Mustafa Ali Aykol

Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın açıkladığı büyükşehir ve belediye başkan adayları arasında deprem bölgesi dışında, AK Parti’nin kalesi sayılan iki ilde mevcut başkanın tekrar aday gösterilmemesi dikkat çekti: Sakarya ve Trabzon. Trabzon’da muhalefetten çok kendi partisi tarafından il ve ilçe örgütleriyle iyi geçinmediği için eleştirilen Murat Zorluoğlu’nun yerine iki dönemdir Ortahisar Belediye Başkanlığı'nı yürüten Ahmet Metin Genç aday gösterildi. Sakarya’da ise son ana kadar masada olan Ekrem Yüce’nin adaylığı; Sakarya Milletvekili Çiğdem Erdoğan Atabek ve TÜRK-İŞ Başkanı Ergün Atalay’ın Erdoğan’a yaptığı ziyaretin ardından rafa kaldırıldı.

Bu gece gerçekleşecek fırlatma ile ilk kez bir Türk uzaya çıkacak. Gururlanırken bilmeniz gerekenler: Aslında bir pilot olan Alper Gezeravcı, ABD’de uzaya insan gönderme işi yapan özel Axiom Space şirketinin programına harcanan 55 milyon dolar sonucunda SpaceX’in roketi ve uzay aracıyla uzaya çıkıp 14 gün kaldıktan sonra geri dönecek. 17 Ocak 2024 tarihi itibarıyla, uzaya giden 587 kişi var. Uzaya insan gönderen ülkeler arasında Brezilya, Arjantin, Küba, Kanada, Avustralya, Yeni Zelenda, Güney Afrika, Ürdün ve BAE gibi çok sayıda ülke bulunuyor. Bu yüzden bu fırlatma Türkiye için büyük olsa da, insanlık için küçük bir adım olacak.

Geçen hafta AK Parti-MHP-İYİ Parti ittifakıyla Bilecik Belediye Başkanlığı kaybeden, CHP’nin Bilecik Belediye Başkan adayı Melek Mızrak Subaşı yaşananları Serbestiyet’e anlattı: “Çok manidar bir süreçte mevcut belediye başkanı istifasını verdi. Bunun arkasında bir kumpas ve anlaşma söz konusu. Belediyede İYİ Parti ile ittifakımız da sürüyordu, bir belediye başkan yardımcımız İYİ Partiliydi. Bilecikliler bu haksızlığın cevabını 31 Mart’ta sandıklarda verecek.” “Khaalesi benzetmesine ilk başta şaşırdım ama sonra sempatiyle yaklaştım. Çünkü çok güzel, akıllı ve güçlü bir karakter.”

CHP Kadıköy Belediye Başkanı ve aday adayı Şerdil Dara Odabaşı: “Siverekli olmam ve ismimin Kürtçe-Farsça olması üzerinden CHP’li ve Kadıköylü olmadığım algısı yaratılmaya çalışıldı. Bunu yapanlar da maalesef CHP’deki bazı dostlarımızdı. Onlara en güzel cevabı Kadıköy halkı 2019’da verdi”, “2019’da İYİ Parti nasıl Kadıköy’de aday çıkartıp beklediği oyu bile alamadıysa, şimdi de hem İstanbul’da hem ilçelerde beklediği oyu alamayacak.” “Sol partilerin Kadıköy’de yarışıyor olması CHP’nin başarısı. Çünkü Kadıköy’de özgür bir ortam var.” “Genel Başkanımızın kurultayda alınan tavırdan bağımsız şekilde vatandaşların memnun olduğu başkanların yeniden aday gösterileceğini söylemesi bizim için bir referans.”

ABD’de yaşayan iş insanı, eski asker Mustafa Tanyeri, Esat Oktay Yıldıran2ın adının bir okula verilmesinden sonra X’teki paylaşımlarıyla dikkat çekti. Tanyeri ile konuştuk: “Eski bir ordu mensubu olarak da rahatsız oldum, bir insan olarak da rahatsız oldum. Bu sloganik milliyetçiler hayatlarında hiçbir bedel ödememişler, hiçbir tecrübeleri yok, askerlikten anladıkları yok, askerlikle ilgileri yok. Diyarbakır Cezaevi'nde işkenceye maruz kalan insanların suçu, ideolojisi ne olursa olsun ben bu insanlık suçuna karşı çıkıyorum. Suçları kesinlikle umurumda değil. Ben bölücülüğe sonuna kadar karşıyım ama bir kişi bölücü de olsa, suçlu da olsa eğer tutuklu olarak sizin elinize geçmişse ona insanlık dışı muamele yapamazsınız.”

Babası Bedii Tan, 12 Eylül sonrası girdiği Diyarbakır Cezaevi’nde işkence sonucu öldürülen eski HDP Milletvekili Altan Serbestiyet’e anlattı: “Bu kişinin ismini olayların üzerinden 40 küsur sene geçtikten sonra pervasızca, adeta meydan okurcasına, tüm insanlığa meydan okurcasına bir okula isminin verilmesi müthiş bir cüret. Kim bunlar? Milli Eğitim Bakanlığı geri adım atarak bu ismin kaldırılacağını söyledi ama bu cürette bulunanlar kimler? Biz bu cürette bulunanları tanımak isteriz.“

AYM’nin ‘terör örgütü üyesi olmamakla birlikte terör örgütü adına suç işlemek’ ile ilgili TCK 220/6’yı iptal etmesini Serbestiyet’e değerlendiren Dr. Levent Mazılıgüney: “Patnos’tan bir mahkemenin bu başvuruyu yapmış olması ayrıca sevindiricidir. AYM bu iptal kararının 4 ay sonra yürürlüğe gireceğini söylemiş. Hala bu suçlama ile cezaevinde olan insanlar var. Cezaevinde olan insanlar için hemen bir etkisi yok maalesef AYM kararının. Halbuki madem bu kanun iptal edildi, 4 ay beklenmesine gerek yok. Hemen ivedilikle mahkemeler tahliye etmeli bu suçtan içeride olanları. Bunların arasında yaşlılar var, çocuklar var, hastalar var. Biran evvel bu mağduriyet giderilmeli.”

Hakem camiasını yakından takip eden Türkiye Gazetesi spor yazarı Ömer Faruk Ünal: “Liglerin 19 Aralık’ta başlatılacak olması doğru bir karar. Ama hakemler henüz maçlara çıkmaya ikna edilmiş değiller. Son olaylardan sonra Türkiye’ye yabancı hakem gelmez. Ama MHK Başkanlığı için hakemliği yeni bırakmış, saygın bir yabancı isim düşünülebilir.”

Muhafazakar kanaat önderlerinin de arasında olduğu 21 isim Gezi davası için adalet çağrısı yaptı. Mektubu imzalayan eski milletvekili Mehmet Bekaroğlu, eski Kültür ve Turizm Bakanı Ertuğrul Günay ile Karar yazarı Ahmet Taşgetiren Serbestiyet’e konuştu. Mehmet Bekaroğlu: “Bu bildiriyi ağırlıklı olarak muhafazakar kesimden insanlar imzaladı. Bir örnek olsun istedik, öteki mahalleden olarak gösterilen kişilerin bu haksızlığa ses çıkarttığını göstermek için. Bu haksızlık sadece birilerine yapılmıyor çünkü, sırayla yapılıyor.” Ahmet Taşgetiren: “Yönetim de meselenin siyasallaştığını kabul ediyor”, Ertuğrul Günay: “Dava süreci çok ağır cezalarla çok yanlış yerlere götürüldü.”

Sığınmacı Hakları Platformu, 27 Kasım’dan beri haber alınamayan Suriyeli Ahmed Katie’nin bulunması için basın açıklaması yaptı. Katie’nin avukatı Nurullah Çelen: “Ahmed Katie 19 Ekim'de istihbarattan olduğunu söyleyen 3 kişi ile bir görüşme gerçekleştirmiş. Bu üç kişi, ondan kendi ismi üzerine yeni bir hat çıkartmasını ve bu hattı kendilerine teslim etmesini istemiş.27 Kasım akşamında birlikte çalıştığı kişiyi de arayarak onların yanına gideceğini söylemiş. Daha sonra kendisinden haber alınamamıştır."

Rawest Araştırma Genel Müdürü Roj Girasun: “İstanbul’da 2019 yerel seçimleri çok başka denklemlerle gidilen bir yerel seçimdi, bugün ise bambaşka bir denklem var”, “CHP’nin İstanbul ve diğer büyükşehirlerde ittifaksız şekilde seçimleri kazanması zor gözüküyor”, “İmamoğlu özellikle cumhurbaşkanı adaylığı sürecinde Kürt seçmende İYİ Partili bir figür olarak görüldü”, “14 Mayıs’ta HDP’ye oy veren seçmenin %70’i HEDEP’in çıkartacağı adaya oy vereceğini söylüyor”, “HEDEP’in bu seçimlerde de aday çıkartmaması bir kimlik kaybına yol açabilir”, “Adayın ismi kadar memleketi de önemli. İstanbul’daki Kürt seçmenlerde Karadenizli adaylara karşı bir alerji var”, “İstanbul’daki Kürt seçmenler nezdinde AK Parti açısından Fahrettin Koca ismi öne çıkıyor”, “Seçime giden süreçte AK Parti ile MHP’nin arasının açılması Kürt seçmenlerdeki AK Parti karşıtlığını törpüleyebilir.”

2018’de yayınlanan ilk sezonuyla Türkiye’ye ilk Emmy Ödülü’nü kazandıran Şahsiyet dizisinin Gain’de başlayan ikinci sezonu 1990’lı yıllarda Türkiye’de yaşanan faili meçhul cinayetlere ve bu cinayetlerin aydınlatılması için mücadele veren Cumartesi Annelerine odaklanıyor. Dizinin yeni sezonunda yıllardır yurtdışında olduğu, zamanında faili meçhul cinayetlere bulaştığı ve ‘kimsenin yüzünü görmediği’ Kader isimli karakter ile Yeşil’e de gönderme yapılıyor.

Türkiye’nin resmi ajansı Anadolu Ajansı, geçen hafta ilk defa vicdani ret hakkıyla ilgili bir haber yayınlandı. Başkası yapsa “Halkı askerlikten soğutma” suçlamasıyla muhatap olabilecek haber neyse ki Türkiye’deki vicdani retçiler ile ilgili değildi. Gazze’deki katliam nedeniyle İsrail’de orduya katılmayı reddeden ve vicdani ret açıklayan İsrailli gençlerin hapse girmek ve toplumsal baskıya uğramak pahasına gösterdikleri ahlaki tavır haberde övülüyor, onlarla yapılan röportajlara yer veriliyordu. Peki ya son 33 yıldır benzer vicdani ret açıklamalarını Türkiye’de yapan insanların başına neler gelmişti?

İYİ Parti Sakarya Milletvekili Ümit Dikbayır, parti lideri Meral Akşener’in banka hesaplarını incelettiği iddiasının araştırılması için verdiği dilekçe hakkında Serbestiyet’e konuştu: “Ben kendimden eminim, alnım açık, yüzüm pak. Suçlular ortaya çıkana kadar sonuna kadar mücadele edeceğim. Artık adalet, hukuk gerekeni yapacak.”

3 yıldır Habertürk’te yazan ve program yapan gazeteci Kemal Öztürk, uzun bir istifa açıklaması ile Habertürk’ten ayrıldığını duyurdu. Öztürk, istifa için “Habertürk yönetimi ile son dönemlerde inandığı fikirleri dile getirme konusunda yaşadığı sorunları” gerekçe gösterdi ve açıklamasının sonuna Filistin bayrağı koydu. Serbestiyet’in edindiği bilgiye göre Kemal Öztürk’ün Habertürk’ten ayrılma sebebi, kanal yönetiminin Öztürk’ün paylaşım ve yorumlarını ‘aşırı Filistin yanlısı’ bulması. 20 gün önce Kemal Öztürk’e Habertürk yönetimi tarafından iletilen rahatsızlıktan sonra önce Öztürk’ün kanalda yaptığı Türkiye’nin Nabzı programı yayından kaldırıldı. Öztürk, yorumcu olarak Habertürk TV’de son programına 16 Ekim’de katıldı. Programda Öztürk, Hamas’ı ortaya çıkartan sosyolojik ve tarihsel sebepleri anlatırken, programın moderatörü onu “Sivil eylemleri de tabii kınamakla birlikte” diyerek onu düzeltti. Programın ardından Kemal Öztürk, Habertürk ekranlarına bir daha çıkmadı. Kudüs’e muhabir olarak gitme talebi de kanal yönetimi tarafından reddedildi.

İlk olarak Serbestiyet’in 28 Ağustos’ta dikkat çektiği, Trendyol 1. Lig ekibi Tuzlaspor’un iç saha maçlarında fahiş fiyata bilet satıldığı, biletlerin satın alınmasına rağmen tribünde hiç seyirci olmaması ile ilgili iddialar, gazeteci Murat Ağırel’in konuyu gündeme getirmesi ile yeniden alevlendi. Ağırel, Tuzlaspor maçına yurtdışı bahis sitelerinde yüksek oranlı bahisler oynandığını ve yüksek fiyata satılan biletler ile bu paranın legalleştiriliyor olabileceğini iddia etti. Fenerbahçe Başkanı Ali Koç da “Temiz futbol hepimize lazım” diyerek TFF’yi göreve çağırdı. Tuzlaspor’dan Murat Ağırel’e “İddialarınızı kanıtlayın” cevabı gelirken, Ali Koç’a ise “Yaptığı şey algı fırıldaklığıdır” çıkışı geldi. TFF “Kasıtlı ve yalan bir haber, TFF bilet fiyatlarına karışamaz” dedi. Anadolu Cumhuriyet Başsavcılığı, Tuzlaspor Başkanı Mehmet Berzan İlhanlı hakkında "mal varlığı değerlerini aklama", "Futbol ve Diğer Spor Müsabakalarında Bahis ve Şans Oyunları Düzenlenmesi Hakkında Kanun'a muhalefet", "mal varlığı değerlerinin gayrimeşru kaynağını gizlemek" ve "suç işlemek amacıyla örgüt kurmak" suçlarından soruşturma başlattı.

İstanbul Büyükşehir Belediyesi tarafından düzenlenen 100. Yıl kutlamasında, 29 Ekim ile özdeşleşen tanklı, toplu kutlamalar yerine danslı, konserli, tiyatrolu bir kutlama vardı. İmamoğlu ‘etnik ve dini farklılıklara rağmen birliktelik’ mesajı verirken, sahneye 100 yılda başarılarıyla adından söz ettiren Orhan Pamuk, Ahmet Kaya, Fatih Akın gibi isimler yansıtıldı.

Futbolculuk yıllarında Roma’nın ve İtalya Milli Takımı’nın golcüsüydü. Lakabı “aereoplanino” yani ‘küçük uçak’tı. Teknik direktörlük kariyerinde Roma, Fiorentina, Milan ve Sevilla gibi takımları çalıştırsa da hedeflediği başarıyı Adana Demirspor’da buldu. Başına geçtiği kulübü ilk sezonda lig 9.’su, ikinci sezonda ise lig 4.’sü yaptı ve Adana Demirspor kulüp tarihinde ilk kez Avrupa Kupaları’na katılma hakkı kazandı. 21 Eylül’de Alman teknik adam Stefan Kuntz’dan boşalan koltuğa gelen Vincenzo Montella; A Milli Takım’ın başına geçip 2’de 2 yaparak Türkiye’nin EURO 2024’e katılmasını garantiledi.

2012’de Suriye’deki iç savaş sebebiyle kara yollarından yasal bir şekilde Türkiye’ye giren, 2015’te Suriye pasaportunu kaybeden, daha sonra geçici korumaya başvurmasına rağmen İstanbul'da çalıştığı için Kırşehir'e imza atmaya gidemeyen ve yabancı kimlik belgesini alamayan Sığınmacı Hakları Platformu üyesi Adem Maarastawi iş yerine düzenlenen operasyonla tutuklandı ve önce Tuzla Geri Gönderme Merkezi’ne, ardından da Urfa – Harran’daki geri gönderme merkezine götürüldü. Serbestiyet’e konuşan Sığınmacı Hakları Platformu üyesi Yıldız Önen, “Adem şu anda Urfa - Harran Geri Gönderme Merkezi’nde kötü koşullarda zorla ger gönderilmeye çalışılıyor” dedi ve bu hukuksuzluğun önüne geçilmesi çağrısında bulundu.

Oğuzhan Uğur’un Mevzular Açık Mikrofon programında “Filistinliler toprak satmadı diyen zır cahildir” ve “Eskiden Filistinli demek arazi satıp Beyrut’ta, Kahire’de yiyen demekti” diyen jeoloji profesörü Celal Şengör ile tarihçi İlber Ortaylı’nın sözlerini Prof. Dr. Ekrem Buğra Ekinci, siyaset bilimci Levent Baştürk ve yazar/seyyah Hasan Mert Kaya Serbestiyet’e değerlendirdi. Ekinci: “1918’de Arap ve Yahudilerin elindeki toprak nispeti % 98,5 / % 1,5 iken, 1948’te bu nispet % 94 / % 6 olmuştur ki mübalağa edilecek bir mesele olmadığı aşikardır.” Kaya: “1918-1948 arasında Yahudilerin sahip olduğu toprak oranı %6’ya yükseldi. Bu yükselişin temel dinamiği Osmanlı’dan intikal eden hazine topraklarının İngilizlerce Yahudi yerleşimcilere devredilmesidir.” Baştürk: “Yahudilerin satın aldığı toprakların % 52,6’sı Filistinli olmayan, toprakla doğrudan bağı olmayan zengin Suriyeli ve Lübnanlı fertlere aittir. Filistin kökenli mülk sahiplerinin Yahudilere satılan topraklar içindeki payı %5 ile %7 arasındadır.”

ABD Hazine Bakanlığı Yabancı Varlıkların Kontrolü Ofisi; Ukrayna savaşı başladıktan sonra Rusya’nın petrol gelirlerini azaltmak için uyguladığı tavan fiyat uygulamasını ihlal ettiği gerekçesiyle 2 tankerin sahibine ve şirketine yaptırım kararı aldı. Yaptırım kararı verilen tankerlerden biri olan YasaGolden Bosphorus, Sabancı ailesinin sahibi olduğu Ya-Sa Holding bünyesindeki Ya-Sa Tanker İşletmeciliği'nin filosunda bulunuyor. Fakat tanker resmi olarak Marshall Adaları’na kayıtlı Ice Pearl Navigation Corp şirketine ait. Emirhan Sabancı: “Bir yanlışlık olduğunu düşünüyoruz.”

2019’da İstanbul tekrar seçimleri öncesi iktidar tarafından Öcalan’dan mektup alması için İmralı’ya gönderildi, 2023’te üniversitedeki görevinden “Öcalan’ı övmek” suçlamasıyla uzaklaştırıldı. Prof. Dr. Ali Kemal Özcan, Serbestiyet’e konuştu: “Erdoğan liderliği bu meseleyi çözme işine giriştikçe bu saldırılar yoğunlaşıyor", “2019’da İmralı’ya gitme talebi benden geldi, ben kendimi kullandırttım, bu kullanılmaksa benim için şereftir çünkü ben oraya toplum için gittim. Öcalan ile 2 gün boyunca Ortadoğu’nun Türk-Kürt ilişkileri temelinde kaderini tartıştık. Bu benim için bir İstanbul seçimleri değil, 1000 İstanbul seçimine bedeldir, devede kulak kalır yani”, “İstanbul seçimleri Türkiye’ye ne getirdi? Bütün hayatlarını ortaya koydukları İmamoğlu ne yaptı?”, “Çözüm Süreci gibi ciğeri kediye teslim eden yöntemlerden uzak, tecrübelerden ders alarak yeni bir İmralı süreci başlatılma ihtimali kuvvetle muhtemeldir.”

Serbestiyet YouTube kanalına konuk olan Av. Levent Mazılıgüney, AİHM'nin Yalçınkaya Kararı'nı değerlendirdi: "AİHM, 2 bin yıllık bir hukuk kuralını hatırlattı Türkiye'ye: Kanunsuz suç olmaz."

İzmir Büyükşehir Belediye Başkanı Tunç Soyer, Serbestiyet’e konuştu: “Seçimler için bütün faturanın Kemal Kılıçdaroğlu’na kesilmesi büyük bir haksızlık, hepimiz oradaydık”, “Sayın Kılıçdaroğlu’nun kurultaydan güçlenerek çıkacağını düşünüyorum”, “Genel seçimlerde Ümit Özlale’nin İzmir’den seçilebilmesi için kendim adaymışım gibi çok uğraştım. Ümit Özlale çok iyi bir hoca ama Türkiye’deki siyasetin sığlığına girince başka bir şey olmaya başladı”, “Sayın Akşener’in belediye bütçesinden mültecilere kaynak aktarıldığı iddiası doğru değil. Akşener, “Koku sorununu çözeceğiz” demiş. O kadar yanlış bilgilendirilmiş ki. Keşke bir gün daha kalsaydı ve gezip kendisi test etseydi koku olup olmadığını.” “İYİ Parti’nin aday çıkartması bizi endişelendirmiyor, İzmirli ne yapacağını bilir.” “Bisiklet sürmekten vazgeçmeyeceğim. Bunlar Entel-dantel konular olarak algılanıyor olabilir. Türkiye’nin de, dünyanın da kurtuluşu demokrasiye daha fazla sahip çıkmaktan geçiyor.”

Hrant Dink Ödülleri bu sene 15. kez sahiplerini buldu. Her sene Hrant Dink’in doğum yıldönümünde verilen bu ödülün ortaya çıkış hikayesini, ödül komitesinin kurucularından olan ve ilk 7 yıl komite başkanlığını üstlenen Ali Bayramoğlu, Serbestiyet kanalında anlattı.

ÖZGÜR-DER tarafından organize edilen ve duyurusu yapıldıktan sonra medyada bazı Türkçü grupların hedefi haline gelen ‘Irkçılığa karşı kardeşliği yükseltelim’ mitingi Saraçhane Parkı’nda yapıldı. Eylem öncesinde ve eylem sırasında alan alana girerek mitingi protesto etmek isteyen kişilere polis müdahale etti. Bugün Saraçhane’de yapılacağı duyurulan ama izin verilmeyince Şişli Abide-i Hürriyet’e taşınan ırkçılık karşıtı mitingi protesto eylemine ise polis izin vermedi.

12 Eylül’de Bülent Ecevit, Necmettin Erbakan ve Alparslan Türkeş ile birlikte Ordu Dil ve İstihbarat Okulu Tutukevi'nde yatan ve hatıralarını Liderler Hapishanesi kitabında anlatan Oral Çalışlar: “30 Ağustos kokteylinde Kenan Evren darbe olup olmayacağını yakında öğrenirsiniz demişti”, “Bülent Ecevit tutuklandığında Alparslan Türkeş ona ‘Siz geldiğinize göre beni salarlar’ diyerek şakalaşmıştı”, “Tuğrul Türkeş’in evlendiği gece Alparslan Türkeş oğlunun yanında olamadığı için ağlamıştı.”

Gelecek Partisi Ekonomi Politikaları Başkanı Kerim Rota: “Ben OVP’den ‘Şu anda ödediğiniz fatura henüz hiçbir şey, siz hele 2024 Mart’ından sonrasını görün’ mesajı alıyorum”, “KKM sahiplerinin KKM’den dönmesi için şu anda hiçbir teşvik yok”, “Dünya Bankası’nın vereceği para kendi limitleri içerisinde önemli bir para. Ama tetikleyici etkisinin çok fazla olmayacağını düşünüyorum. Asıl tetikleyici etki bizim yani hükümetin yapacaklarıdır”, “Kısa vadede sıkı para borsayı olumsuz etkileyebilir ama enflasyonla mücadelede başarıya ulaşılacağına inanıyorsanız o zaman orta vadede borsa için faydalı bir şey olur.”

Avrupa Şampiyonu olan Türkiye A Milli Kadın Voleybol Takımı’nın zaferini Yeni Şafak, Akit, Türkgün, Yeniçağ, Milli Gazete ve Aydınlık ilk sayfalarından görmedi. Ahaber ve Sabah “Erdoğan’ın hamlesi zaferi getirdi” diye verdi. TRT’nin maç sonunda Ebrar Karakurt ve Melissa Vargas ile röportaj yapmaması, Milli Takım’ın Brüksel’den Türkiye’ye tarifeli uçakla dönmesi de tartışma yarattı.

1914 yılında gazetecilik konulu doktora tezini Colombia Üniversitesi’nde yazan, Birinci Dünya Savaşı’nı savaş muhabiri titriyle takip eden tek Türk gazeteci olan Ahmet Emin Yalman; Büyük Taarruz’u yerinde izleyen tek gazeteci olma fırsatını nasıl kaçırdığını anılarında anlatmıştı.