Onur Erkan

Mısır’la ilişkileri normalleştirme yolunda yeni bir adım atıldı. Sekiz yıldır İstanbul’dan yayın yapan Mısırlı Müslüman Kardeşlerin uydu kanalı Mükemmilin, yayınlarına Türkiye dışında devam edeceğini açıkladı.

“Şimdi hayali bir lider-seçmen diyaloğu düşünelim. Liderlerden biri bir yere çıktığında, ‘ben Türkiye’yi ekonomik krizden çıkartacağım’ diyor. Seçmen ona diyor ki ‘ben sana iktidar vermeyeceğim. Bu altılı masanın içindeki herhangi bir partiye iktidar vermeyeceğim. İktidarı, sizin toplamınıza verebilirim. Onun için bana tek başına ne yapacağını anlatma.’ Seçmen, ‘karşıma bir ittifak olarak gelecekseniz, ittifakı bir siyasi özne olarak görmek ve dinlemek isterim’ diyor.”

Reform Enstitüsü Direktörü Mehmet Ali Çalışkan: “Gezi Davası’nın asıl hikayesi bana kalırsa, Gezi olaylarının mahkûm edilmesinden daha çok; Türkiye sivil toplumunun siyasetle diyalog kanallarının ortadan kaldırılması ve sivil toplumun karar alanından tasfiye edilmesi hedeflerini güdüyor. Stratejinin bu olduğunu düşünüyorum. Ayrıca davanın bu şekilde sonuçlanmasının, seçimler açısından bir taktiksel anlamı olduğunu düşünüyorum. Yine davayı siyasileştiren bir dinamik de o.”

Sığınmacı Hakları Platformu’ndan eğitimci Taha Elgazi: “Erdoğan ve Bahçeli’nin son çıkışları, Dışişleri Bakanlığı’nın yakın zamanda ‘gönüllü geri dönüş’ içerikli açıklaması konunun artık farklı bir yere geldiğini gösteriyor. İktidarın sığınmacılara bakış açısındaki bu değişim sığınmacı toplumunu çok etkiliyor. Çünkü sığınmacı toplumunun gözünde iktidar yıllardır onların yanında olan ve kucak açan tek siyasi yapıydı.”

İktidar ve iktidar medyasının enflasyon konusundaki gözbağcılığı bir gizleme-öne çıkarma tekniğine dayanıyor. Bu ‘tekniğe’ göre, Avrupa’da enflasyonun bir yıl içinde iki, üç katına çıktığı söyleniyor ama kaçtan kaça çıktığı ustalıkla gizleniyor. Oysa 2’den 4’e ya da 3’ten 6’ya çıkan bir enflasyonla, Türkiye’de olduğu gibi 15’ten 60’a çıkan enflasyon arasında çok büyük bir fark var. Aynı şekilde, toplam enflasyonu öne çıkarıp gıda enflasyonunu gizlemek de başvurulan bir başka taktik: Türkiye, gıda enflasyonunun toplam enflasyon içindeki payı bakımından Avrupa ülkelerinin hepsinin önünde.

Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın, Pakistan’da başbakan İmran Khan’ın parlamentoda güvensizlik oylaması sonucu devrilmesinin ardından yerine seçilen Şahbaz Şerif’i tebrik etmesi, Pakistan’daki hükümet krizini en başından itibaren “Amerikancı darbe” diye değerlendiren iktidar basınında sessiz bir şaşkınlıkla karşılandı. Şimdi, “Darbeye direnmek çılgın Türklerin dünyaya bir armağanıdır. Pakistan'ın yanındayız” türünden yorumların serencamı merak ediliyor.

NTV Strasbourg temsilcisi Kayhan Karaca: “İkinci turda sol bir adayla yüzleşmek Macron için esas felaket senaryosudur. Macron bundan çok korkuyordu. Çünkü solun Macron’a karşı kazanma şansı, Le Pen’in kazanma şansından daha yüksektir. Son anketler ikinci turda Le Pen'e karşı sadece yüzde 53 oyla kazanacağını gösteriyor. Bu, kapatılmayacak bir fark değil. ABD'deki Donald Trump senaryosu Fransa'da da yaşanabilir... Rusya’nın Ukrayna işgalinin başlamasıyla işin rengi tamamen değişti.”

Mossad ajanı oldukları suçlamasıyla Filistinli ve Suriyeli 16 kişinin yargılandığı davanın ikinci celsesinde, sanıkların tamamının tutukluluk hallerinin devamına karar verildi. Filistinli sanıklardan Abdurahman Abunavah, suçlamayı reddederek Filistin’de bulunduğu dönemde Hamas iç güvenlik biriminde çalıştığını söyledi. Sanıklardan Muhammed Salhab, kendisiyle irtibata geçen kişilerin Mossad bağlantılı olduklarını bilmediğini belirterek, öğrendikten sonra şebekeyi ortaya çıkarmak için Türkiye’deki otoritelere yardımcı olduğunu öne sürdü. Filistinli sanık Nahid Kafernah, gözaltından önce kaçırılarak işkence gördüklerini söyledi. Davadaki sanıklardan üçünün avukatlığını yapan Av. Ali Çınar, işkence iddialarıyla ilgili suç duyurusunda bulunduklarını söyledi.

Rusya’nın Ukrayna işgali sonrası yürürlüğe konan AB’nin yaptırımları arasında, Avrupalı şirketlerin Rusya havayolu firmalarına kiraladıkları uçakların sözleşmelerinin iptali de yer alıyordu. Rusya şirketleri, uçaklara el konulmaya başlanması üzerine uluslararası uçuşları durdurdu. Rusya Ulaştırma Bakanı, Rus firmalarının kullandığı toplam 78 uçağa sefer yaptıkları ülkelerde el koyulduğunu duyurdu. Türkiye’de de el konulmuş İrlanda uçakları olsa da resmi bir açıklama yok. Emekli Büyükelçi Selim Kuneralp’e göre “Türk kaynaklarından hiçbir şekilde bilgi alınamaması iktidarın bu konudan bir rahatsızlık duyduğunu gösteriyor.”

17 yaşındaki Umut Bulut ‘haksız yere tutuklanırsam intihar ederim’ dedikten saatler sonra adli bir suçlamayla tutuklanarak götürüldüğü Elâzığ T Tipi Cezaevi’nde intihar ederek hayatını kaybetti. Serbestiyet’e konuşan ağabeyi Burak Bulut: “39 dakika boyunca cezaevi kamerasının karşısında intihara kalkıştığını gösterir bir şekilde durdu. Çok geç müdahale edildi. Sorumlulardan şikayetçi olacağız.”

Kenya’da Türkiye’den gayrimenkul satışına aracılık eden bir emlak firması, Türkiye vatandaşlığı promosyonuyla reklam yapıyor. Firmanın sitesinde İstanbul’da bulunan bazı ilanlar “vatandaşlık için uygun” ibaresiyle satışa çıkarılıyor. “Türkiye’ye yatırım yap 3 ayda vatandaşlık al”, “250 bin dolar yatırım karşılığı vatandaşlık olanağı” gibi başlıklarla binalara ve reklam panolarına da ilanlar veriyor. 2018’de Türkiye vatandaşlığı alma seçeneklerinden biri olan gayrimenkul yatırımının alt limiti 1 milyon dolardan 250 bin dolara düşürülmüştü. Serbestiyet daha önce Çin’deki emlak şirketlerinin Türkiye vatandaşlığı vurgulu konut reklamlarını haberleştirmişti.

Harry Potter evreninde geçen Fantastik Canavarlar serisinin üçüncü bölümü “Dumbledore’un Sırları”nın galası Londra’da Royal Festival Hall’de yapıldı. Galaya, transfobik olduğu suçlaması nedeniyle son dönemde hayranlarıyla ilişkilerinde problem yaşayan Harry Potter’ın yazarı Rowling de katıldı. Rowling; geçtiğimiz günlerde Batı’yı iptal kültürü nedeniyle eleştiren Putin’in bu suçlamayı ve kendisini örnek vermesi üzerine “Batı’nın iptal kültürünün eleştirmenleri, sivilleri katledenler veya onları eleştirenleri hapse atıp zehirleyenler olmamalıdır” diye karşılık vermişti.

Rusya’nın Avrupa aşırı sağıyla ilişkilerini gösteren yeni yazışmalar ortaya döküldü. “Ortodoks oligark” diye bilinen, Kremlin’e yakın isimlerden Konstantin Malofeev’in merkezinde olduğu organizasyon, Avrupa’daki aşırı sağcı partilere Rusya lehine siyasi tutum karşılığı maddi destek sağlıyor. Sızıntı belgelerinde; İtalya’daki aşırı sağcı lider Salvini’nin Moskova’daki ilişkilerine dair yeni detaylar, Malofeev’in Almanya’daki neo-Nazi partisi AfD’nin en radikal isimleriyle teması, Malofeev’in şirketinden gönderilen ve üzerine ücret ile başarılı olması durumunda “ekstra bonus” konulmuş Rusya lehine önergenin aşırı sağcı parlamenter tarafından Avusturya Parlamentosuna sunulması gibi dikkat çekici olaylar var. Malofeev’in şirketinin adı Tsargrad, Rusça “Çar’ın şehri” anlamına geliyor ve İstanbul için kullanılıyor.

CHP Gençlik Kolları Genel Başkanı Gençosman Killik: “Geçtiğimiz evrelerde CHP’yi, partinin kurumsal kimliği açısından çok doğru bulmadığımız; insanların özgürlüğünü, kendini ifade etmesini, yaşam tarzlarına saygıyı yanlış yorumlamış, yanlış değerlendirmiş kişilerin yönettiği dönemler olmuş olabilir. Bugün CHP’nin eski alışkanlıklarından çok farklı bir noktada olduğunu söylemek lazım…” Gençosman Killik ile Türkiye’yi ve CHP’yi, önümüzdeki seçimlerden beklentilerini, Savcı Sayan’la girdiği polemiği ve geçtiğimiz ay sosyal medyada büyük tepki çeken İHH’lı gençlerle görüşmesini konuştuk.

Konuk olduğu Fransa devlet radyosunda çalınmasını istediği parça olarak “Geççek”i seçen Orhan Pamuk, şarkıda “geçecek” olanın pandemi mi yoksa hükümet mi olduğunun muğlak bırakıldığını söyleyerek, Erdoğan’a yakın bazı köşe yazarları için “Kendilerinin kast edildiğini düşünerek Tarkan’a saldırdılar. Birden şarkı politize oldu” dedi. Türkiye’de yaşamak istediğini söyleyen Orhan Pamuk: “Boğaza bakan evim var, içinde 20 bin kitap var. 70 yıldır orada yaşıyorum. Ve Türk’üm ve bundan da çok memnunum.”

Rawest Araştırma Genel Müdürü Roj Girasun: 2021’den beri yaptığımız araştırmalara göre CHP’nin Kürt seçmendeki artışı Türkiye genelindeki durumuna nazaran daha yüksek. Diyarbakır’da, Mardin’de, Urfa’da, Van’da, Kürtlerin yoğunlukta yaşadığı dört büyük şehirde CHP oyları üç kata yakın arttı. Bu illerde CHP’nin vekil çıkarma ihtimali artık kesin gibi görünüyor.

İsrail Cumhurbaşkanı Herzog’un Türkiye ziyareti, hükümete yakın muhafazakâr medyada ‘olaysız’ geçti. Görüşmeyi Diriliş Postası İsrail’e karşı, Türkiye Gazetesi ise Avrupa’ya karşı zafer olarak sundu. Yeni Şafak, ziyareti “Barış ve huzur elimizde” başlığıyla verdi. Yeni Akit, bir fotoğraf altı yorumunda da olsa “Filistin halkına zulmeden terör ülkesi İsrail” cümlesiyle birinci sayfadan tepkisini gösterdi. Yeni Şafak yazarı İsmail Kılıçarslan: “Tarafım belli olsun, İsrail işgalci bir cinayet şebekesidir.”

BM İnsan Hakları Yüksek Komiseri Bachelet, Mayıs ayında uluslararası toplum tarafından Çin’in soykırım yapmakla suçlandığı Uygur Özerk Bölgesi’ni de kapsayan bir Çin ziyareti için Çin hükümeti ile uzlaşmaya varıldığını açıkladı. Ziyaretin ardından bölgeyle ilgili, insan hakları savunucuları ve Uygur diasporasının uzun süredir beklediği BM raporunun da yayımlanacağı duyuruldu. Bachelet bu ziyaret için Çin’e 2018’den beri defalarca talep iletmiş, bugüne kadar olumlu karşılık alamamıştı.

“Rusya bu saldırısıyla kazançlı olduğu sistemin altını oydu…”, “Çin’in ‘junior partnerine’ dönüşüyor…”, “NATO ile Rusya sert bir kapışmaya gidiyorsa, NATO üyesi Türkiye’nin ‘hem NATO üyeliğine devam eder hem Rusya ile Batı arasında jeopolitik dengeleme yaparım’ sürecinin limitlerine geliyoruz demektir…”, “Orta ve uzun vadede Ukrayna’nın Rusya için büyük bir yenilgiye dönüşeceği kanaatindeyim. Ukrayna Rusya için zafer hikâyesi olmayacaktır.”

Rusya’nın Ukrayna’nın doğusundaki Donetsk ve Luhansk bölgelerinin önce bağımsızlıklarını tanıyıp sonra da asker yollamasını değerlendiren Türkiye’den bazı emekli general ve amiraller yaşananları “Batı kışkırtması” olarak yorumladı, Rusya’ya karşı eleştirel hiçbir söz sarf etmedi. Türker Ertürk: “Bu duruma gelinmesinin nedeni ABD’nin kışkırtması”, Cem Gürdeniz: “Biden ve Stoltenberg Ukrayna’yı gücünün ötesinde kışkırttı”, Naim Babüroğlu: “ABD-İngiltere Ukrayna’yı sürekli kışkırttılar.”

ABD’li anarşist siyaset bilimci James Scott, gençlik yıllarında bulunduğu Burma ve Endonezya’daki sosyalist gençlik örgütleri hakkında CIA’ya raporlar yazdığını 2018’de itiraf etmişti. İtiraf Türkiye’de ise geçen hafta sosyal medyada dolaşan bir tweet sayesinde öğrenildi. “Anarşizm”, “Devlet Gibi Görmek”, “Toplum Gibi Görmek”, “Tahıla Karşı” kitapları Türkçe’ye de çevrilen ve büyük ilgi gören Scott’un itirafı Türkiye’deki anarşist çevreleri hayal kırıklığına uğratırken, Marksist çevreler ile anarşistler arasında atışmalara neden oldu.

Nobel Barış Ödülü’ne aday gösterilen Uyghur Human Right Project’in Müdürü Ömer Kanat ‘Amerikancılık’ iddiaları için “Zannedildiği gibi Batılı devletlerden kendiliğinden başlamış bir ilgi yok. Trump, 435 üyeli ABD kongresinden 407 oyla kabul edilen Uygur İnsan Hakları Yasası’nı istemeyerek onayladı” diyor. Kanat, ABD Kongresi’nde Çin’de Uygurların çalıştırıldığı köle işçiliğini yasaklayan kanuna karşı Apple, Adidas ve Nike’ın tasarının geçmemesi için Çin lehine lobi faaliyeti yaptığını söylüyor.

31 Ocak’ta Ankara’dan İzmir’e seyahat eden Fulden İbrahimhakkıoğlu kabine kayıtlı bir köpek olduğu için, kedisi Salem’i uçak altına göndermek zorunda kaldı. Uçak İzmir’e indikten sonra Salem’in kaçtığı bildirildi. İbrahimhakkıoğlu halen devam eden Salem’i arama çabalarını, hava yolu firması ve kurumların umursamaz tutumlarını Serbestiyet’e anlattı: “Yapılan ihmaller ve stratejik planlama yokluğu yüzünden Salem şimdi bildiği ve sevdiği her şeyden uzakta, havalimanının vahşi ortamında kalakaldı.”

Nazımiye’de Düzgün Baba Cemevi yetkilileri basın açıklaması yaparak kendilerine haksız para cezaları kesildiğini duyurdu ve dava açtı. Bunun üzerine cemevinin avlusunda, korucu olduğunu söylediği silahlı dört kişiyle beraber fotoğraf paylaşan Nazımiye Kaymakamı, hemen ardından da cemevinin açıklamasını alıntılayarak, “Sana da uzantılarına da öğreteceğiz kanunu, hukuku ve devletimizin gücünü” mesajını paylaştı. Tutkan’ın sosyal medya hesabında geçmişte Soylu ile çekildiği fotoğrafları kapak resmi yaptığı ve Nihal Atsız’a ait savaş övgülü bir şiiri paylaştığı görülüyor.

İspanya medyası Güney Amerika ülkelerinden Avrupa’ya gönderilen kokainin yeni güzergâhı olan ‘Sahel Rotası’nı açıkladı. Güney Amerika ülkelerinden gemilerle Batı Afrika’ya taşınan kokain önce iktidar boşluğu olan Libya’ya, oradan deniz ya da kara yoluyla Türkiye’ye, oradan da Karadeniz üzerinden Avrupa’ya ulaştırılıyor.

Netflix Türkiye, 2022’den 1919 yılına giderek Atatürk’e düzenlenen bir komployu engellemeye çalışan bir gencin maceralarının anlatıldığı yeni dizisinin fragmanının yer aldığı paylaşımın altına gelen bir yoruma “Kendini 1919’da bulmak… Keşke benim de başıma gelse” yanıtını verdi. Dizinin konusuyla birlikte ele alındığında, bu cümleyle “Keşke Atatürk’e karşı kurulan komployu önlemek üzere kendisini 1919’da bulan ben olsaydım”ın kast edildiği açık görünüyor. Fakat tweet “İşgal İstanbulu’na özlem” diye yorumlanınca olanlar oldu.

İki yıl önce istisnai vatandaşlık başvurusu yapan binlerce Uygurun vatandaşlık başvuruları ya reddedildi ya da hâlâ sonuçlandırılmadı. Gerekçe: “Milli güvenlik bakımından engel teşkil edebilecek bir hali bulunması” ve “kamu düzeni bakımından engel teşkil edebilecek bir hali bulunması” maddeleri… Ülkelerine geri dönemeyen ve pasaportları yenilenmeyen mağdur Uygurlarla, büyük umutlarla geldikleri Türkiye’de yaşadıkları hayal kırıklıklarını konuştuk

Son birkaç yıldır televizyon tartışmalarının vazgeçilmez ismi olan Doğu Perinçek, üç ayı aşkın bir süredir akşam kuşağındaki tartışma programlarında görünmüyor. En son 5 Kasım’da CNN Türk’te Ateş Çemberi programına katılan Perinçek, hükümetin Rusya-Ukrayna gerilimindeki pozisyonu başta olmak üzere Türkiye’nin dış politikasına sert eleştirilerle yüklenmişti.

Washington Post, geçtiğimiz ay Etiyopya ordusunun 59 sivilin hayatını kaybetmesine neden olan sivil kampa saldırısında Türkiye yapımı SİHA’ların kullanıldığını iddia etti. Saldırı sonrası bulunan mühimmat parçalarının Roketsan yapımı MAM-L mühimmatlarıyla uyuştuğu öne sürülen haberde, MAM-L’lerin Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın damadı Selçuk Bayraktar’ın yöneticisi olduğu Baykar tarafından üretilen Bayraktar TB2 SİHA’larında kullanıldığına dikkat çekildi. Hükümete yakın medya Etiyopya’da devam eden iç savaşta Etiyopya devlet güçlerinin Bayraktar TB2 SİHA’ları kullandığını duyuran coşkulu haberler yapmıştı.