Onur Erkan

Türkiye’de 1 ay içinde kaybolan 9 Filistinli’den biri olan Salhab’ın İstanbul’da gözaltında bulunduğu öğrenildi. Geçtiğimiz hafta bulunan iki Filistinli de gözaltında ortaya çıkmıştı. Kudüs Başkonsolosu Ahmet Demirer, Filistin makamlarına Türkiye’de kaybolan Filistinlilerin Türkiye emniyeti tarafından gözaltına alınmadığını söylemişti.

Kendini “Doğu Türkistan Cumhurbaşkanı” olarak tanıtan Abdulvali Buğrahan Osman, Gölbaşı Belediyesi’nin toplantısında yaptığı konuşmayla Türkiye’de ilgi odağı haline geldi. Osman, konuşma sonrası yakaladığı şöhreti, siyasi parti liderleriyle temaslarını, hakkındaki iddiaları ve ona bu unvanı kullanma hakkını verdiğini söylediği “Doğu Türkistan Cumhurbaşkanlığı seçimini” Serbestiyet’e anlattı.

MHP’li Gölbaşı Belediyesi’nin etkinliğinde, kendisini, tüzel varlığı 1949’da son bulan Doğu Türkistan Cumhuriyeti’nin Cumhurbaşkanı olarak anons ettirmeyi başaran sahte cumhurbaşkanı, siyasilerle çektirdiği fotoğrafları “Cumhurbaşkanlığı teması” diye duyuruyor. Gerçek adı Ajı Abuduwaili olan sahte cumhurbaşkanı bakanlık, meclis başkanlığı, büyükelçilik, milletvekili gibi unvanlar ve mazbatalar dağıtıyor.

İBB tarafından kiralanıp sonra da TÜGVA’ya tahsis edilen 12 gayrimenkulden 1’i yurt olarak 10’u TÜGVA ilçe temsilciliği olarak kullanılmış. Mülkiyeti İBB’ye ait Üsküdar’daki İbrahim Paşa Köşkü ise halen il temsilciliği olarak kullanılıyor. Yine mülkiyeti İBB’ye ait Fatih’teki bir bina da 2043’e kadar TÜGVA’ya tahsis edilmiş.

Türkiye’ye girişi engellenen Dünya Uygur Kongresi Başkanı Dolkun İsa’yla Uygur Soykırımı iddialarını Londra’da soruşturan özel Uygur Mahkemesini, Türkiye’ye giriş engelini ve Çin’in Uygur Özerk Bölgesi’ndeki uygulamalarını konuştuk: “Helal organ nakli diye reklamlar yapıldı. Müslüman zenginlere bizim insanlarımızın organlarını naklettiler.”

Gelecek Partisi Ekonomi Politikaları Başkanı, eski bankacı Kerim Rota: “Başkanın bahsettiği Brezilya’ya gittiğinizde kendinizi güvende hissetmiyor olabilirsiniz ama Brezilya’nın rezerv yeterlilik oranı bizim üç katımız. Brezilya Merkez Bankası, bizim faizleri 1 puan düşürdüğümüz geçtiğimiz hafta faizleri 1 puan yükseltti; Brezilya’da enflasyon bizim üçte birimiz seviyesinde.”

Filistin Haber Ajansı’nın haberine göre, Filistin’in Sesi’ne konuşan büyükelçi Faed Mustafa; kayıp Filistinliler hakkında Türk makamlarıyla temasların devam ettiğini ve önümüzdeki saatlerde bazı bilgilerin gelebileceğini umduğunu söyledi.

Uluslararası toplumun “soykırım” diye adlandırdığı, Çin’in Uygur Özerk Bölgesi’ndeki dramın bilinmeyen yüzü: Türkiye vatandaşı Uygurlar. Çin’in “eğitim merkezi” dediği toplama kamplarına atılmış sonrasında gerekçesi bilinmeyen mahkeme kararlarıyla hapishanelere yollanmış veya nerede oldukları bilinmeyen yaşları 5 ve 70 arasında değişen 12 Türkiye vatandaşının yakınlarıyla konuştuk.

Milliyet Gazetesi, Uygur Özerk Bölgesi ile ilgili haber formatında tam sayfa ilan yayınladı. Çin’in Uygur bölgesinde “terörle mücadele ve radikalizmi önleme”deki ‘başarıları’nın anlatıldığı sayfanın ilan olduğu, ancak dikkatli bakıldığında sağ alt köşede görülebilen küçük bir “Bu bir ilandır” ibaresiyle anlaşılıyor.

11 Eylül saldırılarında hayatını kaybeden tek Türkiye Cumhuriyeti vatandaşı olan Yozgatlı Zühtü İbiş, eşiyle yaptığı son konuşmasında, “Küçük bir uçak çarptı. Merak edilecek hiçbir şey yok. Beni çağırıyorlar. Bizi aşağıya indirecekler” demişti. Üniversite çağında ABD’ye geldiğinde tek kelime İngilizce bilmeyen İbiş; bilgisayar programcısı olarak İkiz Kuleler’in 103. Katında çalışıyordu. İlk uçak 98. kata çarpmıştı. İbiş’in cesedinin parçaları ancak iki yıl sonra bulunabildi.

2013’den beri Konya’da yaşayan Selçuk Üniversitesi Tıp Fakültesi 6. sınıf öğrencisi Filistinli Muhammed Salhab’dan 3 Eylül Cuma gününden beri haber alınamıyor. Serbestiyet’e konuşan arkadaşları Salhab’ın kaçırıldığını düşünüyor. Batı Şeria’da yaşayan babası oğlunun bulunması için Erdoğan’a çağrı yaptı.

Uygur Soykırımı iddialarını soruşturmak amacıyla Londra’da kurulan özel mahkeme, Uygur Mahkemesi’nin (Uyghur Tribunal) ikinci duruşmaları bugün (10 Eylül) başladı. 4 gün sürecek duruşmada Çin’in “eğitim merkezi” dediği kamplarda bizzat kendisi bulunmuş 3 tanık ve kamplarda yakınları bulunan 5 tanık dinlenecek. 4’ü Uygur olmak üzere 30 araştırmacı ve akademisyen de bilgi ve bulgularını anlatacak.

Hükümete yakınlığıyla bilinen bazı köşe yazarları ve televizyon yorumcuları aşı, PCR testi, maske gibi pandemi tedbirleri konusunda hükümetle çelişen tavırlar alıyor. Pandemiye karşı tedbirlerin bir küresel komplo planı doğrultusunda yönlendirildiğine inanan köşe yazarları, çözümün sağlık politikalarının “yerli ve milli” bir yörüngeye sokulmasında olduğunu düşünüyor.

Sosyal medyada, Romanya’nın Covid-19 aşılarının ölümlere yol açtığı gerekçesiyle aşı alımını durdurduğu ve aşı merkezlerini kapattığı iddiası gündem oldu. Türkiye’deki aşı karşıtları Romanya’yı örnek ülke ilan etti ama işin aslı başkaydı. Nitekim mevcut uygulamaya göre, Türkiye’den Romanya’ya gitmeyi planlayan bir aşı karşıtı, tam aşılı olmadığı için 14 günlük karantinayı göze almak zorunda.

Uzun yıllar boyunca Yunanistan Komünist Partisi’nde milletvekilliği ve bakanlık yapan ve geçtiğimiz günlerde hayata veda eden Mikis Theodorakis yaşamının son yıllarında “ulusalcı” çıkışlarıyla gündeme geldi. Aşırı sağcı Altın Şafak üyelerinin izlediği son miting konuşmasından sonra evinin duvarına sprey boyayla “Hikâyen dağlarda başladı ama Syntagma Meydanı’nın pis çamurlarında bitti” yazılmıştı.

Geçen yıl kabul edilen Sosyal Medya Yasası’na göre, Türkiye’de temsilcilik açmayan siteler kapatılacaktı. Yasanın kabulünün ardından, iktidar medyasının “teslim bayrağını çektiler” sloganları eşliğinde temsilciliklerin açıldığı duyuruldu. Fakat açılanların “hayalet temsilcilikler” olduğunu söyleyenler de vardı. İddialara göre, sosyal medya sitelerinin kapanacak olmasını göze alamayan hükümet, şirketlerle zımnî bir anlaşma yapmış, “hayalet siteler”i gerçek(miş) gibi kabul etmişti. Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın “kuru kuruya temsilcilikler” açıklaması iddia sahiplerini haklı çıkardı.

Dün (2 Eylül) akşam saatlerinden beri kendisine ulaşılamayan, “Hudut Namustur” pankartını asanlardan Ahmet Ç.’nin bulunduğu açıklandı. Haber, avukatı tarafından sosyal medyadan duyuruldu. Dün gece Ahmet Ç.’nin sosyal medya hesabından Buğra Kavuncu’yu suçladığı bir video paylaşılmıştı. Arkadaşları videonun baskı altında çekildiğini iddia ediyor.

Rusya’da önümüzdeki ay gerçekleşecek parlamento seçimleri öncesinde medyaya baskı hızlandı. Adalet Bakanlığı ülkenin az sayıdaki özel medya kuruluşlarını, yurtdışından yayın yaptığı ya da yabancı fon aldıkları iddiasıyla “yabancı ajan” olarak damgalamaya başladı. Son olarak muhalif özel medya kanalı TV Rain’i (Dozhd) “yabancı ajan” olarak sınıflandırıldı. Kanaldaki her program öncesi 15 saniye ekranda “Bu yayın yabancı ajan işlevi gören bir medya kuruluşu tarafından üretildi” uyarısı çıkıyor. Aynı uyarı kanalın internet sitesinin de sürekli tepesinde yer alıyor.

28 Şubat hükümlülerinin tahliyesi için Anayasa Mahkemesi’ne yapılan başvurudan dün (26 Ağustos) olumsuz yanıt geldi. Geride iki ihtimal kaldı: Adli Tıp Kurumu’ndan avukatların beklediği yönde bir rapor çıkmasının ardından Ankara Cumhuriyet Başsavcılığı’nın infaz erteleme kararı vermesi ya da Cumhurbaşkanı affı. Ancak Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın hapis yattığı dönemin aktörleri için af yetkisini kullanıp kullanmayacağı tartışma konusu. Akit, dünkü manşetinde “Darbeciyi affedeni millet affetmez” dedi. Cumhuriyet de geçtiğimiz günlerde af tartışmalarına ilişkin “Çirkin Oyun” manşetini atmıştı.

Manavgat’ta orman yaktığı suçlamasıyla tutuklanan Ali Y.’nin Serik Ülkü Ocağı üyesi olduğunun iddia edilmesi üzerine; düne kadar haklı olarak yangınların sebebini “iklim değişikliği”ne bağlayan bazı ünlü hesaplar, sabotaj ihtimalini ciddiye almaya başladı. Tiyatrocu Orhan Aydın: “Vatana hainlikten yargılanmalı”, TİP milletvekili Barış Atay: “Ülkü Ocakları Üyesi! Para için yakmış ormanı! Hani şu; ülkenin ırmağının akışına öleceğini iddia edenlerden…”

Yalnız sosyal medyadan değil, ‘ana akım’ TV’lerden de dile getirilen “Başka ülkelerdekini bilmeyiz, bizim yangınları teröristler çıkartıyor” iddiası iki hafta sürdü. Sonrasında bunları doğrulayacak bulgulara ulaşılamadı. Önceki günlerde, bu iddialardan ikisi daha trajik sonuçlarıyla öne çıktı. Birinci olayda suçlanan kişi yangın sırasında kapıldığı alevler yüzünden kaldırıldığı hastanede can verdi. İkinci olayın ‘faili’ ise büyük bir ihtimalle “işlemediği bir suçu kız arkadaşına hava atmak için işlediğini söylemek” diye bir suç varsa, ondan yargılanacak.

Cumhuriyet Kadınları Derneği, 15 Şubat 1997’de gerçekleştirilen Şeriata Karşı Kadın Yürüyüşü’nün ardından kuruldu. Resmi kuruluş tarihi olarak, kadınlara seçme ve seçilme hakkının verilişinin yıldönümü olan 5 Aralık 1934 tercih edildi. Derneğin kurucu başkanlığını Sivas Katliamı’nda mağdurların avukatı olarak bilinen Şenal Sarıhan üstlendi. Geçtiğimiz yıl Sarıhan ve arkadaşlarının istifa ettiği dernek, dün “Bağımsız Afganistan’ı tanıyoruz ve selamlıyoruz” açıklamasını yaptı.

Taliban yönetimindeki Afganistan’dan kaçmak için günlerdir Kabil havalimanında bekleyen Afganların askerlere uzattığı bebek görüntüleri “kurtulsun diye bebeklerinden vazgeçtikleri” şeklinde yorumlandı ama gerçek böyle değildi. ABD Savunma Bakanlığı sözcüsü John Kirby, görüntülerdeki hasta bebeğin tedavi edilmesi amacıyla askerlere teslim edildiğini ve tedavisi sonrasında yeniden ailesinin yanına döndüğünü açıkladı. Her ülkenin medyası havalimanındaki kendi askerlerinin izdiham sırasında ailelerinden ayrı düşen veya yüksek sıcaklık, sağlık problemleri yüzünden askerlerin bulunduğu korumalı tarafa alınan Afganistanlı bebeklerle ilgilenirkenki görüntülerini yayımlıyor.

Yeniçağ gazetesi ve Aykırı sitesinin “Şırnak'ta Suriyeli şahıs Devlet Hastanesi’nden ambulansı kaçırarak halkın üstüne sürdü. Silopi’ye kadar giden Suriyeli şahıs, polisin havaya ateş açması ile durduruldu” diye verdiği haberdeki kişinin Suriyeli değil Siirtli olduğu, akli dengesinin de yerinde olmadığı ortaya çıktı. Bu, benzer sitelerin mülteciler hakkındaki, yalan olduğu ortaya çıkan çok sayıda haberinden biri.

Almanya ve Fransa, Avrupa İlaç Ajansı'nın (EMA) onayladığı aşılardan, gerekli tüm dozları almış olanların ülkelerine seyahat edebilmesine izin veriyor. Bu kriterlerle sadece tüm dozları Sinovac olanlar değil, iki doz Sinovac'ın üzerine 3. ve tek doz BioNTech aşısı olanlar da Almanya ve Fransa'ya seyahat hakkı elde edemiyor. İki doz Sinovac aşısı alan öncelikli grubu teşkil eden 65 yaş üstü vatandaşların tamamına Almanya ve Fransa yolları kapalı.

Orman yangınlarının sabotaj, terör saldırısı gibi nedenlerden kaynaklandığı yönündeki yoğun söylenti, kamu düzeninin ortadan kalkmış olduğu hissini veren görüntülere yol açıyor. Görüntülerde silahlı ve sivil şahıslar ormanlık alanlarda nöbet tutuyor, yol kontrolü yapıyor. Yerel basında, ‘sabotajcı’ olduğu kanısına varılmış kişilere yönelik saldırı haberleri de geniş yer tutuyor.

Cumhurbaşkanı Erdoğan, Tunus Cumhurbaşkanı Kays Said ile telefonda görüştü. Bu, Türkiye'nin “darbe” diye tanımladığı 25 Temmuz müdahalesinden sonra iki ülke arasındaki ilk resmi temas oldu. Yeni Şafak gazetesi dün akşam saatlerinde duyurulan bu görüşme nedeniyle erken baskılarındaki Tunus haberini şehir baskılarında değiştirdi. Gazete, Kays Said’e taşra baskısında birinci sayfadan "darbeci" derken, şehir baskısında bu haberi çıkardı ve Said’i "Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın meclis çalışmalarını donduran mevkidaşı" olarak tanımladı.

Türkiye’nin yangınlarla boğuştuğu 31 Temmuz günü bir internet sitesi Büyükada’da biri Avustralyalı üç kişinin benzin bidonuyla yakalandıklarını yazdı. Habere göre yakalananların terör bağlantısı çıkmıştı. Suçlanan isimlerden Berna Söğüt, o gün Büyükada’da yaşananları Serbestiyet’e anlattı: “’Benzin bidonu’ denizden çıkardığımız atık yağ bidonuydu, hakkımızda soruşturma yok, adli sicil kaydımız da temiz. Deniz kirlenmesin diye bidonu çıkarıp çöpe bırakmasaydık başımıza bunlar gelmeyecekti.”

1989 yılında Berlin Duvarı yıkılıp iki Almanya kutlamalar eşliğinde birleşirken, gelecek ile ilgili ‘sınırlar önemini yitirecek, duvarlar kalkacak, dünya küresel bir köy haline gelecek’ projeksiyonları yapılıyordu. Ama öyle olmadı. 32 yıl sonra dünyanın sınır hatlarında duvarlar yükseliyor. Savaşlar ve göçler başlıca sebep. Afgan göçüne karşı Türkiye-İran sınırına örülen duvar bunun son örneği. Dünyanın yeni duvarlarını araştırdık.

Boraltan Trajedisi, Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın favori tek parti anlatılarından biri… İlk defa 1951’de ‘duyulan’ olaya göre, 2. Dünya Savaşı’nın son yıllarında Türkiye’ye sığınan çoğu Azeri, tümü asker 195 Sovyet vatandaşı savaşın bitiminden hemen sonra iade edildi ve sınırda kurşuna dizildi. Yeniçağ gazetesi yazarı Yavuz Selim Demirağ, “Boraltan Köprüsü Rivayetleri” başlıklı yazısında yeni bir ‘anlatı’ sundu. Olayı konu alan filmin 1979’daki Maraş Katliamı’nı başlattığı Boraltan tartışmasını gazeteci Yavuz Selim Demirağ, akademisyenler Prof. Hakkı Uyar ve Dr. Orhan Çekiç ile konuştuk.