Avustralya’nın Queensland eyaletinde çıkarılan “Adult Crime, Adult Time” yani “Yetiskin Sucuna Yetiskin Cezasi” yasası, 10–17 yaş arası çocukların bazı suçlarda yetişkin cezalarıyla yargılanmasının önünü açtı. Yasa, 14 yaşından küçük çocukların daha ağır cezalar getiriyor. Çocukların işlediği suçlara yönelik toplumsal öfkeyi yatıştırmayı amaçlayan yasa uluslararası hukuk çevrelerinde tepkiyle karşılandı. Avustralya da Türkiye gibi toplum güvenliği ile çocukların rehabilitasyonu arasındaki dengeyi yeniden tartışıyor.
En yerleşik ileri demokrasilerde dahi iktidarların değişmesiyle hukukun adaletle ve haklarla olan bağı büyük ölçüde zedelenebilmekte, keyfilik kolaylıkla belirleyici bir yer bulabilmektedir. Peki ama, bu nasıl bu kadar kolay olabilmektedir? Ya da bu tür durumlarda karşı koyacak bir güç söz konusu değil midir? Bu süreç nasıl işlemektedir? Halka rağmen bir hukuksuzluk söz konusu olabilir mi? Biraz gecikmeli olmakla birlikte nihayet okuyabildiğim bir kitap bu gibi sorulara ışık tutucu bir niteliğe sahip: Nazi Almanya’sında Hukuk: ideoloji, Fırsatçılık ve Adaletin Saptırılması.
“Samuel Agop” 23 Ağustos 2002’de öldü. Biz onu Sami Hazinses olarak bilirdik. Soyadı çınlamazdı kimsenin kulağında, “duygusal-komedi”lerin ayrılmaz parçasıydı zira. Komik Hazinses mimiklerinin, aksan güldürülerinin, sille tokat “eğlenceli” köteklerin küçümen figüranı… Sonra zaman geçti, zamanı geldi, asıl adının “Samuel Agop Uluçyan” olduğunu öğrendik. Kulağıma bazen o mutat “Ermeni meselesi” kalıbı, etiketi gibi gelen “Türkiye Ermenisi”…
Kültürel Müslüman Mete Tunçay, seçkin bir bilim insanı ve güçlü bir kişilikti. Birgün birlikte akşam televizyondan haberleri izlerken Nisan-2006’da vefat eden Yaşar Tunagür’ün Fatih Camii’nde kılınan cenaze namazı haberi veriliyordu. Hıncahınç bir kalabalık vardı, Mete Tunçay hoca biraz da tahassürle şöyle dedi: Ben de ölürken böyle bir cenaze namazım olsun isterdim.
Bugün yaşanan hiçbir şey tarihi değiştirmiyor. Ama bugüne kızıp tarihi değiştirmeye çalışanlar karşılarında dev cüsseli Mete Tunçay’ı ve dev külliyatını bulunca ona ve onun paltosundan çıkmış olanlara kızıyorlar. Daha da kızacaklar. Çünkü yarın da yaşanacaklar tarihi değiştirmeyecek. Mete Tunçay, tarihle ilgili söylediklerinin hepsinde haklıydı. Haklı olmaya da devam edecek…