimaller çok değil. İstanbul’un zayıf ama kaliteli caz hayatını araştırdık.

Birleşik Krallık’taki başbakanlık görevinden istifa etmesinin ardından Boris Johnson’ın adı gelecek yıl Eylül ayında boşalacak NATO Genel Sekreterliği görevi için anılmaya başladı. Johnson’ın kuzeni, emekli büyükelçi Selim Kuneralp ve Birleşik Krallık siyasetini yakından takip eden gazeteci Ceren Kenar, Johnson’ın NATO Genel Sekreterliği ihtimalini Serbestiyet’e değerlendirdi.

Eski İstanbul yazlarının en büyük eğlencesi yazlık sinemalar, filmlerin artık bir internet bağlantısı kadar uzakta olduğu modern zamanlarda İstanbul’a geri döndü. Bu aralar denize karşı Arizona Dream, Oz Büyücüsü, La Vi en Rose ve E.T. gibi filmleri izleyebileceğiniz İstanbul’un 6 yazlık sinema mekânını derledik.

ABD’de ilk kez hâkim karşısına çıkan Sezgin Baran Korkmaz, yargıç tarafından kendisine yöneltilen suçlamaları kabul etmediğini söyledi. Sözcü gazetesi yazarı Saygı Öztürk bugünkü (19 Temmuz) yazısında “Konuştuğum bir yetkili, ‘ABD Derin Devleti siyaseten kullanmak için Korkmaz'dan bilgi alacak, bunları da siyaseten Türkiye aleyhine kullanacaktır’ görüşünü dile getirdi” dedi. Rıza Sarraf davasını yakından takip eden gazeteci Cüneyt Özdemir ise “Anladığım kadarıyla şu anda bir anlaşma olmamış. Ama ben anlaşmak istediğini biliyorum. Diyeceksiniz ki ‘Sen nereden biliyorsun?’ Ben biliyorum diyorum” diye konuştu.

İktidara yakın Yeni Şafak gazetesinin AK Partili eski İBB Başkanı Mevlüt Uysal’ı ‘hukuksuz işler’ yapmakla suçlayan bugünkü (18 Temmuz) haberi, hafızalara gazetenin geçmişte kimi AK Partili isimleri hedef alan yayınlarını getirdi: Binali Yıldırım, Suat Kılıç, Lütfi Elvan, Naci Ağbal bu isimlerden ilk akla gelenler. Gazetenin bu haberler için seçtiği başlıkların ortak özelliği tahkir edici ve suçlayıcı olmaları.

“Bursa'da 15 yabancı Suriyeli, havuza girmelerine izin vermeyen site sakinlerini darp edip kaçtı.” Geçen hafta medyada böyle yer alan ve milliyetçi tepkilere neden olan olayın gerçek sebebi ortaya çıktı. Olay Bursalı bir iş insanının sitede misafir ettiği biri BAE vatandaşı iş insanı, ikisi Alman vatandaşı doktor ve kalp cerrahı ile sitenin havuzuna girmesiyle başladı. Arap asıllı misafirler aralarında Arapça konuşunca site sakinleri onlara tepki gösterdi. Karşılıklı söz dalaşı da kavgaya döndü.

Dünyadan Sesler, muhtemelen YouTube’da sevdiğiniz bir şarkıyı dinlerken denk geldiğiniz, belki adına aşina olduğunuz, belki de takip ettiğiniz bir YouTube kanalı. 500 bin abonesi olan kanal, İstanbul’da 6 Temmuz’da Sound of Istanbul festivaline dönüştü. Festivalin kurucusu Selim Güneş, Serbest Zamanlar’a anlattı: “Sound of Istanbul bizim yaklaşık iki yıl önce ‘İstanbul’da dinlenecek müzikler’ düşüncesiyle oluşturduğumuz bir playlist idi.”

Üç hafta önce Sakarya’ya gelen Kuveytli dinadamı Osman el Hamis’in Sakarya’daki Tozlu Camii’nde şehirde yaşayan Araplara hitaben konuşma yapmasına Ümit Özdağ tepki göstermiş, ona destek veren Cübbeli Ahmet de Diyanet’i camide Vehhabilik, selefilik propagandası yaptırmakla suçlamıştı. Sakarya Müftüsü Hasan Basiş Serbestiyet’e konuştu: “Bizim davetlimiz olarak değil, Sakarya’da yaşayan Arapların yardım derneğinin davetlisi olarak geldi. Namaz kıldırdığı iddiası yalan. Sadece 15 dakikalık kısa bir konuşma yaptı. Sakarya’daki Araplara ‘Bu memleketin kıymetini bilin’ dedi. Kesinlikle Vehhabilik propagandası yapmadı.”

“Ekonomik kriz oy oranlarını etkiliyor ve etkilemeye devam edecek. Bu etkinin olup olmayacağını tartışıyorduk ama olacağı ve hatta olduğu artık açık bir şekilde yapılan anket çalışmalarında görülüyor. Bu elimizdeki ilk bulgu. İkincisi, milliyetçi söylemin gücü iktidarın istediği seviyede değil. Artan enflasyon-hayat pahalılığının yavaş yavaş beka söylemini anlamsız kıldığını görüyoruz.”

Ekrem İmamoğlu’nun İstanbul’da sel felaketi yaşanırken şehir dışında ailesiyle tatilde oluşunun iktidar medyasının yanı sıra Fox TV’de de eleştirilmesi ilginç bir tartışma başlattı. Cevap, İmamoğlu’nun danışmanı Gökhan Günaydın’dan geldi: “Sizi tanıyoruz… Şaşırmıyoruz…” Tartışmanın arka planını İnternet Haber’den Osman Diyadin yazdı: “FOX TV YK Başkanı Engin Güner, Kılıçdaroğlu’nun danışmanı Erdoğan Toprak’ın kayınpederi. Toprak’ın eşi Ece Güner Toprak ise FOX TV’nin avukatıymış! Peki; İmamoğlu’na FOX’ta çekilen operasyonun arkasında kim var? Kemal Bey mi, Toprak mı?”

Orman Genel Müdürlüğü (OGM), yol kenarlarında sağlı sollu 5 metre derinlikteki bütün ağaçların kesilmesi talimatını verdi; gerekçe, orman yangınlarıyla mücadele. OGM’nin bu kararını Orman Mühendisleri Odası eski başkanı Prof. Dr. Kadir Erdin ile konuştuk: “Bu çok basit bir önlem olarak düşünülmüş olabilir ama uygulaması mümkün olmayan bir şeydir. Çünkü ormanla yerleşim alanlarının keskin bir sınırı yoktur Türkiye’de. Uçakla geçerken bir bakın, ormanların parça parça, yerleşim yerlerinin parça parça, tarım alanlarının parça parça olduğunu görürsünüz. Hepsi birbirinin içine girmiştir. Hangisinden söz ediyorsunuz 5 metre derken?”

HDP, 5. Büyük Kongresi'ni Ankara'da gerçekleştirdi. Gazeteci-yazar Ali Bayramoğlu, HDP kongresini ve kongrede verilen mesajları Serbest TV'de değerlendirdi.

“HDP mevcut koşullarda bugün birinci turda kendi adayını çıkartarak seçimlere katılma eğiliminde gözüküyor. Bu çok yanlış bir yol mu? Bence değil. Olması gereken aslında HDP’nin karşı tarafı, en azından muhalefet tarafını kendisiyle temas etmeye zorlamasıdır. Bunun da yolu seçimlere dayanan bir güç siyasetidir. Diğer bir ifadeyle, daha önce ilan ettikleri tutum belgesi istikametinde kuvvetli bir adayla, büyük bir seferberlikle birinci turda bir aday göstermektir. Bu, belki ikinci tur seçimlerinde her iki taraf açısından da Kürt meselesi hakkında HDP ile konuşma gerekliliğini doğurabilir.”

Av. Rezzan Epözdemir, Emniyet Genel Müdürlüğü’nün ‘şüpheli ifade tutanaklarında’ avukatların beyanlarına yer verilmemesi talimatını Serbestiyet’e değerlendirdi: “İlk olarak yetki bakımından sorun var, ikincisi Avukatlık Kanunu ve Ceza Muhakemesi Kanunu’na aykırı, üçüncüsü de yöntem bakımından hatalı. Tüm bu yönleriyle baktığımız zaman bu genelgenin hukuka aykırı olduğu kanaatimce tartışmaya mahal vermeyecek kadar aşikâr.”

TGRT Haber’de program yapan, Türkiye gazetesinde yazılar yazan Cem Küçük’ün ‘Sedat Peker blöf yapıyor, elinde belge ya da görüntü yok’ sözlerine karşılık Sedat Peker’e ait bir sosyal medya hesabından, ‘İhlas Holding’in CEO’su bilgisiyle R. K. A.’ya ait olduğu iddia edilen eşcinsel içerikli görüntüler yayımlandı. Fakat bu bilgi doğru değil. R. K. A.’nın İhlas Holding’le tek bağı 2021 yılında kurulan İhlas Girişim’in YK üyesi olması. Holdingin mevcut CEO’su ise 1998 yılından beri bu görevi yürüten, holdingin kurucusu Enver Ören’in oğlu Ahmet Mücahid Ören.

İnsan Hakları Derneği Hakkari Eş Genel Başkanı Av. Yusuf Çobanoğlu: “Dün gece biz 23.00 sularında gözaltına alınan kişileri görmeye gittiğimizde iki meslektaşımız darp edildi. ‘Niye geldiniz buraya?’ sorularıyla karşılaştık. Akabinde saat gece 02.00 civarında biz 6-7 meslektaş yeniden gittik Jandarma karakol komutanlığına. İki kişiyle görüştük, biriyle ben görüştüm. Gözaltına alındıktan sonra aralıksız işkence gördüklerini ve zorla evrak imzalatmaya çalıştıklarını beyan etti bana.

Karar gazetesi yazarı, ekonomist İbrahim Kahveci, BDDK'nın TL bazlı ticari krediler için şirketlere döviz sınırlaması getirmesini Serbestiyet’e değerlendirdi: “Hep günü kurtarmaya yönelik, günü kurtarmak için yarını heba eden, yok eden bir ekonomi anlayışı ile ülke yönetiliyor. Sonumuz hayrolsun.

Gelecek Partisi Ekonomi Politikaları Başkanı Kerim Rota: “Bu politika kesinlikle sürdürülemez. Bu işin sonunda üç ihtimal var: Kur krizi, faiz krizi ya da Türkiye’nin sermaye hesabının kapatılması, yani dövizin sadece enerji, ilaç gibi ihtiyaçlarımızı karşılaması, diğer ihtiyaçlar için ithalatın yapılamamasıdır. Ben üçüncünün olacağını zannetmiyorum. Seçim yılına giriyoruz, bundan kaçınacaklardır ama bu politikanın sürdürülemez olduğu açık. Bu iş ya bir kur kriziyle ya da bir faiz kriziyle sonuçlanacak gibi gözüküyor.”

Türkiye’nin ilk Somali büyükelçisi Kani Torun: “Size dünyada her koşulda destek verecek bir ülke ve halk var ve bu ülkeden birkaç kişi sizin ülkenizde yatırım yapmış ama siz onlara bu muameleyi hak görüyorsunuz. Bunun Somali kamuoyunda nasıl karşılanacağını düşünmüyorlar mı?.. Somali’den Türkiye’ye öğrenciler gönderdik. Hatta Kızılay’daki Saab Cafe’nin ortağı olan Muhammed Abdullahi de bizim o dönemde Türkiye’ye gönderdiğimiz öğrencilerden birisi. Türkiye’de okumuş ve sonra Türkiye’de kalıp ticaret yapmaya, yatırım yapmaya karar vermiş bir öğrencimiz.”

Av. Halim Yılmaz: “AİHM’in Muhammed Fawzi Akkad kararındaki en önemli husus şu; sınırdışı etmek üzere yakalanan bir kişinin gönüllü geri dönüş adı altında gönderilmesinin hukuka, AİHS’ye aykırı olduğu ifade ediliyor. Özellikle iç savaşın, çatışmanın devam ettiği bir yere zoraki geri gönderme yapılırken ‘gönüllülük’ diye bir şeyin olmayacağı ifade ediliyor.”

“Cemil Çiçek gibi, Bülent Arınç gibi isimler zaman zaman eleştirel ifadelerle kamuoyunun karşısına çıkıyorlar. Bu aslında anlamlı bir siyaset yapma biçimi değil. Siyasi parti içinde bir karşılığı yok. Daha çok bu kişilerin kendileriyle ilgili, ‘ceketin üzerindeki kepeği temizleme’ gayreti. Örneğin hem ‘kral çıplak demenin vakti’ deyip hem de hiçbir şey yapmadan orada durmak pek bir anlam ifade etmiyor. Hatta zaman zaman AK Parti içerisinde farklı fikirlerin, farklı renklerin, farklı çiçeklerin yeşerebileceğine dair de yanlış bir zan oluşturuyor.”

Mesut Yeğen: “Muhalefet, iktidarın her türden gadrine maruz kalmasına ve seçimlerin kazanılmasında anahtar rolünü oynayacağı belli olmasına rağmen HDP’nin maruz kaldıklarına kayıtsız kalıyor ve oynayabileceği role denk düşen bir kıymet vermiyor HDP’ye. Dolayısıyla HDP içerisinde ‘muhalefetin bu tutumuna rağmen muhalefet dairesinde kalınıp, muhalefetin cumhurbaşkanı adayı her kim olursa olsun desteklensin’ ve ‘muhalefet HDP’yi hesaba katmazsa, Erdoğan da muhalefetin adayı da desteklenmesin’ şeklinde bir ayrışma olabilir.”

Avcılar Kaymakamlığı’nın ‘tabelaları Türkçeleştirme’ kararının ardından sahaya inen belediye ekipleri, ilçede bulunan ‘Flora Falafel’ isimli bir dükkanın ismini ‘Türkçe olmadığı’ ve ‘Dil devrimine aykırılık ifade ettiği’ gerekçesiyle boyayarak sildi.

Serbestiyet yazarı Etyen Mahçupyan, Turkey-Türkiye tartışmasını ve Soner Yalçın’ın “Erdoğan’ın gitmesi için devleti yıkmayın” çıkışını Serbest TV’ye değerlendirdi: “Bu bir tür büyüklük ve yayılmacılık algısı. Yani, insanlar ne kadar çok Türkiye derse, bu ne kadar yerleşirse o kadar daha biz kendimizi iyi hissedeceğiz”, “Soner Yalçın diyor ki; ‘Bu gerilimi devam ettirirseniz devleti de yıkma durumunda kalırsınız. Tayyip Erdoğan’a alternatif aramaktan vazgeçin, Tayyip Erdoğan üzerinden bir şey arayalım.’”

“Mülteci meselesinde reaktif olarak ortaya çıkan tek hareket Zafer Partisi oldu. Nisan ayında başladığı ve Mayıs ayında hızlandırdığı bir aktivizm içerisine girdi. Ve bu siyasi parti, başka ülkelerdeki pek çok benzeri gibi tek temalı bir siyasi ajitasyon mekanizması olmaya başladı: Mültecilere karşı olmak, onları bir an önce göndermek ve mevcut durumu bir güvenlik tehlikesi, beka tehlikesi olarak yorumlamak.”

Emekli büyükelçi Yalım Eralp’in Serbest TV yayınındaki “Lozan, üç milin dışındaki adaları beğenelim ya da beğenmeyelim Yunanistan’a vermiştir” ifadeleri iktidara yakın medyada “CHP’li Eralp Adalar’ı Yunanistan’a verdi” başlıkları ile haber oldu. Konu hakkında fikri sorular Cumhurbaşkanı Erdoğan, "Büyükelçi müsveddesi, terbiyesiz” ifadelerini kullandı. Eralp eleştirilere cevap verdi: “Ben tabii ki Türkiye’yi tutuyorum, tabii ki anlaşmaları tutuyorum."

“Söylediği özetle şu Ali Babacan’ın; eğer bir ortak aday seçilirse bu ortak aday neye göre hareket edecek? Bu son derece önemli olduğu için bu çalışmaların, seçilecek ya da ortak aday olarak belirlenecek ismin yol haritası olarak karşımıza çıkacağını gösteriyor.”

DEVA Partisi Ekonomi ve Finans Politikaları Başkanı İbrahim Çanakcı, Hazine ve Maliye Bakanlığı'nın açıkladığı 'gelire endeksli senet' uygulamasını Serbestiyet'e değerlendirdi: "Bakanlık 'gelire endeksli senet' çıkartacağız diyor ama bu zaten bizim 2009 yılında çıkarttığımız bir enstrümandı. Burada yeni olarak gerçek kişiler hedefleniyor. Gerçek kişiler belki dövizi bozdurup bu enstrümana yönelebilir umudu var. Ama şu anda kur üzerinde baskıyı oluşturan zaten gerçek kişilerin talebinden ziyade ekonomideki toplam döviz açığı.Cari işlemler açığı veriyorsunuz, dış ticaret açığı veriyorsunuz. Rezervleri çarçur etmişsiniz. Elinizde rezerv kalmamış. Dolayısıyla kurdaki baskıyı bu şekilde dengelemek, telafi etmek mümkün değil. Dolayısıyla oradan da birkaç milyar dolar gelir onu da çarçur ederler. Yine aynı tablo ile karşı karşıya kalırız."

Ayhan Bilgen: “Geçmişte havuç ve sopa farklı dönemlerde ve farklı şekillerde denendi. Fakat sorun sopanın denendiği dönemlerde de çözülemedi, havuç diye tabir edilebilecek, çözüm süreci gibi yöntemlerin devrede olduğu dönemlerde de çözülemedi. Galiba denenecek tek bir şey kaldı: Havuç ve sopayı birlikte gösteren bir strateji. Bu benim temennim değil. Bunu asla doğru bulmam, onaylamam. Ama galiba denenmemiş tek şey bu kaldığı için bunun deneneceği bir süreçle karşı karşıya kalacağız.”

1995’te hazırladığı ‘Doğu Raporu’ uzun süre tartışmalara konu olan sosyolog ve siyaset bilimci Prof. Dr. Doğu Ergil’e ‘Hükümet yeni bir çözüm süreci hazırlığında’ iddialarını sorduk: “Çok geç kalındı. Filin züccaciye dükkanına girip etrafta dolaşması gibi, o kadar çok şey kırıldı ve döküldü ki artık bunun telafisi mümkün değil. O yüzden yasaklamak, hapsetmek, reddetmek, katılımı önlemek türündeki strateji devam edecek gibi gözüküyor. Artık bir çözüm yok. Çözümsüzlük bir yöntem olarak benimsenmiş gözüküyor.”